Ναι ή όχι στα γλυκαντικά με τις ελάχιστες θερμίδες;
Τα οφέλη στον αγώνα κατά της παχυσαρκίας και το όριο της ημερήσιας κατανάλωσης γλυκαντικών
Στην εποχή μας η παχυσαρκία έχει γίνει παγκόσμια επιδημία και τα περιστατικά σακχαρώδους διαβήτη σημειώνουν ανησυχητική αύξηση. Έτσι, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βγάζουν τη ζάχαρη από το διατροφικό τους πλάνο. Τη θέση της παίρνουν τα γλυκαντικά με ελάχιστες ή καθόλου θερμίδες. Πόσο ασφαλές όμως είναι να τα χρησιμοποιούμε κάθε μέρα; Υπάρχει άραγε όριο στην ποσότητα που καταναλώνουμε;
Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής και Επισιτισμού (World Food Day). Στη Θεσσαλονίκη έγινε από τις 11 έως τις 13 Οκτωβρίου το 2ο Διεθνές Συνέδριο Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας (2nd International Conference of Nutritional Sciences and Dietetics – ICONSD 2024). Ειδικοί έβαλαν στο τραπέζι τα υπέρ και τα κατά γύρω από τον ρόλο των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στη διατροφή, την υγεία και τη διαχείριση του βάρους μας.
Το Δορυφορικό Συμπόσιο, στο πλαίσιο του συνεδρίου, άνοιξε η Καθηγήτρια του τμήματος Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας (ΔΙΠΑΕ, Θεσσαλονίκη) Μαρία Χασαπίδου. Σύμφωνα με την ίδια, στην Ευρώπη σήμερα οι παρασκευαστές ποτών και τροφίμων χρησιμοποιούν 11 εγκεκριμένα γλυκαντικά.
«Σχετικά με τον ρόλο τους στην υγεία, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μετα-αναλύσεων τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της συνολικής πρόσληψης θερμίδων και κατά συνέπεια στην απώλεια βάρους και την αντιμετώπιση των μεταβολικών νοσημάτων όταν αντικαθιστούν τη ζάχαρη» τόνισε η κα Χασαπίδου.
Μια ‘’γλυκιά’’ μελέτη
Για τη μελέτη SWEET, που διερεύνησε τον ρόλο των γλυκαντικών στη διαχείριση βάρους και την υγεία, μίλησε ο Κυριάκος Ρέππας, RD MBA cPhD. Όπως είπε, στη μελέτη συμμετείχαν 341 ενήλικες και 38 παιδιά. Οι ενήλικες ακολούθησαν πρώτα μία δίαιτα πολύ χαμηλών θερμίδων με υποκατάστατα γεύματος για να χάσουν τουλάχιστον το 5% του βάρους τους. Στη συνέχεια μπήκαν σε δύο ομάδες. Η ομάδα ελέγχου έπρεπε να περιορίσει την κατανάλωση απλών σακχάρων από τα τρόφιμα, χωρίς να χρησιμοποιήσει γλυκαντικά. Στην ομάδα παρέμβασης αντικατέστησαν τα τρόφιμα που περιείχαν απλά σάκχαρα, με τρόφιμα που περιέχουν γλυκαντικά. Στη συνέχεια, έλαβαν γενικές οδηγίες για υγιεινή διατροφή ελεύθερη θερμίδων.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στα παιδιά έδωσαν διαιτολογικές οδηγίες. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι:
- Η ομάδα που κατανάλωνε γλυκαντικά κατάφερε να ελέγξει ευκολότερα την πρόσληψη απλών σακχάρων σε σχέση με την ομάδα της ζάχαρης. Επιπλέον κατάφερε να κρατήσει μεγαλύτερο μέρος των χαμένων κιλών δώδεκα μήνες μετά.
- Δεν φάνηκαν διαφορές στους δείκτες κινδύνου για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακά, ούτε στις δοκιμασίες αλλεργιογόνων (skin prick tests).
- Δεν φάνηκαν διαφορές στα παιδιά, λόγω κυρίως του μικρού δείγματος, αλλά και της ελλιπούς συμμόρφωσης.
Συχνοί έλεγχοι στα γλυκαντικά
Για την ασφάλεια των γλυκαντικών, μίλησε η Βίκυ Πυρογιάννη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος MSc, Επιστημονικός Σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Γλυκαντικών:
«Γνωρίζουμε ότι τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά είναι ασφαλή γιατί οι αρμόδιες αρχές για την ασφάλεια τροφίμων επανεξετάζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα όλα τα νέα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την επίδρασή τους στην υγεία» είπε. Πρόσθεσε ότι όσον αφορά στα 11 γλυκαντικά που χρησιμοποιούν στην Ευρώπη, αυτά περνούν από πολύ λεπτομερή και αυστηρή αξιολόγηση ή/και επαναξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA).
Στο πλαίσιο αυτών των αξιολογήσεων, οι αρχές θεσπίζουν μια τιμή Ημερήσιας Αποδεκτής Πρόσληψης. Αυτή αντιστοιχεί στην ποσότητα που μπορεί να καταναλώνει κάποιος ημερησίως χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Ελέγχουν επίσης αν ο πληθυσμός ξεπερνά αυτό το όριο. Για παράδειγμα, η τιμή Ημερήσιας Αποδεκτής Πρόσληψης για την ασπαρτάμη είναι 40 mg ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα. Αντιστοιχεί σε περίπου 75 γλυκαντικά δισκία ή πάνω από 10 κουτάκια αναψυκτικού για έναν ενήλικα 70 κιλών, ποσότητα πολλαπλάσια από αυτή που καταναλώνουν οι άνθρωποι καθημερινά».
Βασικά οφέλη από τα γλυκαντικά
Για τα πιο βασικά οφέλη της χρήσης γλυκαντικών είπε ότι τα γλυκαντικά:
- Δεν αποτελούν υπόστρωμα ζύμωσης από τα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας και δεν συμβάλλουν στην τερηδόνα
- Δεν επηρεάζουν τα επίπεδα γλυκαιμίας μεταγευματικά ούτε μακροπρόθεσμα.
Σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία, τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά είναι ασφαλή για κατανάλωση (εντός της Αποδεκτής Ημερήσιας Πρόσληψης) και, ως μέρος μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, μπορούν να συμβάλουν θετικά στη στοματική υγεία, το γλυκαιμικό έλεγχο και τον έλεγχο βάρους.
