Η γκαλερί των απατεώνων στην Ιταλία
Η έκθεση διοργανώνεται στο Μιλάνο με πίνακες που διασώθηκαν από τη Μαφία
Η γκαλερί των απατεώνων στην Ιταλία. Έργα του Τζόρτζιο ντε Κίρικο, του Σαλβαδόρ Νταλί και του Αντι Γουόρχολ, μεταξύ άλλων, θα παρουσιαστούν στο Μιλάνο, σε έκθεση έργων Tέχνης που κατασχέθηκαν από το οργανωμένο έγκλημα. Η έκθεση, με τίτλο «SalvArti», που θα πραγματοποιηθεί στο Palazzo Reale, θα περιλαμβάνει 80 σύγχρονα και μοντέρνα έργα Τέχνης που κατασχέθηκαν από την Αστυνομία το 2015 και το 2018.
Η γκαλερί των απατεώνων στην Ιταλία
Ο Ντομένικο Πιράινα, επικεφαλής Πολιτισμού του Μιλάνου, δήλωσε: «Πήραμε έργα Τέχνης από τα χέρια εγκληματιών και τα επιστρέψαμε στην κοινότητα, για να μελετηθούν και να τα θαυμάσει ο κόσμος. Δεν πρόκειται απλώς για μια πολιτιστική πρωτοβουλία, αλλά για ζήτημα δικαιοσύνης». Η έκθεση θα περιλαμβάνει τα έργα «Piazza d’Italia» (1912-1913) του Ντε Κίρικο, «Capanno sulla riva» (1955) του Κάρλο Καρά και το «Ossa, cassa, fossa» (1978) του Σάντρο Κία. Θα παρουσιαστούν, επίσης, ένας χάλκινος δίσκος του γλύπτη Αρνάλντο Πομοντόρο και μια τοιχογραφία γκράφιτι του Αμερικανού Κιθ Χάρινγκ – και τα δύο από τη δεκαετία του 1980.
Τα έργα ανακτήθηκαν στο πλαίσιο μιας δίκης για απάτη, που συνδέθηκε με δίκτυο νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και μιας έρευνας στην οποία εμπλέκεται ένα ανώνυμο πρόσωπο, που συνδέεται με συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος. Οι δύο κύριες ενότητες της έκθεσης θα παρέχουν πληροφορίες για το οργανωμένο έγκλημα στην Ιταλία, πριν εξερευνήσουν τις αστυνομικές επιχειρήσεις. Ο Πιράινα αρνήθηκε να κατονομάσει όλους εκείνους από τους οποίους κατασχέθηκαν τα έργα, αλλά 22 από αυτά είναι δανεικά από το Palazzo della Cultura Pasquino Crupi στη Ρέτζιο Καλάμπρια της Νότιας Ιταλίας.
Αφαιρέθηκαν από τον Τζενάρο Μόκμπελ, επιχειρηματία, ο οποίος συνδέεται με την Ντράνγκετα και πιστεύεται ότι ενορχήστρωσε μια απάτη ύψους 2,2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το μουσείο άνοιξε το 2016 για να εκθέσει έργα που ανακτήθηκαν από τον Τζοακίνο Κάμπολο, μαφιόζο, ο οποίος νοίκιαζε μηχανήματα βίντεο πόκερ και φυλακίστηκε 16 χρόνια για εκβιασμό. Μέχρι να πεθάνει, το 2021, οι ερευνητές είχαν κατασχέσει περισσότερα από 130 έργα Τέχνης, συνολικής αξίας τουλάχιστον 400 εκατομμυρίων ευρώ.
Η UNESCO έχει εκτιμήσει ότι το παράνομο εμπόριο πολιτιστικών αγαθών είναι η τρίτη μεγαλύτερη εγκληματική δραστηριότητα στον κόσμο, μετά τη διακίνηση όπλων και ναρκωτικών. Η Τζεραλντίνα Τσέσκι, φοιτήτρια του Πανεπιστημίου του Μιλάνου, η οποία εκπονεί διατριβή για την Τέχνη και το έγκλημα, δήλωσε ότι οι συμμορίες προσελκύονται από την Τέχνη, επειδή ο τομέας θεωρείται σχετικά χαμηλού κινδύνου. Είπε ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για το συνολικό εισόδημα από το παράνομο εμπόριο. Ο καθηγητής Νάντο Ντάλα Κιέζα, κοινωνιολόγος του Πανεπιστημίου του Μιλάνου, δήλωσε ότι οι μαφιόζοι είχαν δημιουργήσει ευκαιρίες διεισδύοντας σε δίκτυα εμπειρογνωμόνων, εμπόρων και κούριερ.
Η έκθεση «SalvArti» ανοίγει στο Μιλάνο έπειτα από μια μικρότερη έκθεση 25 έργων στη Ρώμη, η οποία κλείνει στις 21 Νοεμβρίου. Μια τελική έκθεση θα διαρκέσει από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο του 2025 στη Ρέτζιο Καλάμπρια, την περιοχή που φιλοξενεί τη μαφιόζικη συμμορία Ντράνγκετα. Η πρωτοβουλία διοργανώνεται από τα υπουργεία Πολιτισμού και Εσωτερικών, την Εθνική Υπηρεσία Κατασχέσεων και Δήμευσης Περιουσιακών Στοιχείων και τις περιφερειακές Αρχές του Μιλάνου και της Ρέτζιο Καλάμπρια. Μετά την τελική έκθεση, ορισμένα από τα έργα θα δωριστούν σε μουσεία, όπως η Pinacoteca di Brera, στο Μιλάνο, και το Castel Sant’ Elmo, στη Νάπολη. Στην πιο διαβόητη περίπτωση εγκλήματος που αφορά έργο Τέχνης, το 1969, η σικελική Κόζα Νόστρα πιστεύεται ότι έκλεψε το «Nativity with Saint Francis and Saint Lawrence» (1609) του Καραβάτζο, η αξία του οποίου εκτιμάται σήμερα σε 20 εκατομμύρια ευρώ, από το Παρεκκλήσι του Αγίου Λαυρεντίου στο Παλέρμο. Ο Πιράινα δήλωσε ότι ελπίζει η έκθεση του Μιλάνου να προσελκύσει σχολικές ομάδες. «Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν για τις μεγάλες περιουσίες που κατασχέθηκαν από εγκληματίες», είπε και πρόσθεσε: «Λιγότερο γνωστά είναι τα έργα Τέχνης που ανακτούν οι Αρχές». Η έκθεση «SalvArti» θα διαρκέσει από τις 3 Δεκεμβρίου έως τις 26 Ιανουαρίου.
