Γινόμαστε πιο ευτυχισμένοι καθώς μεγαλώνουμε; Έρευνα αποκαλύπτει το μοτίβο της ευτυχίας
Αν κανείς έκανε μια υπόθεση, πιθανότατα θα ισχυριζόταν ότι, καθώς κανείς μεγαλώνει, τα επίπεδα της ευτυχίας που μπορεί να νιώθει μειώνονται, εξαιτίας των περιορισμών και των προβλημάτων που φέρνουν μαζί τους τα γηρατειά. Μια σειρά από μελέτες των τελευταίων ετών, ωστόσο, υποστηρίζει ότι η ευτυχία στη ζωή των ανθρώπων ακολουθεί μια πορεία σε σχήμα U: Μειώνεται στην ηλικία των 40, αλλά παρουσιάζει νέα αύξηση καθώς κανείς πλησιάζει τη φάση της συνταξιοδότησης.
Αλήθεια ή μύθος η καμπύλη U της ευτυχίας;
Σύμφωνα με μια ανάλυση που έγινε σε δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα, όμως, ούτε και η καμπύλη U αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα. Τα νέα επιστημονικά συμπεράσματα υποστηρίζουν ότι η πορεία της ευτυχίας στη ζωή των ανθρώπων είναι ένα πιο σύνθετο ζήτημα.
Ειδικότερα, η ανάλυση ανέδειξε ότι πολλοί άνθρωποι τείνουν να είναι όλο και πιο δυστυχισμένοι καθώς μεγαλώνουν, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με διάφορες δυσκολίες λόγω ηλικίας, όπως προβλήματα υγείας, αλλά και απώλειες αγαπημένων προσώπων. Η θεωρία της καμπύλης U, μάλιστα, φαίνεται να διαψεύστηκε σχεδόν στις μισές από τις 30 χώρες που μελετήθηκαν.
Η ιδέα της καμπύλης U προήλθε από μια στατιστική ανάλυση που συνέκρινε ανθρώπους μέσης και προχωρημένης ηλικίας, παρόμοιου επιπέδου ζωής και υγείας. Η προσαρμογή αυτή στόχο είχε να απομονώσει τον παράγοντα της ηλικίας από άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα ευτυχίας. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι άνθρωποι συχνά γίνονται φτωχότεροι και λιγότερο υγιείς όσο μεγαλώνουν, η προσαρμογή αποδείχθηκε παραπλανητική, καθώς μια μείωση της ευτυχίας που σχετίζεται με την ηλικία γίνεται εμφανής σε πολλές χώρες.
Αυτή η πτώση είναι πιο απότομη σε χώρες με λιγότερο αποτελεσματικό κράτος πρόνοιας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Τουρκία, όπου η ευτυχία -υπολογισμένη σε μια κλίμακα από το 0 έως το 10- πέφτει κατά μέσο όρο από το 6.4 στην ηλικία συνταξιοδότησης σε λιγότερο από 5 στους πολύ ηλικιωμένους. Στον αντίποδα, στην Ολλανδία η ευτυχία αυξάνεται από την ηλικία των 30 ετών και κατόπιν μένει σταθερή, ακόμη και στις πολύ προχωρημένες ηλικίες. Στην Φινλανδία, η ευτυχία παραμένει σταθερή στο 8 σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων.
Συμπερασματικά, δεν υπάρχει διεθνές μοτίβο ευτυχίας. Αντιθέτως, καταγράφεται μια ευρεία γκάμα μεταξύ διαφορετικών χωρών, γεγονός που δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη, καθώς η ευτυχία είναι λογικό να επηρεάζεται τις επιμέρους κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν.
Η καμπύλη U είναι ελκυστική εν μέρει, κυρίως εξαιτίας της ιδέας που επικρατεί, ότι οι άνθρωποι γίνονται πιο σοφοί καθώς μεγαλώνουν, εκτιμούν περισσότερο όσα έχουν και δεν αναλώνονται τόσο στο να γκρινιάζουν για όσα τους λείπουν. Η ηλικία αμβλύνει την αιχμηρή φιλοδοξία και τις απογοητεύσεις που συχνά απορρέουν από αυτήν.
Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα αρκετό. Μπορεί να ισχύει, αρκεί οι άνθρωποι να μην αρρωστήσουν και να μην πενθούν. Επομένως, πρόκειται για μια θεωρία που προϋποθέτει ότι τίποτα δεν πάει στραβά στα γηρατειά. Αυτό, όμως, δεν ισχύει στην περίπτωση πολλών ανθρώπων, που αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις καθώς μεγαλώνουν, επομένως είναι λογικό να μην είναι ευτυχισμένοι.
Επομένως, η θεωρία της καμπύλης U δεν είναι δεδομένη για όλους. Το εάν η ευτυχία αυξάνεται ή μειώνεται στην περίοδο της τρίτης ηλικίας εξαρτάται άμεσα από την ισορροπία αυτών των ανταγωνιστικών παραγόντων στη ζωή κάθε ανθρώπου.
