Οι «κρυμμένες» αλπικές λίμνες στον Γράμμο
Ένα από τα ομορφότερα ορεινά υδάτινα οικοσυστήματα της Ελλάδας βρίσκεται στον Γράμμο
Δύσκολο να βρεις στο χάρτη τις λίμνες Αρένες ή Μουτσάλια, ένα λιλιπούτειο σύμπλεγμα απλικών λιμνών, ένας μυστικός τόπος, στον Γράμμο. Κι αν δεν σού δώσουν οδηγίες… πλοήγησης οι ντόπιοι, δεν θα φτάσεις ποτέ εκεί.
Η διαδρομή προς αυτή την απομονωμένη ορεινή περιοχή είναι off-road και το τοπίο εντυπωσιάζει ευχάριστα με την γαλήνια ομορφιά που κρύβει, τελικά, αυτό το αλλόκοτο βουνό, ο Γράμμος. Και ξεχασμένο βουνό, παρέμεινε ερημωμένο τα τελευταία 50 χρόνια. Ίσως επειδή ο Γράμμος είναι φορτισμένος από τις μνήμες του Εμφυλίου πολέμου και λίγο-πολύ όλοι θέλουν να ξεχάσουν εκείνη την εποχή, που στιγμάτισε τη χώρα αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όσοι δεν έχουν περπατήσει στα μονοπάτια του έχουν την εντύπωση ότι πρόκειται για έναν απρόσιτο και δύσβατο τόπο. Η αλήθεια είναι ότι λίγοι γνωρίζουν καλά αυτό το παράξενο βουνό- οι περισσότεροι είναι ντόπιοι ή λάτρεις των 4Χ4 διαδρομών που οργώνουν τα βουνά της Ελλάδας. Για τον ανυποψίαστο όμως περιηγητή, ο Γράμμος αναδεικνύεται, σήμερα, σε ένα από τα πιο όμορφα και προσιτά βουνά, με βατούς χωματόδρομους για άνετες off-road διαδρομές μέσα σε αλπικά τοπία, δάση με οξιές και μαύρη πεύκη, αλπικές λίμνες.
Μοναδικό τοπίο
Ένα σύμπλεγμα δύο μικρών αλπικών λιμνών στη σκιά του Γράμμου, αποτελούν ένα από τα ομορφότερα ορεινά υδάτινα οικοσυστήματα της Ελλάδας. Η λίμνη Μουτσάλια, ή όπως αναφέρονται πιο συχνά λίμνες Αρένων, βρίσκονται σε ένα κατάφυτο δάσος οξυάς στη ρίζα της κορφής του Γράμμου, Επάνω Αρένα (υψόμετρο 2.196 μ.).
Η ονομασία τους προέρχεται από τη βλάχικη λέξη «μουτσάλι» που σημαίνει «βρεγμένο», ενώ η ονομασία Αρένα προέρχεται από το επίσης βλάχικο και λατινικό «arena», που σημαίνει «αμμουδερός τόπος». Βρίσκονται στο νομό Καστοριάς κοντά στα σύνορα με το νομό Ιωαννίνων σε υψόμετρο 1.730 μέτρων. Πρόκειται για δύο λίμνες που επικοινωνούν μεταξύ τους με ένα ρυάκι μήκους 60 μέτρων. Η δυτική λίμνη αγγίζει τις πλαγιές που ανεβαίνουν στη κορφή, έχει περίμετρο περίπου ενός χιλιομέτρου και είναι ρηχή με τα νερά της να λιγοστεύουν αρκετά το καλοκαίρι.
Η λίμνη που βρίσκεται στα ανατολικά είναι η κύρια λίμνη που ονομάζεται και λίμνη Μουτσάλια και δέχεται τα νερά της δυτικής λίμνης.
Καλύπτει λιγότερη έκταση με περίμετρο που φτάνει τα 800 μέτρα και μέγιστο βάθος που δεν ξεπερνά το 1 μέτρο, ενώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα σκεπάζεται από πάγο. Η λίμνη Μουτσάλια είναι κρυμμένη σε ένα πυκνό δάσος οξυάς, δημιουργώντας ένα μοναδικό τοπίο που δεν συναντά κανείς σε κάποια άλλη περιοχή της χώρας μας.
Τα πυκνά δάση που την περιβάλλουν σε συνδυασμό με την σχετική της απομόνωση, προσδίνουν στη λίμνη τεράστια οικολογική αξία με πολλά σπάνια είδη της πανίδας να ζουν στη γύρω περιοχή. Οι οξυές που βρίσκονται γύρω από τη λίμνη φτάνουν μέχρι τις όχθες, ενώ ο βυθός της καλύπτεται από μια πυκνή υδρόβια βλάστηση, η οποία δίνει ένα όμορφο πράσινο χρώμα στα νερά της.
Στο πυκνό υποόροφο του δάσους φυτρώνουν πολλά σπάνια είδη της χλωρίδας του Γράμμου, ενώ λίγο ψηλότερα ξεκινάνε οι γυμνές κορυφές του βουνού που διακρίνονται επίσης για τα φυτά που φιλοξενούν. Η ορνιθοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει πολλά είδη του δάσους, ενώ στο Γράμμο απαντώνται πάνω από 150 είδη.
Η λίμνη είναι πολύ σημαντική για τα αμφίβια της, καθώς εδώ ζούνε τρία είδη από τρίτωνες: ο αλπικός, ο κοινός και ο λοφιοφόρος. Τέλος, πολύ συχνή στην περιοχή είναι η παρουσία της αρκούδας.
Μετρά αιώνες ζωής το μοναστήρι της Ζέρμας
Το Μοναστήρι της Ζέρμας (παλιό όνομα οικισμού Πλαγιάς) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μοναστικά ιδρύματα της ευρύτερης περιοχής της Κόνιτσας. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 χιλιομέτρων από την Κόνιτσα, κοντά στον νέο οικισμό Πλαγιά. Το μνημείο ανήκει στον τύπο του δικιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με νάρθηκα. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή ανακαινίσθηκε το 1656 και τοιχογραφήθηκε από τους Λινοτοπίτες ζωγράφους Νικόλαο και Γεώργιο (1685). Στο εσωτερικό του κυρίως ναού διατηρείται αποσπασματικά ο τοιχογραφημένος διάκοσμος των Λινοτοπιτών ζωγράφων Νικολάου και Γεωργίου ενώ μεταγενέστερες είναι οι τοιχογραφίες του νάρθηκα. Το καθολικό της μονής περιβαλλόταν από κελιά, ερειπωμένα σήμερα και από περίβολο, η είσοδος στον οποίο γίνονταν με μία τοξωτή και δίφυλλη ξύλινη πόρτα. Η πύλη κατασκευάστηκε κατά τη β΄ ανακαίνιση της μονής από τον Πυρσογιαννίτη ιερομόναχο Παρθένιο το χρονικό διάστημα 1800-1819. Το μνημείο αναστηλώθηκε πρόσφατα από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης του Υπουργείου Πολιτισμού και την Περιφέρεια Ηπείρου.
Βυζαντινή τέχνη στο γραφικό Επταχώρι
Αφού περιηγηθείτε στις λίμνες και περπατήσετε στα μονοπάτια του Γράμμου, θα χρειαστείτε ένα κοντινό χωριό για να ξαποστάσετε και να ανακτήσετε δυνάμεις. Το Επταχώρι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 880 μέτρα, σε χαράδρα ανάμεσα στο Βόιο, το Σμόλικα της Πίνδου και τις Αρένες Γράμμου. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι 90. Το χωριό διασχίζεται από την παλιά εθνική οδό Κοζάνης-Ιωαννίνων. Ανήκει διοικητικά στο νομό Καστοριάς, στο δήμο Νεστορίου. Γεωμορφολογικά, ιστορικά και ηθογραφικά ανήκει στην Ήπειρο. Στη σημερινή του θέση, δημιουργήθηκε το 16ο αιώνα, από τη συνένωση αρκετών μικρών χωριών, των οποίων η ιστορία μαρτυρείται πριν τον 8ο μ.Χ. αιώνα. Η συνένωση προήλθε από την αδήριτη ανάγκη να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις διαρκείς λεηλασίες από Τουρκαλβανούς επιδρομείς. Στο Επταχώρι θα ανακαλύψετε την άγρια φυσική ομορφιά (βουνά-ποτάμια), Ιστορία, Λαογραφία, Βυζαντινή τέχνη (ναοί εικονογραφημένοι με αξιόλογες τοιχογραφίες από το 13ο έως 17ο αι. μ.Χ. ) Παραδοσιακή αρχιτεκτονική (πετρόκτιστα σπίτια-πέτρινα γεφύρια-νερόμυλος), Γεωλογία (ηφαιστειογενή και αργιλικά πετρώματα με θαλασσινά απολιθώματα).
Όλα τα viral video εδώ.
