Χρήστος Πασαλάρης: «Μπορώ να σπάσω το ρεκόρ του Βουτσά!» (ΦΩΤΟ)
Της Χρύσας Σαραντοπούλου-Εφημερίδα Freeddo
«Χρυσούλα μου ξέρεις καλά ότι συνεντεύξεις δεν δίνω, για λόγους αρχής, παρά μόνο σε σπανιότατες περιπτώσεις. Αυτή η συνομιλία που έχουμε σήμερα να τη θεωρήσεις ως μεταπτυχιακή άσκηση που τη δίνω σε μια αριστούχο μαθήτριά μου και μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις όπως θέλεις κι όπου θέλεις.» Ο Χρήστος Πασαλάρης, πρύτανης της δημοσιογραφίας όπως δικαίως τον έχουν χαρακτηρίσει, με υποδέχεται συγκινημένος. Ήταν καθηγητής μου στη σχολή δημοσιογραφίας. Ακόμη συνεχίζω να μαθαίνω από την πένα του αλλά κι από τη ζωή του.
Δίπλα του μαθήτευσαν μεγάλα ονόματα μιας και έχει κλείσει 75 χρόνια μάχιμης δημοσιογραφίας και υπήρξε διευθυντής των μεγαλύτερων εφημερίδων, όπου πάντα τις έφερνε πρώτες σε κυκλοφορία. Η «Βραδυνή» το 1974 ξεπέρασε καθημερινά σε πωλήσεις τα 300.000 φύλλα, ρεκόρ που δεν έχει καταρριφθεί μέχρι σήμερα. «Απογευματινή» και «Νέα» τα διατήρησε χρόνια στην κορυφή. Έστησε τον «Ελεύθερο Τύπο» το 1983 κι έφτασε τα 250.000 φύλλα. «Το μεγάλο ελάττωμα του Έλληνα είναι ότι ξέμαθε να διαβάζει. Αυτό που θα δει στην εφημερίδα δεν θα το δει πουθενά. Ένα καλό άρθρο, ένα σκίτσο, κάτι που θα του ανοίξει τα μάτια.», μας λέει σήμερα στα 91 του χρόνια! Κι επιμένει: “Τόλμησα να τα βάλω με όλους τους εκδότες μου. Ήταν αξιόλογοι άνθρωποι, σεβαστοί, έντιμοι. Η σύγκρουση μαζί τους ήταν θέμα δεοντολογίας, αρχών που εγώ δεν ήθελα να παραβιάσω. Δημοσιογράφος που κάνει συμβιβασμούς παύει να είναι δημοσιογράφος. Δίκιο είχαν κι αυτοί, ήταν λογικό να υπολογίζουν στο κέρδος. Ο δημοσιογράφος έχει μεγάλη συγγένεια με το φιλόσοφο. Και οι δυο απορούν, ερευνούν, αποκαλύπτουν, αναλύουν. Αν έχει κρεμάσει την κάπα του στην αλυγαριά, όπως λέγαμε και στο αντάρτικο, αν είναι έτοιμος να θυσιαστεί για την δημοσιογραφία και τραβά μπροστά, τότε μπορεί να την ασκήσει ελεύθερα. Αυτό όμως έχει συνέπειες. Δεν μπορεί να την κάνει ο καθένας.»
Ακούμε για κυκλώματα εκβιαστών δημοσιογράφων, άδειες καναλιών και λουκέτα σε μέσα ενημέρωσης… «Έρχεται η κάθαρση του κλάδου. Έχουμε να δούμε ακόμη βρωμιές που δεν φαντάζεστε. Η διεφθαρμένη δημοσιογραφία είναι συμβιβασμένη με το πολιτικό σύστημα, το επίσης διεφθαρμένο. Χρειάζονται και τα δύο αλλαγή, ανατροπή και επανάσταση!», λέει στη Freddo. «Η Ελλάδα το 2021 στα 200χρόνια της ανεξαρτησίας της θα είναι το διαμάντι της Ευρώπης. Είμαι αισιόδοξος. Έχουμε κάνει 4 δημοκρατικές επαναστάσεις μέχρι τώρα. Τι ήταν αυτοί που τις έκαναν, άγνωστοι, αλλά τολμήσανε. Αναμένεται και πέμπτη.»
Συγχαίρει για την άποψη του τον Πάπα, ότι η σεξουαλικότητα είναι δώρο Θεού. «Υγιής άποψη! Το σώμα του ανθρώπου είναι γεμάτο αισθητήρια. Δεν πρέπει να στερείται αυτό το δώρο. Όπως είναι φυσιολογικό να τρως, να κοιμάσαι, είναι φυσιολογικό να έχεις σεξουαλική ζωή σε κάθε ηλικία. Θα πάψεις να χεις μόνο όταν παραιτηθείς εσύ ο ίδιος. Τότε τελειώνουν όλα.»
Η μητέρα του από 6 ετών τον έστελνε παπαδάκι. Ο πατέρας του το απαγόρευε. Τελικά κέρδισε η μητέρα του. Ξέρει όλες τις Λειτουργίες απέξω. Πιστεύει σε μια πιο προοδευτική Εκκλησία, αφού όλες οι ιδιότητές του, όπως μας εκμυστηρεύεται, έχουν το στερητικό «α». Ανυπότακτος, ασυμβίβαστος ανατρεπτικός. «Μια μέρα ο παπάς, ενώ ετοίμαζε την Αγία Κοινωνία, είχε συνάχι, πήρε το πανί από το Άγιο Δισκοπότηρο και φύσηξε τη μύτη του πριν ανοίξει την κουρτινίτσα στο ιερό. Ανατρίχιασα και πάω να φύγω. Με βουτάει ο γιος του που ήταν ο επιβλέπων και μου λέει “έλα εδώ ρε. Πάρε αυτό το αντίδωρο και πήγαινε το στη δεσποινίδα απέναντι”. Προεξείχε ένα χαρτάκι που έγραφε “Μαρίκα στις 8.30 εκεί που ξέρεις”. Πάω σπίτι, σκίζω το ράσο και δεν ξαναπάτησα στην εκκλησία πάρα μόνο στο γάμο μου. Υπάρχει υποκρισία και μούχλα. Δεν είναι όλοι έτσι αλλά χρειάζεται αλλαγή. Ευτυχώς, από ότι βλέπω, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είναι έξυπνος άνθρωπος, ρεαλιστής.»
Τολμώ να τον ρωτήσω αν έχει σκεφτεί να σπάσει το ρεκόρ του Κώστα Βουτσά που γίνεται πατέρας στα 84…«Άμα τύχει γιατί όχι! Ο έρωτας χρόνια δεν κοιτά. Τι θα πει ηλικία.. Αυτά είναι ταμπού. Μια κοπέλα μπορεί να ερωτευτεί έναν μεγαλύτερο άντρα γιατί τον θαυμάζει. Εκείνος θα της δώσει την πείρα του, θα την προσέξει. Πολλοί διάσημοι ηλικιωμένοι είχαν νέες γυναίκες, Σαρλό, Νταλί, Νιάρχος, Πικάσο, Σινάτρα. Και ποιος επιστήμονας έχει πει ότι υπάρχει πρόβλημα να γίνεις πατέρας σε μεγάλη ηλικία; Δεν ξέρεις πόσο θα ζήσει κάποιος. Εξάλλου τα παιδιά διαμορφώνουν τις περισσότερες ιδιότητές τους στα πρώτα χρόνια της παιδικής τους ηλικίας.»
Με τη σύζυγό του, τη Λούη Σηλυβρίδου, ζωγράφο, έζησαν μαζί 52 χρόνια. «Της ήμουν πιστός πνευματικά, συναισθηματικά, όχι όπως το εννοείς εσύ. Ποτέ δεν τσακωθήκαμε. Και τώρα ακόμα πάω στον τάφο της κάθε Κυριακή και προσφέρω ένα λουλούδι.» Δεν έκαναν παιδιά, αν κι εκείνος ήθελε μια κόρη. Έχει όμως τη Φωτεινή και τον Νίκο που τον φροντίζουν χρόνια και τους νιώθει οικογένειά του πια. Έχει και τόσο κόσμο που τον αγαπάει. «Η σπουδαιότερη περιουσία του ανθρώπου είναι οι καλοί φίλοι. Να πεθαίνεις για αυτούς, να παθαίνουν για σένα.»
Το νέο του βιβλίο τιτλοφορείται “Κάθε παλιό να σβηστεί” και το φωνάζει σε όλους τους τομείς. «Πρέπει να έρθουν νέοι άνθρωποι. Υπάρχουν νέοι όλων των ηλικιών και γεροί όλων των ηλικιών. Να μπούμε στη νέα εποχή, ανεξαρτήτως από κόμματα. Τι θα πει παρατάξεις; Εδώ υπάρχει μια πατρίδα που πρέπει να υπερασπιστείς. Είναι μια πατρίδα μοναδική στον κόσμο. Έχει θησαυρούς αξιοζήλευτους: πολιτισμό, τουρισμό, ναυτιλία, ορυκτό πλούτο, στρατηγική θέση, πανέξυπνο λαό. Ποια χώρα τα χει όλα αυτά μαζί; Τρώγονται οι πολιτικοί μεταξύ τους, ενώ μόνοι τους θα έπρεπε να χουν αποσυρθεί. Εάν δεν πετύχει ο Τσίπρας αυτά που φιλοδόξησε, δεν αξίζει. Οι περισσότεροι υπουργοί του κάνουν το ένα λάθος πάνω στο άλλο και δεν τους διώχνει. Γκάφες απίθανες. Είναι υποχρεωμένος να θριαμβεύσει. Εάν δεν το κάνει θα είναι κι αυτός ένα απ τα σκουπίδια της πολιτικής. Τούτη η χώρα ξεκίνησε με έναν Όμηρο, διέπρεψε με Περικλή, με Μέγα Αλέξανδρο και θριάμβευσε με Καποδίστρια και Ελευθέριο Βενιζέλο. Δεν έχει τέτοιες μεγαλοφυΐες καμιά χώρα. Οφείλουμε να την προστατέψουμε. Η αηδία μου για το παλιό σύστημα είναι απεριόριστη. Δεν έγινα ποτέ πολιτικός γιατί λατρεύω τη δημοσιογραφία και θα τελειώσω με αυτή. Δεν πάνε μαζί, κακώς κάποιοι το έχουν επιχειρήσει.»
Περιμένει να δει γυναίκα Πρωθυπουργό και Πρόεδρο της Δημοκρατίας. «Το γυναικείο φύλο είναι αξιότερο από το ανδρικό. Έχει πνευματικές ιδιότητες μεγάλες και ξέρει να σκλαβώνει τους άντρες. Κλεοπάτρα – δύο αυτοκράτορες εξουσίαζε, Ασπασία με τον Περικλή, Θεοδώρα με τον Ιουστινιανό, Εβίτα Περόν. Όσες γυναίκες ανέβηκαν στην εξουσία διέπρεψαν.»
Νοικιάζει ένα διαμέρισμα στο Φάληρο και είναι από τους λίγους Έλληνες που δεν πληρώνει ΕΝΦΙΑ, γιατί δεν θέλησε ακίνητα. «Δεν έχω σπίτι, δεν έχω αυτοκίνητο, παρά μονάχα ελάχιστες καταθέσεις απ τις οποίες συντηρούμαι, αφού η σύνταξη πετσοκόπηκε. Δεν είμαι δέσμιος κανενός. Το χρήμα πρέπει να τρώγεται αλλιώς γίνεσαι δούλος του. Όποιος το χει να το διασκεδάζει. Να μην το φυλάει. Δεν παίρνουμε τίποτα μαζί όταν φύγουμε από δω. Η καλύτερη πράξη της αριθμητικής είναι η αφαίρεση, η χειρότερη είναι ο πολλαπλασιασμός.»
Πρόσφατα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του απένειμε τον Χρυσό Σταυρό του Φοίνικος. Έχει τιμηθεί επανειλημμένως για την προσφορά του στη δημοσιογραφία και για τον αγώνα του στην Εθνική Αντίσταση. Ο ίδιος θα έδινε στον εαυτό του το βραβείο της αξιοπρέπειας, της ενέργειας και της αισιοδοξίας, άλλωστε έχει χαμογελάσει στο θάνατο δεκάδες φορές, γλιτώνοντας από εκτελέσεις, βασανιστήρια και αεροπορικές τραγωδίες! «Μπορώ να γράφω ακόμη και ο κόσμος με διαβάζει. Ζω αληθινά. Να ξεκινάς πάντα από μηδενική αρχή. Τις πράξεις σου τις αποφασίζεις εσύ. Υποφέρω από μια πάθηση των κάτω άκρων που θα έπρεπε να με είχε καθηλώσει σε αναπηρική καρέκλα κι όμως βλέπεις είμαι όρθιος. Κάνω καθημερινά άσκηση, περπατώ και κολυμπάω. Αντιστέκομαι στο πρόβλημα. Είναι η δύναμη της θέλησης, που μηδενίζει το κοντέρ και κάνεις καινούρια αρχή κάθε φορά. Μου απαγορεύεται να πεθάνω, να αρρωστήσω, να σταματήσω να γράφω.»