Βασιλικός τάφος αποκαλύπτει τα μυστικά του βασιλιά Μίδα. Μια πρόσφατη αρχαιολογική ανακάλυψη έχει προκαλέσει παγκόσμια αναστάτωση: στην αρχαία πόλη Γόρδιο της Τουρκίας εντοπίστηκε ένας βασιλικός τάφος του 8ου αιώνα π.Χ., ο οποίος ενδέχεται να σχετίζεται άμεσα με τον ιστορικό Μίδα, τον θρυλικό βασιλιά της Φρυγίας που η μυθολογία θέλει να μετατρέπει ό,τι άγγιζε σε χρυσό. Η ανακάλυψη αυτή, αν επιβεβαιωθεί η σύνδεσή της με τον Μίδα ή την οικογένειά του, θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα των τελευταίων ετών, γεφυρώνοντας τον μύθο με την απτή ιστορική πραγματικότητα.

Βασιλικός τάφος αποκαλύπτει τα μυστικά του βασιλιά Μίδα

 

Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε στην αρχαία πρωτεύουσα των Φρυγών, τη Γόρδιο, υπό την καθοδήγηση του αρχαιολόγου Γιουτζέλ Σενγιούρτ (Yücel Şenyurt) του Πανεπιστημίου Haci Bayram Veli και του Σ. Μπράιαν Ρόουζ (C. Brian Rose), υπεύθυνου της ανασκαφής και επιμελητή στο Penn Museum των ΗΠΑ. Όπως ανακοίνωσε ο Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ (Mehmet Nuri Ersoy), πρόκειται για μια εξαιρετικά καλοδιατηρημένη ταφική καμάρα, η οποία φιλοξενούσε αντικείμενα μεγάλης πολυτέλειας, υποδεικνύοντας τον υψηλό status του νεκρού.

Παρά την κατάρρευση μέρους της οροφής του τάφου, πολλά από τα αντικείμενα βρέθηκαν ανέπαφα, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για την εποχή. Ανάμεσα στα ευρήματα συγκαταλέγονται μπρούντζινα αγγεία για συμπόσια και σιδερένια εργαλεία, στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι ο νεκρός ανήκε στην ελίτ της εποχής. Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι επρόκειτο για καύση και όχι ταφή – μια πρακτική ιδιαίτερα σπάνια για την εποχή και σαφής ένδειξη υψηλής κοινωνικής θέσης. Οι αρχαιολόγοι, βασιζόμενοι σε αυτά τα στοιχεία, δεν αποκλείουν καθόλου την πιθανότητα η ταφή να σχετίζεται άμεσα με την οικογένεια του ίδιου του βασιλιά Μίδα.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ρόουζ, ένας παλαιότερος ταφικός τύμβος στην ίδια περιοχή, γνωστός ως τύμβος MM, έχει ήδη αποδοθεί στον πατέρα του Μίδα. Σε αυτόν τον τύμβο είχε εντοπιστεί ένα κρανίο παιδιού που είχε δεχθεί τεχνητή διαμόρφωση για να αποκτήσει μακρόστενο σχήμα – μια πρακτική που υποδήλωνε σαφώς αριστοκρατική καταγωγή και διαφοροποίηση από τον κοινό πληθυσμό. Αυτή η ανακάλυψη ενισχύει την πιθανότητα ο νέος τάφος να ανήκει σε μέλος της ίδιας βασιλικής δυναστείας.

Η αρχαία πόλη Γόρδιον (σημερινό Yassihüyük), κάποτε η ακμάζουσα πρωτεύουσα του αρχαίου βασιλείου της Φρυγίας, αναγνωρίστηκε πρόσφατα για την παγκόσμια αξία της. Το 2023, χάρη και στις προσπάθειες του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού, εντάχθηκε στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Αυτή η αναγνώριση οδήγησε σε σημαντική αύξηση των επισκέψεων και σε επιπλέον κονδύλια για τη συντήρηση και αναστήλωση του χώρου, επιτρέποντας την εντατικοποίηση των ανασκαφικών εργασιών.

Η νέα αυτή ανασκαφή πραγματοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, χάρη σε ένα νέο πρόγραμμα του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού που προωθεί τη συνεργασία με τοπικούς και ξένους αρχαιολόγους, διευρύνοντας το πεδίο εργασιών και την παρουσία επιστημόνων στον χώρο.

Το όνομα του Γόρδιου είναι ευρέως γνωστό στην αρχαία γραμματεία και κυρίως λόγω του θρυλούμενου γόρδιου δεσμού. Αν και οι ιστορικοί του Μεγάλου Αλεξάνδρου πιθανολογούν ότι η ιστορία αυτή είναι μύθος, δεδομένου ότι όλες οι πηγές που αναφέρονται στο συμβάν είναι τουλάχιστον τέσσερις αιώνες μεταγενέστερες, παραμένει γεγονός ότι ο Αλέξανδρος, κατά την εκστρατεία του στην Πισιδία και τη Λυκία, άφησε εκεί τον κύριο όγκο των στρατευμάτων του για να ξεχειμωνιάσουν. Ο ίδιος επέστρεψε την άνοιξη για να υποδεχθεί τις ενισχύσεις του μακεδονικού στρατού και τον στρατηγό Παρμενίωνα.

Στην ακρόπολη του Γόρδιου, σύμφωνα με τον Αρριανό, βρίσκονταν τα ανάκτορα του Βασιλέως Γορδίου και του γιου του Μίδα, καθώς και το ιερό του Διός, στο οποίο ήταν αφιερωμένο το άρμα του μυθικού οικιστή της πόλης, που σωζόταν στην εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Εάν τελικά επιβεβαιωθεί ότι ο πρόσφατα ανακαλυφθείς τάφος ανήκει στον βασιλιά Μίδα ή σε ένα μέλος της βασιλικής του οικογένειας, η ανακάλυψη αυτή θα είναι πραγματικά εξαιρετικής σημασίας. Θα γεφυρώσει τον μυθικό κόσμο με την ιστορική πραγματικότητα, αποδεικνύοντας ότι ο μυθικός «χρυσός άγγιγμα» του Μίδα μπορεί να είναι αλληγορία, όμως οι ανασκαφές στη Γόρδιο δείχνουν ότι ο ιστορικός Μίδας υπήρξε – και έζησε με αδιαμφισβήτητη βασιλική χλιδή.