Εκλογές ΗΠΑ: Σε… αναμμένα κάρβουνα ο πλανήτης
Σε ποιες χώρες διακυβεύονται πολλά περισσότερα μετά το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ
Με τους πολίτες στις ΗΠΑ να προσέρχονται από το πρωί στις κάλπες και μάλιστα με αυξημένη συμμετοχή, όπως δείχνουν οι πρώτες μετρήσεις, ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα μια από τις πιο αμφίρροπες και πολωμένες εκλογικές αναμετρήσεις στην Ιστορία.
Για ορισμένες χώρες, το αποτέλεσμα αυτής της ψηφοφορίας θα είναι πιο καθοριστικό για τα εσωτερικά τους θέματα, από ό, τι για κάποιες άλλες, καθώς μπορεί να καθορίσει ακόμα και την έκβαση ενός πολέμου ή την οικονομική ευημερία τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ουκρανίας, για την οποία διακυβεύεται ακόμη και η ίδια η εδαφική ακεραιότητά της.
Εκλογές ΗΠΑ: Σε… αναμμένα κάρβουνα ο πλανήτης
Το CNBC συγκέντρωσε κάποιες από αυτές τις χώρες που παρακολουθούν «με κομμένη ανάσα» την εξέλιξη των αμερικανικών εκλογών.
Κίνα
Η Κίνα είναι αναμφίβολα ο μεγαλύτερος οικονομικός αντίπαλος των ΗΠΑ και οι εντάσεις μεταξύ τους ελάχιστα σημάδια εξασθένησης δείχνουν, όποιος κι αν γίνει η επόμενος πρόεδρος.
Ο Τραμπ έχει ήδη απειλήσει να επαναφέρει έναν εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε κατά την πρώτη θητεία του, κατά την οποία επέβαλε δασμούς αξίας 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε κινεζικές εισαγωγές. Ο Τραμπ υπερασπίστηκε το μέτρο ως τρόπο μείωσης του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ με την Κίνα και ως μέσο ενίσχυσης των θέσεων εργασίας και της ανταγωνιστικότητας των αμερικανικών επιχειρήσεων.
Στη διάρκεια αυτής της προεκλογικής εκστρατείας, ο Τραμπ διακήρυξε ότι εάν επανεκλεγεί, θα αυξήσει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα κατά 60%-100%. Ακόμη εξήγγειλε γενικευμένο φόρο σε όλες τις εισαγωγές.
Η Χάρις επέκρινε έντονα την τελευταία πρόταση για μια καθολική δασμολογική βάση, αλλά υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Δημοκρατικών θα υπαναχωρήσει από τους τρέχοντες δασμούς, όπως αυτοί στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα ή στους ηλιακούς συλλέκτες, που εφαρμόστηκαν κατά τη θητεία του Μπάιντεν .
Η ανατολή μιας νέας πολιτικής εποχής στις ΗΠΑ βρίσκει την Κίνα σε πορεία οικονομικής επιβράδυνσης, καθώς βιώνει αδύναμη καταναλωτική εμπιστοσύνη και ύφεση στην αγορά κατοικίας. Τα μέτρα τόνωσης πρόκειται να ανακοινωθούν αργότερα αυτή την εβδομάδα, με το μέγεθός τους πιθανότατα να εξαρτάται από το αποτέλεσμα των εκλογών, σχολίασαν αναλυτές στο CNBC. Μια νίκη Τραμπ θα σήμαινε σχεδόν σίγουρα ένα μεγαλύτερο κινεζικό πακέτο κινήτρων για την τόνωση της εγχώριας ζήτησης.
Ρωσία – Ουκρανία
Η Ουκρανία έχει πολλούς λόγους για να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, πρωτίστως επειδή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ξένη στρατιωτική βοήθεια για να μπορέσει να συνεχίσει να πολεμά εναντίον της Ρωσίας.
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι μια κυβέρνηση Τραμπ και οι σκληροπυρηνικοί Ρεπουμπλικανοί θα ήταν πολύ πιο εχθρικοί στο να χορηγήσουν στην Ουκρανία περισσότερη στρατιωτική βοήθεια.
Ο Τραμπ έχει επίσης διακηρύξει ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο σε 24 ώρες εάν εκλεγεί, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να διακόψει τη χρηματοδότηση προς την Ουκρανία, εξαναγκάζοντάς την σε μια συνθηκολόγηση με τη Ρωσία που θα συμπεριελάμβανε εδαφικές απώλειες. Εάν συνέχιζε τον πόλεμο χωρίς την αμερικανική βοήθεια, μπορεί να είχε ακόμα μεγαλύτερες απώλειες. Συνεπώς το εκλογικό αποτέλεσμα έχει υπαρξιακή σημασία για την Ουκρανία.
Από την άλλη, βέβαια, είναι πιθανό ότι ακόμη και μια φιλική προς το Κίεβο κυβέρνηση υπό την Χάρις, η οποία έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να υποστηρίζει τη χώρα, θα μπορούσε να δυσκολευτεί να δώσει περισσότερη οικονομική στήριξη στην Ουκρανία, ανάλογα με το ποιο κόμμα κυριαρχεί στο Κογκρέσο.
Η Χάρις είπε ότι μια μελλοντική κυβέρνησή της θα υποστήριζε την Ουκρανία «όσο χρειαστεί», αλλά ούτε η ίδια ούτε η Ουάσιγκτον έχουν διευκρινίσει μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτή η παροχή υποστήριξης.
Ισραήλ – Ιράν
Η Μέση Ανατολή είναι μια περιοχή στην οποία οι θέσεις των δύο μονομάχων για τον Λευκό Οίκο είναι πιο κοντά. Και οι δύο υποσχέθηκαν να συνεχίσουν την υποστήριξη στο Ισραήλ, παράλληλα, όμως, δείχνουν να επιδιώκουν να τερματιστεί σύντομα η σύγκρουση.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε πρόσφατα τον εαυτό του «προστάτη» του Ισραήλ, προωθώντας την προηγούμενη υποστήριξή του στη χώρα στη σύνοδο κορυφής Ισραηλινο-Αμερικανικού Συμβουλίου τον Σεπτέμβριο και υποστηρίζοντας ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει «ολική εξόντωση» εάν δεν εκλεγεί.
Ο Τραμπ κέρδισε δημοτικότητα στο Ισραήλ κατά την πρώτη θητεία του αναγνωρίζοντας την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, καθώς και την αμφισβητούμενη περιοχή των υψιπέδων του Γκολάν ως ισραηλινών.
Μια δημοσκόπηση που διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα από το Ισραηλινό Ινστιτούτο Δημοκρατίας διαπίστωσε ότι σχεδόν το 65% πιστεύει ότι ο Τραμπ θα εξυπηρετούσε πιο αποτελεσματικά τα ισραηλινά συμφέροντα, πολύ πάνω από το 13% που θεωρεί ότι η Χάρις θα ήταν καλύτερη.
Η Χάρις έχει κατηγορηθεί για αμφίθυμη στάση έναντι του Ισραήλ μετά την κριτική της για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της χώρας, λέγοντας ότι η απώλεια ζωών στη Γάζα τον τελευταίο χρόνο είναι «καταστροφική» και «σπαρακτική».
Η Χάρις προσπάθησε να διαλύσει τον χαρακτηρισμό της από τους Ρεπουμπλικανούς ως αντι-Ισραήλ, δηλώνοντας τον Αύγουστο ότι «θα υπερασπιζόταν πάντα το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του και πάντα θα διασφαλίζω ότι το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό του».
Όσον αφορά το Ιράν, περιφερειακοί και δυτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν στο Reuters πως πιστεύουν ότι μια προεδρία Τραμπ θα ήταν άσχημα νέα για την Τεχεράνη, με αυξημένες πιθανότητες ο Τραμπ να δώσει το πράσινο φως στον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου για να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν -μια κίνηση στην οποία άσκησε βέτο ο Μπάιντεν– και να επιβάλει εκ νέου την «πολιτική μέγιστης πίεσης» μέσω περισσότερων κυρώσεων στη βιομηχανία πετρελαίου της.
Η Χάρις, εν τω μεταξύ, θεωρείται πολύ πιο πιθανό να συνεχίσει τη στάση του Μπάιντεν στην εξωτερική πολιτική εάν κερδίσει το αξίωμα, για να αποκλιμακώσει τις εντάσεις. Η ίδια έχει αποτρέψει τον Ιράν στα τέλη Οκτωβρίου μετά τα τελευταία χτυπήματα του Ισραήλ από το να απαντήσει και προέτρεψε σε αποκλιμάκωση στην περιοχή.
Ο Πρέσβης Μίτσελ Μπ. Ράις, διακεκριμένος συνεργάτης στο think tank Royal United Services Institute, σχολίασε τη Δευτέρα ότι μια κυβέρνηση Χάρις δεν θα παρεκκλίνει πολύ από την τρέχουσα πορεία της απερχόμενης κυβέρνησης.
«Δεν γνωρίζουμε την κοσμοθεωρία της, τις πολιτικές της προτιμήσεις, ακόμη και τις επιλογές της για ανώτερες θέσεις του υπουργικού συμβουλίου. Η καλύτερη εικασία μου είναι ότι η Χάρις θα συνέχιζε σε μεγάλο βαθμό την εξωτερική πολιτική του Τζο Μπάιντεν, δίνοντας προτεραιότητα στις καλές σχέσεις με συμμάχους και φίλους και μεγάλη έμφαση στη διπλωματία», είπε ο Ράις.
«Πώς θα ήταν μια δεύτερη θητεία Τραμπ; Εδώ, έχουμε μια καλύτερη εικόνα. Γνωρίζουμε ήδη ότι ο Τραμπ βλέπει τον κόσμο περισσότερο με προσωπικούς και συναλλακτικούς όρους παρά με στρατηγικούς όρους», σημείωσε.
