Εμβολιασμοί στην εγκυμοσύνη: Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι μέλλουσες μητέρες
Τα εμβόλια αποτελούν ενα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του 20ου αιώνα, μιας και σε αυτά οφείλεται η εξάλειψη σοβαρών και θανατηφόρων νοσημάτων, όπως η ευλογιά σε παγκόσμιο επίπεδο και η πολυομυελίτιδα από τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Η ανοσοποίηση ξεκινά από τη βρεφική ηλικία, με σκοπό καταρχήν την προστασία του παιδιού απέναντι σε νοσήματα, τα οποία θα είχαν οδυνηρές συνέπειες σε ένα μη άνοσο πληθυσμό, όπως σοβαρή νόσηση, μόνιμη αναπηρία, ακόμα και απώλεια της ζωής. Μέχρι την ηλικία όμως των 2 μηνών -οπότε και αρχίζει ο εμβολιασμός- τα βρέφη ειναι ιδιαίτερα ευπαθή, καθώς η μερική προστασία από τα αντισώματα της μητέρας που διέρχονται διαμέσου του πλακούντα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και από αυτά που μεταφέρονται με το μητρικό γάλα, δεν επαρκεί για να τα προστατέψει. Αυτοί οι πρώτοι μήνες της ζωής αποτελούν μία ιδιαίτερα επικίνδυνη περίοδο, εξαιτίας της πιθανότητας να παρουσιαστούν λοιμώξεις.
Με στόχο λοιπόν τη διπλή προστασία, τόσο της εγκύου όσο και του εμβρύου-νεογνού, συστήνεται από διεθνείς επιστημονικές επιτροπές και από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, ο εμβολιασμός των εγκύων με συγκεκριμένα εμβόλια. Οι οδηγίες αφορούν τον ετήσιο αντιγριπικό εμβολιασμό των εγκύων σε οποιοδήποτε τρίμηνο, καθώς και των ανεμβολίαστων λεχωίδων και των μητέρων που θηλάζουν, αλλά και τον εμβολιασμό της εγκύου με το εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη (Τdap), σε κάθε εγκυμοσύνη, στο 2ο με 3ο τρίμηνο της κύησης.
Η γρίπη δεν είναι μία απλή υπόθεση, μιας και παγκοσμίως μέχρι 500.000 θάνατοι σημειώνονται κάθε χρόνο, ενώ συχνά, μέχρι και το 1/4 των νοσηλευόμενων θα εισαχθούν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Στις ΗΠΑ, 1 στις 3 γυναίκες που νοσηλεύτηκαν λόγω γρίπης την περίοδο 2014-2015 ήταν εγκυμονούσα. Η κύηση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για σημαντική νοσηρότητα λόγω γρίπης γι’ αυτό και διεθνείς οδηγίες αφορούν τον εμβολιασμό των εγκύων κατά προτεραιότητα σε περίοδο επιδημίας γρίπης. Οι εγκυμονούσες με γρίπη εχουν 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσηλευτούν και 6,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εισαχθούν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας σε σχέση με τις μη εγκυμονούσες. Η νόσηση στη διάρκεια της εγκυμοσύνης σημαίνει ταυτόχρονα αυξημένο κίνδυνο για το έμβρυο, κάτι που μπορεί να συνεπάγεται προωρότητα, ενδομήτριο θάνατο, χαμηλό βάρος γέννησης, ακόμα και συγγενείς ανωμαλίες του κυήματος, σε περίπτωση έκθεσης της μητέρας στη γρίπη στο 1ο τρίμηνο της κύησης.
Από την άλλη, ο κοκκύτης είναι υπαρκτός και συχνά με οδυνηρές συνέπειες στη βρεφική ηλικία. Η συντριπτική πλειοψηφία των νοσηλευόμενων με κοκκύτη είναι κάτω των 2 μηνών, δηλαδή στην περίοδο που τα βρέφη είναι ακόμα ανεμβολίαστα, ενώ 2 στα 100 βρέφη που θα καταλήξουν από κοκκύτη είναι μικρότερα του 1 μήνα. Η σύσταση για εμβολιασμό της εγκύου αφορά κάθε εγκυμοσύνη και γίνεται ανεξάρτητα από το ιστορικό νόσησης της
Ευχαριστούμε τη Δρ. Λία Συρίδου,
Παιδίατρος-Λοιμωξιολόγος,
Υπεύθυνη Παιδο-Λοιμωξιολογικού Ιατρείου
στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών
