Ο αόρατος εχθρός του ύπνου
Ο αόρατος εχθρός του ύπνου: Η κλιματική αλλαγή απειλεί να διπλασιάσει την υπνική άπνοια. Όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, η αναπνοή σταματά
Ο αόρατος εχθρός του ύπνου
Τα παραπάνω αποκαλύπτει μια σημαντική μελέτη του Πανεπιστημίου Φλίντερς στην Αυστραλία, η οποία δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό «Nature Communications».
Η υπνική άπνοια, μια διαταραχή που επηρεάζει την αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου, πλήττει σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως. Εάν μείνει αδιάγνωστη και αθεράπευτη, αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο σοβαρών παθήσεων, όπως άνοια, Πάρκινσον, υπέρταση, καρδιαγγειακές παθήσεις, άγχος και κατάθλιψη, αλλά και τροχαίων ατυχημάτων, ενώ επιδρά αρνητικά στη συνολική θνησιμότητα, όπως έχουν δείξει παλαιότερες έρευνες.
Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα ύπνου από περισσότερους από 116.000 ανθρώπους παγκοσμίως. Τα δεδομένα αυτά συλλέχθηκαν με τη χρήση ενός αισθητήρα κάτω από το στρώμα, ο οποίος εκτιμούσε τη σοβαρότητα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, καταγράφοντας πληροφορίες για περίπου 500 νύχτες ανά συμμετέχοντα.
Οι ερευνητές συνέκριναν τα δεδομένα ύπνου με λεπτομερείς πληροφορίες 24ωρης θερμοκρασίας που προέρχονταν από κλιματικά μοντέλα. Παράλληλα, πραγματοποίησαν μοντελοποίηση οικονομικών της υγείας, χρησιμοποιώντας τα χρόνια ζωής προσαρμοσμένα στην αναπηρία (disability adjusted life years – DALYs), έναν δείκτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που αποτυπώνει τον συνδυασμένο αντίκτυπο της ασθένειας, του τραυματισμού και της πρόωρης θνησιμότητας. Στόχος τους ήταν να ποσοτικοποιήσουν την ευημερία και την κοινωνική επιβάρυνση λόγω της αυξημένης επικράτησης της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας από την άνοδο της θερμοκρασίας, υπό διάφορα προβλεπόμενα κλιματικά σενάρια.
Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες συσχετίστηκαν με 45% αυξημένη πιθανότητα ένα άτομο να εμφανίσει αποφρακτική υπνική άπνοια σε μια δεδομένη νύχτα. Τα ευρήματα διέφεραν ανάλογα με την περιοχή, με τους κατοίκους των ευρωπαϊκών χωρών να εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά υπνικής άπνοιας σε σύγκριση με εκείνους που ζούσαν στην Αυστραλία και τις ΗΠΑ, κάτι που οι ερευνητές αποδίδουν στην διαφορετική χρήση του κλιματισμού.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι η αύξηση της εμφάνισης της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας το 2023 λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη συνδέεται με απώλεια περίπου 800.000 ετών υγιούς ζωής στις 29 χώρες που μελετήθηκαν. Αυτός ο αριθμός είναι συγκρίσιμος με άλλες σοβαρές ιατρικές καταστάσεις, όπως η νόσος του Πάρκινσον ή οι χρόνιες νεφροπάθειες. Το εκτιμώμενο συνολικό οικονομικό κόστος που σχετίζεται με την ασθένεια ήταν περίπου 98 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων 68 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ από την απώλεια ευεξίας και 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ από την απώλεια παραγωγικότητας στον χώρο εργασίας.
Ο ανώτερος ερευνητής της δημοσίευσης, καθηγητής Ντάνι Έκερτ, διευκρίνισε ότι η μελέτη επικεντρώθηκε σε χώρες και άτομα με υψηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, πιθανότατα με πρόσβαση σε πιο ευνοϊκά περιβάλλοντα ύπνου και κλιματισμό. Αυτό «μπορεί να έχει επηρεάσει τις εκτιμήσεις μας και να οδήγησε σε υποεκτίμηση του πραγματικού κόστους υγείας και οικονομικού κόστους».
Ο επικεφαλής συγγραφέας και ειδικός ύπνου, Μπαστιέν Λεσά, από το Ινστιτούτο FHMRI Sleep Health του Πανεπιστημίου Φλίντερς, τόνισε ότι αυτή είναι η πρώτη μελέτη του είδους της που περιγράφει πώς η υπερθέρμανση του πλανήτη αναμένεται να επηρεάσει την αναπνοή κατά τον ύπνο, καθώς και την υγεία, την ευημερία και την οικονομία του κόσμου. «Εκπλαγήκαμε από το μέγεθος της συσχέτισης μεταξύ της θερμοκρασίας περιβάλλοντος και της σοβαρότητας της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας», συμπλήρωσε.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η υπνική άπνοια θα γίνει πιο συχνή και πιο σοβαρή λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οδηγώντας σε αυξημένες υγειονομικές και οικονομικές επιβαρύνσεις σε όλο τον κόσμο. Χωρίς μεγαλύτερη πολιτική δράση για την επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, υπολογίζεται ότι το βάρος της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας μπορεί να διπλασιαστεί μέχρι το 2100 λόγω της αύξησης των θερμοκρασιών.
