Οι έξι Έλληνες που έχουν κερδίσει Όσκαρ

Σε λίγες ημέρες όλος ο κόσμος θα στρέψει τo βλέμμα του στη Μέκκα του κινηματογράφου, το Λος Άντζελες, όπου τα ξημερώματα της 3ης Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί η 97η τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ. Ποιος θυμάται όμως τους Έλληνες καλλιτέχνες που έκαναν τη διαφορά και κατάφεραν να κατακτήσουν το πολυπόθητο αγαλματίδιο;

Οι έξι Έλληνες που έχουν κερδίσει Όσκαρ

Κατίνα Παξινού – Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου (1943)

Το μακρινό 1943 έγινε ταινία το βιβλίο του Έρνεστ Χέμινγουεϊ «Για ποιον χτυπάει η καμπάνα», μόλις τρία χρόνια μετά την έκδοσή του. Τότε ήταν που ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας συνδέθηκε μια για πάντα και με τη χώρα μας. Συγκεκριμένα, με την κορυφαία Κατίνα Παξινού, η οποία παίζοντας την Πιλάρ, τη σύντροφο του αρχηγού μιας ομάδας Ισπανών ανταρτών, κατάφερε να κερδίσει το Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου. Ήταν η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο Όσκαρ δόθηκε σε μη Αμερικανό ηθοποιό, αλλά και η πρώτη περίπτωση που το κέρδιζε οποιοσδήποτε Έλληνας καλλιτέχνης. Η ταινία είχε προταθεί για εννιά Όσκαρ, αλλά μόνο η Κατίνα Παξινού έλαβε το αγαλματίδιο. Κατά τη διάρκεια της τελετής απονομής, η Παξινού αφιέρωσε το βραβείο στους συνεργάτες της και την πατρίδα της, που ακόμη -στις 2 Μαρτίου 1944- βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή. «Θα ήθελα να αφιερώσω αυτό το βραβείο στους συναδέλφους μου στο Εθνικό Θέατρο της ρημαγμένης από τον πόλεμο Αθήνας. Ελπίζω να είναι όλοι τους καλά», είχε πει. Να σημειώσουμε ότι για τον ίδιο ρόλο είχε κερδίσει και τη Χρυσή Σφαίρα Β’ Γυναικείου Ρόλου.

Μάνος Χατζιδάκις – Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού (1960)

Είναι γνωστό ότι ο Μάνος Χατζιδάκις σχεδόν απεχθανόταν τα Όσκαρ -και γενικά τα βραβεία-, γι’ αυτό και στις 17 Απριλίου του 1961, όταν κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού για το «Ποτέ την Κυριακή», δεν βρισκόταν καν μέσα στην αίθουσα της Ακαδημίας. Ο σπουδαίος Έλληνας συνθέτης δεν πήγε ποτέ να παραλάβει το βραβείο του και μάλιστα δημοσιεύματα με φωτογραφία του συνθέτη να κρατάει το Όσκαρ υπήρξαν «παραπλανητικά». Το βραβείο που φαίνεται να κρατάει στα χέρια του δεν είναι αυτό που κέρδισε ο ίδιος, αλλά εκείνο που είχε λάβει η Κατίνα Παξινού. Το δικό του υποτίθεται ότι χάθηκε, δεν έφτασε ποτέ με το ταχυδρομείο και αργότερα η Ακαδημία τού έστειλε ένα αντίγραφο. Η συγκεκριμένη ταινία ήταν υποψήφια για πέντε Όσκαρ. Η Μελίνα Μερκούρη ήταν ανάμεσα στις οσκαρικές υποψηφιότητες για τον Α’ Γυναικείο Ρόλο, όμως έχασε από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, η οποία κέρδισε το αγαλματίδιο για την ταινία «Ζήσαμε στην αμαρτία».

Βασίλης Φωτόπουλος – Όσκαρ Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Σκηνικών για Ασπρόμαυρη Ταινία (1964)

Ο Βασίλης Φωτόπουλος, ο εμβληματικός σκηνογράφος και ενδυματολόγος, κέρδισε το Όσκαρ Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Σκηνικών σε ασπρόμαυρη ταινία για την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς». Ωστόσο, το έργο του επισκίασαν ο Άντονι Κουίν, η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και η σκηνοθετική δεινότητα του Μιχάλη Κακογιάννη, για τους οποίους συζητούσαν -και εξακολουθεί να γίνεται λόγος- διεθνώς. Θα το είχε κερδίσει και ένα χρόνο νωρίτερα για το «Αμέρικα Αμέρικα» του Ελία Καζάν, αλλά ο σκηνοθέτης αφαίρεσε από τους τίτλους της ταινίας το όνομά του! Όταν ο Φωτόπουλος παραπονέθηκε στον Καζάν γι’ αυτήν τη συμπεριφορά, εκείνος του απάντησε: «Μα ποιος θα πίστευε ότι αυτά τα σκηνικά έγιναν από ένα ελληνόπουλο;».

Θεώνη (Ντένη) Βαχλιώτη-Όλντριτζ – Όσκαρ Ενδυματολογίας (1974)

Η Ντένη Βαχλιώτη-Όλντριτζ υπήρξε κορυφαία ενδυματολόγος με μεγάλη πορεία στο εξωτερικό, η οποία σφραγίστηκε από το Όσκαρ Ενδυματολογίας για την ταινία «Ο υπέροχος Γκάτσμπι», με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ και τη Μία Φάροου. Μάλιστα, εκείνη τη χρονιά είχε να ανταγωνιστεί τον «Νονό 2» και το «Τσαϊνατάουν». Κατά τη διάρκεια της μεγάλης καριέρας της δημιούργησε κοστούμια για περισσότερα από 300 κινηματογραφικά και θεατρικά έργα, ενώ πέρα από το Όσκαρ, τιμήθηκε και με τρία βραβεία Tony για τα κοστούμια που επιμελήθηκε για τις παραστάσεις «Άννι» (1977), «Μπάρνουμ» (1980) και «Το κλουβί με τις τρελές» (1984). Το δεύτερο επίθετό της το οφείλει στο σύζυγό της και ηθοποιό Τομ Όλντριτζ.

Κώστας Γαβράς – Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου (1982)

Η ταινία του «Ζ» πήρε το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας το 1969, αλλά ο Κώστας Γαβράς, αν και υποψήφιος για Όσκαρ Σκηνοθεσίας, δεν έφυγε από την αίθουσα με το αγαλματίδιο στο χέρι. Έπρεπε να περιμένει μέχρι το 1982, όταν μια άλλη μεγάλη πολιτική του ταινία αμερικανικής παραγωγής, ο «Αγνοούμενος», του χάρισε το Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου, από κοινού με τον Ντόναλντ Στιούαρτ. Το σάουντρακ της ταινίας ανήκε σε έναν άλλο σπουδαίο Έλληνα καλλιτέχνη, τον Βαγγέλη Παπαθανασίου. «Ήταν κάτι το καταπληκτικό, ο Βαγγέλης ήταν απίθανο ταλέντο», είπε δεκαετίες αργότερα γι’ αυτόν ο Γαβράς. «Άκουγε για λίγο το σενάριο που του περιέγραφα και αμέσως καθόταν και έβγαζε τη μουσική. Του έβγαινε από την καρδιά και το μυαλό», είχε προσθέσει.

Βαγγέλης Παπαθανασίου – Όσκαρ Πρωτότυπης Μουσικής (1982)

Είναι το είδος της μουσικής που φαντάζεσαι ότι ακούγεται από κάπου ψηλά, όταν κάποιος τρέχει σε κάτι που μοιάζει με αργή κίνηση. Το ορχηστρικό κομμάτι του φιλμ «Οι δρόμοι της φωτιάς», που χάρισε στον Vangelis το Όσκαρ Πρωτότυπης Μουσικής, σημείωσε μεγάλη επιτυχία γενικά, αυτόνομα από την ταινία, την οποία αποθέωσε, και ανέβηκε στο No1 του Billboard 200, αποκαθηλώνοντας το «I Love Rock ‘n’ Roll». Και ας μην πήγε ποτέ ο Βαγγέλης Παπαθανασίου στην τελετή και ας παρέλαβαν το αγαλματίδιο για χάρη του οι Κάθλιν Τέρνερ και Γουίλιαμ Χαρτ, οι οποίοι μάλιστα είχαν ανακοινώσει το όνομα του νικητή λίγα δευτερόλεπτα πριν. Αργότερα ο Vangelis θα ισχυριζόταν ότι κοιμόταν εκείνο το βράδυ και ότι έμαθε για τη βράβευσή του το επόμενο πρωί. Το αστείο είναι ότι ο σκηνοθέτης της ταινίας Χιου Χάτσον είχε ζητήσει από τον Έλληνα συνθέτη να γράψει τη μουσική και για το «Εξπρές του Μεσονυχτίου» λίγα χρόνια νωρίτερα. Ο Vangelis είχε αρνηθεί γιατί δεν προλάβαινε, όπως είχε πει.

Νικητές με ελληνική καταγωγή

Υπάρχει όμως και μια ακόμη μεγαλύτερη λίστα νικητών, αυτή με όσους έχουν ελληνική καταγωγή. Για παράδειγμα, εκεί βρίσκουμε τον Ελία Καζάν. Κέρδισε δύο Όσκαρ Σκηνοθεσίας, ένα για τη «Συμφωνία Κυρίων» το 1947 και ένα για «Το Λιμάνι της Αγωνίας» το 1954. Το 1999 θα κέρδιζε ακόμη ένα Όσκαρ, τιμητικό αυτήν τη φορά, για το σύνολο του έργου του. Άλλος ένας σκηνοθέτης ελληνικής καταγωγής με Όσκαρ στη συλλογή του είναι ο Αλεξάντερ Πέιν. Έχει κερδίσει δύο Όσκαρ Σεναρίου: για το «Sideways» το 2004 και για το «The Descendants» το 2011.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε την Ολυμπία Δουκάκις, αλλά και τον Τζορτζ Τσακίρις. Η πρώτη, ξαδέλφη του Μάικλ Δουκάκις, του υποψηφίου των Δημοκρατικών για την Προεδρία της Αμερικής το 1988, κέρδισε το Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου το 1987 για το «Κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού». Ο Τζορτζ Τσακίρης έλαβε το Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου για το «West Side Story» του 1962.

Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας για τη συμμετοχή του στην παραγωγή του «12 χρόνια σκλάβος» έχει κερδίσει ο Άντονι Κατάγκας, Ελληνοαμερικανός παραγωγός. Όσκαρ Ντοκιμαντέρ είχε κερδίσει το 2009 και ο Λούι Ψυχογιός για το «The Cove». Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συνθέτης Αλεξάντρ Μισέλ Ζεράρ Ντεσπλά έχει υπάρξει οκτώ φορές υποψήφιος για Όσκαρ Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής και κέρδισε το μαγικό αγαλματίδιο το 2014, με τη δουλειά του στο «Grand Budapest», και το 2017 για το «Η μορφή του νερού». Η επίσης Γαλλίδα ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτρια Ανιές Βαρντά κέρδισε το 2018 το Τιμητικό Όσκαρ για το σύνολο της προσφοράς της. Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων έχει κερδίσει ο Ελληνοαυστραλός Τζορτζ Μίλερ, το 2006, για το «Happy Feet». Όσκαρ Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης είχε λάβει ο Ντιν Ταβουλάρις το 1974 για τον «Νονό 2». Με πέντε Όσκαρ (1961, 1965, 1993, 1994, 1995) έχει τιμηθεί και ο Πέτρος Βλάχος, ο Ελληνοαμερικανός πρωτοπόρος των κινηματογραφικών εφέ. Τέλος, ο Ερμής Παν ή Ερμής Παναγιωτόπουλος, σπουδαίος Ελληνοαμερικανός χορογράφος και χορευτής, συνεργάτης του Φρεντ Αστέρ και της Τζίντζερ Ρότζερς, είχε κερδίσει το Όσκαρ Χορογραφίας το μακρινό 1937 για την ταινία «A Damsel in Distress».

Όλα τα viral video εδώ.

Ακολουθήστε την ontime24 στο Google News!