Η θεραπευτική δύναμη των θαλάσσιων αγγουριών. Τα θαλάσσια αγγούρια – επιστημονικά γνωστά ως ολοθουροειδή ή ολοθούρια – αποτελούν όχι μόνο τους σιωπηλούς καθαριστές των ωκεανών, ανακυκλώνοντας θρεπτικά συστατικά και διατηρώντας την υγεία του βυθού, αλλά ενδέχεται να κρύβουν και ένα ανεκτίμητο μυστικό για την καταπολέμηση του καρκίνου. Σύμφωνα με μια πρωτοποριακή μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Μισισίπι και το Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν, που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Glycobiology», τα θαλάσσια αγγούρια περιέχουν ένα μοναδικό σάκχαρο. Αυτό το σάκχαρο έχει την ικανότητα να μπλοκάρει το ένζυμο Sulf-2, ένα ένζυμο που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων.

Η Μάρβα Φάραγκ, κύρια συγγραφέας της μελέτης και υποψήφια διδάκτορας του Τμήματος Βιομοριακών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μισισίπι, τόνισε τη μοναδικότητα των θαλάσσιων οργανισμών: «Η θαλάσσια ζωή παράγει ενώσεις με μοναδικές δομές, οι οποίες εντοπίζονται σπάνια ή και καθόλου στα σπονδυλωτά της ξηράς. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα σάκχαρα των ολοθουροειδών, τα οποία είναι μοναδικά – δεν εντοπίζονται συχνά σε άλλους οργανισμούς. Για αυτό και κρίναμε ότι άξιζε τον κόπο να τα μελετήσουμε».

Τα ανθρώπινα κύτταρα, όπως και αυτά των περισσότερων θηλαστικών, καλύπτονται από μικροσκοπικές δομές που ονομάζονται γλυκάνες. Αυτές οι γλυκάνες είναι ζωτικής σημασίας για την κυτταρική επικοινωνία, την ανοσολογική απόκριση και την αναγνώριση παθογόνων. Ωστόσο, τα καρκινικά κύτταρα έχουν την ιδιότητα να μεταβάλλουν την έκφραση ορισμένων ενζύμων, συμπεριλαμβανομένου του Sulf-2. Αυτό το ένζυμο με τη σειρά του τροποποιεί τη δομή των γλυκανών, μια αλλαγή που δυστυχώς βοηθά τον καρκίνο να εξαπλωθεί εντός του οργανισμού.

Χρησιμοποιώντας συνδυασμό υπολογιστικών μοντέλων και εργαστηριακών δοκιμών, η ερευνητική ομάδα έκανε μια πραγματικά πολλά υποσχόμενη ανακάλυψη. Διαπίστωσε ότι ένας συγκεκριμένος σακχαρίτης από το είδος Holothuria floridana, ο οποίος ονομάζεται φουκοσυλιωμένη θειική χονδροϊτίνη, μπορεί να αναστέλλει αποτελεσματικά το ένζυμο Sulf-2. Αυτό ανακοινώθηκε επίσημα από το Πανεπιστήμιο του Μισισίπι.

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα είναι ότι ο συγκεκριμένος σακχαρίτης δεν φαίνεται να παρεμβαίνει στην πήξη του αίματος. Αυτό τον διαφοροποιεί από άλλες ενώσεις που αναστέλλουν το Sulf-2, οι οποίες συχνά προκαλούν σοβαρές παρενέργειες, όπως η ανεξέλεγκτη αιμορραγία. Όπως δήλωσε ο Joshua Sharp, αναπληρωτής καθηγητής φαρμακολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο, «Το ότι δεν επηρεάζει την πήξη καθιστά αυτό το μόριο πολλά υποσχόμενο για κλινική χρήση». Επιπλέον, ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα αυτού του θαλάσσιου σακχαρίτη είναι η φυσική του προέλευση. Αυτό μειώνει τόσο το κόστος παραγωγής όσο και τους κινδύνους μετάδοσης ασθενειών, οι οποίοι συχνά συνδέονται με την εξαγωγή φαρμακευτικών ουσιών από θηλαστικά, όπως οι χοίροι.

Παρά τις εντυπωσιακές αυτές ανακαλύψεις, η παραγωγή του σακχαρίτη σε μεγάλη κλίμακα δεν είναι επί του παρόντος εφικτή βασιζόμενη μόνο στους φυσικούς πληθυσμούς των θαλάσσιων αγγουριών – ορισμένες ποικιλίες των οποίων αποτελούν, παρεμπιπτόντως, γαστρονομική λιχουδιά στην περιοχή του Ειρηνικού. «Δεν μπορούμε να βασιστούμε στην αλιεία για να εξασφαλίσουμε τις ποσότητες που απαιτούνται για τη φαρμακευτική χρήση», σημείωσε ο Vitor Pomin, αναπληρωτής καθηγητής φαρμακογνωσίας.

Το επόμενο κρίσιμο βήμα στην έρευνα είναι η ανάπτυξη μιας χημικής μεθόδου σύνθεσης της ένωσης, ώστε να καταστεί δυνατή η παραγωγή επαρκών ποσοτήτων για περαιτέρω δοκιμές. Αυτό θα επιτρέψει την πραγματοποίηση δοκιμών σε ζωικά μοντέλα, ένα απαραίτητο στάδιο πριν την πιθανή κλινική εφαρμογή στον άνθρωπο. Η ανακάλυψη αυτή αναδεικνύει για ακόμα μια φορά τον πλούτο και τις ανεξερεύνητες δυνατότητες που κρύβει ο θαλάσσιος κόσμος για την ιατρική επιστήμη.