Καλαμπάκα – Μετέωρα: Ένας διαφορετικός οδηγός για έναν ξεχωριστό προορισμό
Όλοι αυτοί που ζουν στην Καλαμπάκα και κοντά σ’ αυτήν είναι πολύ τυχεροί, γιατί, όσο και αν αυτό θεωρείται δεδομένο και αυτονόητο για πολλούς από αυτούς (εμάς), αρκεί κάθε φορά να σηκώσουν τα μάτια τους για να δουν αυτό το θαύμα της φύσης, τα Μετέωρα. Αυτό ακριβώς που για κάποιους άλλους ανθρώπους, σε κάποια γωνιά της γης, μπορεί να είναι όνειρο ζωής να το κάνουν, έστω μια φορά στη ζωή τους.
Η Καλαμπάκα λοιπόν… Θα μπορούσε να είναι μια οποιαδήποτε μικρή, επαρχιακή πόλη της Ελλάδας. Όμορφη μεν, αλλά όπως τόσες και τόσες μικρές επαρχιακές ελληνικές πόλεις.
Θα μπορούσε, αλλά δεν είναι. Οι επιβλητικοί βράχοι των Μετεώρων, που τη στεφανώνουν, την κάνουν απολύτως μοναδική.
Καλαμπάκα ένας ξεχωριστός οδηγός
Η Καλαμπάκα, σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 8.330 κατοίκους. Σίγουρα όμως ο πραγματικός πληθυσμός της είναι μεγαλύτερος. Ένας αριθμός 12.000 κατοίκων είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα. Ούτε υπερβολικός, ούτε μίζερα μαζεμένος.
Μερικές φωτογραφίες μόνο δεν μπορούν να δείξουν γιατί η πόλη είναι πραγματικά μοναδική αν δεν την επισκεφτεί κάποιος, όπως κάνουν περισσότεροι από 2.000.000 τουρίστες-επισκέπτες κάθε χρόνο! Μπορεί να φανταστεί κάποιος με το νούμερο αυτό το μέγεθος των τουριστικών υποδομών της πόλης…
Τα Μετέωρα είναι πολύ γνωστά στο εξωτερικό ως ταξιδιωτικός προορισμός και εκτός από αυτούς που τα επισκέπτονται από τους οδικούς και τον σιδηροδρομικό άξονα, είναι και ο Νο 1 δημοφιλής προορισμός ημερήσιων εκδρομών για τα κρουαζιερόπλοια που δένουν στο λιμάνι του Βόλου.
Μία εκδρομή στα Μετέωρα λειτουργεί συμπληρωματικά στο τουριστικό προϊόν sun & sea που διαφημίζει η χώρα μας.
Αυτό όμως αδικεί τόσα άλλα πανέμορφα μέρη κοντά στην Καλαμπάκα.
Μια εκδρομή στα χωριά του Ασπροποτάμου, μια επίσκεψη στο πολύ ενδιαφέρον προϊστορικό σπήλαιο της Θεόπετρας, ή ακόμα και μια επίσκεψη στην πόλη των Τρικάλων και τη λίμνη Πλαστήρα, θα ενθουσιάσουν τον κάθε επισκέπτη. Όλα αυτά τα μέρη δεν είναι μακριά απ’ την Καλαμπάκα.
Η πόλη διαθέτει και δύο αξιόλογα Μουσεία (ιδιωτικά): το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Μουσείο Μανιταριών και το Μουσείο Ελληνικής Παιδείας.
Από αξιοθέατα της πόλης… πολλά αλλά ας μας επιτραπεί να κάνουμε αυτή η αναφορά-περιγραφή της πόλης όσο λιγότερο «τουριστική» γίνεται.
Δεν μπορεί όμως να μην αναφερθεί ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Ο τωρινός ναός είναι του 11ου αι (ή λίγο παλιότερος). Όμως!
Ο βυζαντινός αυτός ναός ανεγέρθηκε στα θεμέλια παλαιοχριστιανικής βασιλικής, των πρώτων αιώνων μ.Χ.
Στο δάπεδο έχει αποκαλυφθεί ένα τμήμα ψηφιδωτού, που μάλλον ανήκε σ’ αυτόν ακριβώς τον παλαιοχριστιανικό ναό.
Η παλαιοχριστιανική εκκλησία, με τη σειρά της, θεμελιώθηκε πάνω σε αρχαιοελληνικό ναό, του Απόλλωνα, πιθανότατα…
Προσέξτε στους εξωτερικούς τοίχους τις ανάγλυφες παραστάσεις και τις επιγραφές. Είναι τμήματα ανάγλυφων από αρχαίους ναούς και κατοικίες που μεταφέρθηκαν και εντοιχίστηκαν εδώ.
Και κάτι τελευταίο για το ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Ακριβώς στη μέση του ναού, βρίσκεται ένας μαρμάρινος άμβωνας, κάτι που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ελλάδα!
Για να επισκεφτείτε τον ναό εύκολα, θα βρείτε το Δημαρχείο (είναι πολύ εύκολο, ο κεντρικός δρόμος της Καλαμπάκας, η Τρικάλων, και η προέκτασή της περνάνε από μπροστά του) και από το Δημαρχείο θα ανηφορίσετε την Ευθυμίου Βλαχάβα, προς τους βράχους των Μετεώρων. Έτσι δεν χαθεί κάποιος.
Παρεμπιπτόντως, τον ίδιο δρόμο θα ακολουθήσει κανείς για την παλιά πόλη της Καλαμπάκας, αφού μια επίσκεψη εκεί επιβάλλεται.
Τα αξιοθέατα
Στα πέριξ του Δημαρχείου, αλλά και στην Ευθυμίου Βλαχάβα που λέγαμε, υπάρχουν και πολλά τσιπουράδικα, εκτός φυσικά από αυτά που υπάρχουν διάσπαρτα στην πόλη.
Μετά το μεσημέρι τα τσιπουράδικα γεμίζουν και επιβάλλεται η συμμετοχική παρατήρηση του επισκέπτη.
Το τσίπουρο στην Καλαμπάκα σερβίρεται σε 25ράκια επί το πλείστον (μπουκαλάκια των 25 ml δηλαδή).
Σαν μαζική διασκέδαση του Καλαμπακιώτικου λαού, δεν θα μπορούσαν παρά να είναι λαϊκές και οι τιμές. Έτσι, παρά τις ανατιμήσεις και τις δύσκολες εποχές, το 25ράκι στοιχίζει στην Καλαμπάκα από 1,5 έως 2 € (πάντα με τον ανάλογο μεζέ φυσικά).
Για φαγητό υπάρχουν διάσπαρτες ταβέρνες και εστιατόρια στην πόλη, αλλά μια καλή λύση είναι το γειτονικό Καστράκι, όπου υπάρχουν ένα σωρό ταβέρνες.
Το Καστράκι αποτελεί από μόνο του ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην περιγραφή της Καλαμπάκας.
Βασικά, υπάρχουν δύο δρόμοι για τα Μετέωρα (ερχόμενοι από Τρίκαλα). Ο πρώτος είναι πριν μπεις στην Καλαμπάκα, στρίβεις δεξιά πριν μπεις στην πόλη και συνεχίζεις.
Ο δεύτερος είναι, αφού διασχίσεις την Καλαμπάκα (δεν είναι δύσκολο, ένας δρόμος όλο ευθεία είναι) διαμέσου του Καστρακίου.
Το να κάνεις τον γύρο (να πας απ’ τον ένα δρόμο και να γυρίσεις απ’ τον άλλον) είναι 17-18 χλμ και ίσως η καλύτερη λύση.
Το Καστράκι πολλοί το θεωρούν Καλαμπάκα. Μάλλον επειδή υπάρχουν σπίτια κατά μήκος του δρόμου και ο επισκέπτης δεν αντιλαμβάνεται ότι βγήκε απ’ την Καλαμπάκα.
Το Καστράκι, όμως, είναι ξεχωριστός οικισμός. Και μάλιστα παραδοσιακός αλλά για να το διαπιστώσεις αυτό θα πρέπει να βγεις απ’ τον δρόμο των Μετεώρων και να μπεις στο χωριό.
Κατά μήκος του δρόμου των Μετεώρων υπάρχουν πολλές ταβέρνες, Rooms to Let, ξενοδοχεία κ.λπ.
Το Καστράκι είναι κυριολεκτικά φωλιασμένο στους βράχους των Μετεώρων και εκεί μπορείς να νιώσεις αυθεντικότερα το μετεωρίτικο πνεύμα.
Και φυσικά, η όποια αναφορά για την Καλαμπάκα δεν μπορεί να μην περιλαμβάνει μερικά λόγια για τα Μετέωρα.
Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με το πώς σχηματίστηκαν οι βράχοι των Μετεώρων.
Η επικρατέστερη είναι ότι ένας μεγάλος ποταμός είχε τις εκβολές του στην περιοχή αυτή. Δεν μιλάμε φυσικά για τον Πηνειό που ρέει σήμερα στα δυτικά της πόλης, μιλάμε για έναν άλλο, τεράστιο ποταμό, εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν η Ελλάδα και η Ευρώπη ήταν πολύ διαφορετικές απ’ ότι είναι τώρα.
Για εκατομμύρια χρόνια τα νερά του ποταμού εναποθέτουν στις εκβολές φερτές ύλες και πέτρες, που μεταφέρονταν με τα νερά του από βορειότερα τμήματα της αρχέγονης κεντρικής Ευρώπης, σχηματίζοντας μεγάλους δελτοειδείς κώνους.
Οι κώνοι αυτοί ήταν αρχικά ενωμένοι με αυτό που σήμερα είναι η οροσειρά της Πίνδου, η δε Θεσσαλία τότε ήταν λίμνη.
Οι κώνοι αποκόπηκαν από την οροσειρά της Πίνδου και με την πάροδο του χρόνου σχηματίσθηκε ανάμεσά τους η κοιλάδα του Πηνειού ποταμού.
Η συνεχής διάβρωση από τους ανέμους και τις βροχές και άλλες γεωλογικές μεταβολές στα επόμενα εκατομμύρια έτη, έδωσαν στα Μετέωρα τη σημερινή τους μορφή.
Υπάρχουν πολλά μέρη στον κόσμο που όταν τα βλέπεις σε φωτογραφίες ή σε κάρτες μένεις έκθαμβος από την ομορφιά τους αλλά όταν τα επισκέπτεσαι απογοητεύεσαι.
Υπάρχουν και λίγα μέρη στον κόσμο που οι φωτογραφίες και οι κάρτες που τα απεικονίζουν αδυνατούν να δείξουν την ομορφιά και το μεγαλείο τους και αυτό το καταλαβαίνεις όταν τα βλέπεις ο ίδιος.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα Μετέωρα.
Τα Μετέωρα σήμερα είναι σαν ένα τεράστιο πάρκο, πολύ προσεγμένο, για τα δεδομένα της Ελλάδας.
Τα Μετέωρα έχουν περιληφθεί στον κατάλογο της UNESCO με τα μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αν και η περίπτωση των Μετεώρων αποτελεί επιπλέον και ένα μνημείο της Φύσης.
Η ιδιομορφία της περιοχής προσέλκυσε ερημίτες και αναχωρητές από πολύ νωρίς, τον 9ο αιώνα, αλλά τα περισσότερα μοναστήρια ιδρύθηκαν τον 14ο αιώνα (γι’ αυτό ο 14ος αιώνας θεωρείται ο Χρυσός Αιώνας των Μετεώρων).
Η ακμή των Μετεώρων εντοπίζεται στον 16ο αιώνα. Τότε, υπάρχουν στα Μετέωρα 24 μοναστήρια ενώ σήμερα λειτουργούν και είναι απολύτως προσβάσιμα (εντάξει, σε ορισμένα προϋπόθεση είναι η ανάβαση ενός αριθμού σκαλοπατιών) τα 6.
Από τα υπόλοιπα, μερικά είναι ανακαινισμένα και σε πολύ καλή και λειτουργική κατάσταση (τελούνται ως και λειτουργίες που και που), απλά δεν κατοικούνται, και άλλα είναι εντελώς ερείπια.
Η Μονή Υπαπαντής π.χ. είναι σε πολύ καλή κατάσταση.
Η Μονή Αλύσεως Αγίου Πέτρου είναι ερείπια, τα οποία είδαν για πρώτη φορά Γερμανοί αναρριχητές μόλις το 1977, όταν και αναρριχήθηκαν στον βράχο!
Η Μονή Αγίου Γεωργίου του Μαντηλά παραμένει ζωντανή αλλά η πρόσβαση σε αυτή γίνεται μόνο με αναρριχητικά σκοινιά, όταν κάθε ημέρα του Αγίου Γεωργίου αναρριχητές ανεβαίνουν και αφήνουν μαντίλια, κατεβάζοντας και μοιράζοντας στον κόσμο τα μαντίλια του προηγούμενου χρόνου (πολύ ενδιαφέρον έθιμο).
Αν πάτε και αναρωτηθείτε πού βρίσκονται όλα αυτά τα ερειπωμένα μοναστήρια, η απάντηση είναι πως θα πρέπει να βγείτε απ’ την άνεση του δρόμου (ο οποίος περνάει απ’ τα λειτουργούντα) για να τα δείτε.
Ή να περπατήσετε σε ένα από τα μονοπάτια των Μετεώρων (συνίσταται).
Οι Μονές που λειτουργούν λοιπόν σήμερα είναι έξι. Μερικές πληροφορίες για την καθεμία:
– Ιερά Μονή Νικολάου του Αναπαυσά. Είναι το πρώτο μοναστήρι που συναντάς, ερχόμενος από το Καστράκι, στ’ αριστερά του δρόμου. Αν το δεις από μακριά μπορεί να το θεωρήσεις ένα μικρό και ταπεινό μοναστήρι, σε σχέση με τα υπόλοιπα. Είναι, όμως, επειδή είναι χτισμένο σε έναν μικρό βράχο με μικρό πλάτωμα στην κορυφή, γι’ αυτό αναγκαστικά αναπτύχθηκε καθ’ ύψος (η Μονή είναι τριώροφη). Ο ναός του έχει αγιογραφηθεί από τον Θεοφάνη τον Κρη, τον πιο φημισμένο εικονογράφο του 16ου αιώνα. Οι ειδικοί λένε πως οι τοιχογραφίες του μοναστηριού του Νικολάου του Αναπαυσά είναι αριστουργηματικές.
– Ιερά Μονή Ρουσάνου. Βρίσκεται σχεδόν αντικριστά (λίγο παραπάνω) από τη Νικολάου του Αναπαυσά. Είναι μία από τις δύο γυναικείες των Μετεώρων και θεωρείται ιδιαίτερα φιλική προς τον επισκέπτη.
– Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου (ή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος). Θεωρείται το πρώτο μεταξύ ίσων ανάμεσα στα μοναστήρια των Μετεώρων. Τον μεγαλόπρεπο αυτόν βράχο διάλεξε ο Όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, που ήρθε από τον Άθω τον 14ο αιώνα, για να τον οικήσει. Η ανέγερση του μοναστηριού αυτού θεωρείται και η απαρχή του μοναστικού βίου στα Μετέωρα.
– Ιερά Μονή Βαρλαάμ. Έχει θεμελιωθεί τον 14ο αιώνα, αν και έχει ανακαινισθεί εκ βάθρων τον 16ο αιώνα, όταν και γνώρισε μέρες μεγάλης δόξας χάρις στις δωρεές ηγεμόνων της Βλαχίας. Στη μονή υπάρχει πλούσια συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.
– Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας. Είναι από τα πιο παλιά μοναστήρια των Μετεώρων στον, κατά κοινή ομολογία, εντυπωσιακότερο βράχο. Απ’ τον δρόμο το μοναστήρι φαίνεται να αιωρείται και η πρόσβαση δίνει την εντύπωση να είναι αδύνατη.
– Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου. Η πιο εύκολα προσβάσιμη Μονή των Μετεώρων, αφού απ’ τον δρόμο περνάς μια γέφυρα και μπαίνεις στο μοναστήρι. Είναι το δεύτερο γυναικείο μοναστήρι των Μετεώρων.
Τέλος, κάτι το οποίο προτείνεται: να δείτε το ηλιοβασίλεμα στα Μετέωρα.
Το ηλιοβασίλεμα, η «χρυσή ώρα», όταν οι πέτρινοι πύργοι από ψαμμίτη αλλάζουν χρώμα, «από χρυσό σε σκούρο πορτοκαλί και μετά από λίγο σε βαθύ τριανταφυλλί», καθώς ο ήλιος βυθίζεται πίσω από τα βουνά της Πίνδου…
Στις πιάτσες των ταξί θα δείτε τιμοκαταλόγους για ένα τουρ για το ηλιοβασίλεμα στα Μετέωρα.
Αν έχετε δικό σας αυτοκίνητο, ακόμα καλύτερα.
Ρωτήστε έναν ντόπιο ή έναν οδηγό ταξί για το καλύτερο σημείο για να δείτε το ηλιοβασίλεμα στα Μετέωρα.
Ένα καλό σημείο είναι κοντά στη διακλάδωση του δρόμου για Μεγάλο Μετέωρο και Αγίου Στεφάνου. Θα το βρείτε.
Ένα άλλο καλό σημείο είναι στο πλάτωμα κοντά στη Μονή Αγίας Τριάδας.
