Θαύματα του Κόσμου: Η αρχαία δόξα που χάθηκε (και αυτή που έμεινε)
Θαύματα του Κόσμου: Η αρχαία δόξα που χάθηκε (και αυτή που έμεινε): Ένα ταξίδι στην ανθρώπινη ευφυΐα και τη φθορά του χρόνου
Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας
Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας, που πιθανόν κατασκευάστηκαν γύρω στο 600 π.Χ. από τον βασιλιά Ναβουχοδονόσορα Β’ ως δώρο για τη σύζυγό του, αποτελούν ένα από τα πιο μυστηριώδη θαύματα. Αν και οι αρχαίες πηγές τους περιγράφουν με λεπτομέρεια ως μια σειρά από εντυπωσιακές, δενδροφυτεμένες αναβαθμίδες, η ύπαρξή τους αμφισβητείται από πολλούς σύγχρονους ιστορικούς. Το ερώτημα του πώς μια τέτοια πλούσια βλάστηση θα μπορούσε να ευδοκιμήσει στο ξηρό κλίμα της Βαβυλώνας παραμένει. Ωστόσο, πρόσφατες ανασκαφές έχουν αποκαλύψει στοιχεία που υποδηλώνουν ένα εξελιγμένο αρδευτικό σύστημα, ενδεχομένως με τη χρήση υπόγειου πηγαδιού και αντλίας, καθιστώντας την ύπαρξή τους πιο πιθανή. Πιστεύεται ότι καταστράφηκαν από σεισμό το 226 π.Χ.
Ο Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο
Ο Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο, ένα κολοσσιαίο οικοδόμημα διαστάσεων περίπου 110 επί 55 μέτρων, ανεγέρθηκε αρχικά γύρω στο 550 π.Χ. από τον βασιλιά Κροίσο. Αφού πυρπολήθηκε από τον Ηρόστρατο το 356 π.Χ., ξαναχτίστηκε, ξεχωρίζοντας όχι μόνο για το μέγεθός του, αλλά και για τα εκπληκτικά έργα τέχνης που τον κοσμούσαν, συμπεριλαμβανομένου ενός αγάλματος της θεάς Αρτέμιδος από χρυσό, έβενο, ασήμι και μαύρη πέτρα. Η τελική του καταστροφή επήλθε το 262 μ.Χ. από τους Γότθους, και έκτοτε δεν ξαναχτίστηκε ποτέ.
Το Άγαλμα του Ολυμπίου Διός
Το Άγαλμα του Ολυμπίου Διός, ένα από τα δύο αριστουργήματα του μεγάλου γλύπτη Φειδία (το άλλο ήταν η Αθηνά στον Παρθενώνα), κοσμούσε τον Ναό του Δία στην Ολυμπία. Με ύψος που άγγιζε τα 12 μέτρα, ήταν επενδυμένο με χρυσό και ελεφαντόδοντο, απεικονίζοντας τον θεό καθισμένο σε έναν πλούσια διακοσμημένο θρόνο από κέδρο, έβενο, ελεφαντόδοντο, χρυσό και πολύτιμους λίθους. Η ανακάλυψη του εργαστηρίου του Φειδία στην Ολυμπία τη δεκαετία του 1950 επιβεβαίωσε τη χρονολόγησή του γύρω στο 430 π.Χ. Η τύχη του αγάλματος παραμένει αντικείμενο συζήτησης: κάποιοι πιστεύουν ότι καταστράφηκε από πυρκαγιά μαζί με τον ναό το 426 μ.Χ., ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου καταστράφηκε περίπου 50 χρόνια αργότερα.
Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού
Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, που ανεγέρθηκε το 352 π.Χ., αποτελούσε τον εντυπωσιακό τάφο του Μαύσωλου, ενός Πέρση κυβερνήτη. Η χήρα και αδερφή του, Άρτεμις, δεν φείδονταν εξόδων, αναθέτοντας σε κορυφαίους Έλληνες αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες τον σχεδιασμό του τάφου και των ανάγλυφων που κοσμούσαν τις τέσσερις πλευρές του. Το μνημείο άντεξε 17 αιώνες, μέχρι που μια σειρά από σεισμούς το 1404 μ.Χ. οδήγησαν στην ολική του καταστροφή. Η φήμη του ήταν τέτοια που το όνομα του Μαύσωλου αποτέλεσε τη ρίζα της λέξης “μαυσωλείο” σε πολλές γλώσσες, περιγράφοντας μεγάλους και επιβλητικούς τάφους.
Ο Κολοσσός της Ρόδου
Ο Κολοσσός της Ρόδου, ένα κολοσσιαίο άγαλμα του θεού Ήλιου, άρχισε να κατασκευάζεται το 294 π.Χ. από τους κατοίκους της Ρόδου ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη νίκη τους σε μια μακρά πολιορκία. Κατασκευασμένος από χαλκό ενισχυμένο με σίδηρο, τοποθετήθηκε πιθανότατα δίπλα στο λιμάνι του Μανδρακίου, καθώς η συχνά απεικονιζόμενη στάση του με ανοιχτά πόδια πάνω από την είσοδο του λιμανιού θεωρείται τεχνικά ανέφικτη. Το άγαλμα κατέρρευσε από σεισμό το 226 π.Χ. Μετά από χρησμό των Δελφών που υποδείκνυε ότι η πτώση οφειλόταν σε προσβολή του Ήλιου, οι Ρόδιοι αποφάσισαν να μην το ξαναχτίσουν. Παρέμεινε στο έδαφος μέχρι το 654 μ.Χ., προσελκύοντας ταξιδιώτες ακόμα και στην κατεστραμμένη του μορφή.
Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας
Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας, ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα που ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. κατά τη βασιλεία του Πτολεμαίου Β’, βρισκόταν στο νησί Φάρος, στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Με ύψος που λέγεται ότι ξεπερνούσε τα 110 μέτρα, ήταν κατασκευασμένος σε τρία κλιμακωτά επίπεδα: μια τετράγωνη βάση, ένα οκταγωνικό μεσαίο τμήμα και μια κυλινδρική κορυφή. Στο εσωτερικό του υπήρχε ράμπα και ένα “ανυψωτικό” σύστημα για τη μεταφορά καυσόξυλων στην κορυφή, όπου ένας μεγάλος κυρτός καθρέφτης αντανακλούσε το ηλιακό φως την ημέρα και το φως της φωτιάς τη νύχτα. Η πιο πιθανή αιτία καταστροφής του ήταν μια σειρά από 22 σεισμούς μεταξύ του 320 μ.Χ. και του 1323 μ.Χ. Ο φάρος ήταν τόσο γνωστός που το όνομα του νησιού, “Φάρος”, έγινε η ρίζα της λέξης “φάρος” σε πολλές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών και των γαλλικών.
Η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας
Η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας, που χτίστηκε γύρω στο 2570 π.Χ. ως τάφος για τον φαραώ Χέοπα, είναι το μοναδικό από τα Επτά Θαύματα που στέκεται ακόμα. Πιστεύεται ότι χρειάστηκαν 20 χρόνια και έως και 100.000 εργάτες για την ολοκλήρωσή της. Αρχικά, η πυραμίδα είχε ύψος περίπου 147 μέτρα, αλλά η διάβρωση και η αφαίρεση των εξωτερικών λίθων από λευκό ασβεστόλιθο για την κατασκευή άλλων κτιρίων μείωσαν το ύψος της στα 137 μέτρα. Οι πλευρές της πυραμίδας, με έκταση βάσης 230 μέτρα η καθεμία, ανέρχονται με γωνία 51,87° και είναι ακριβώς προσανατολισμένες στα τέσσερα βασικά σημεία του ορίζοντα – ένα εντυπωσιακό επίτευγμα, δεδομένου ότι κατασκευάστηκε χιλιάδες χρόνια πριν από την εφεύρεση της πυξίδας.
Μια διαχρονική κληρονομιά
Παρόλο που τα περισσότερα από αυτά τα θαύματα έχουν χαθεί στο πέρασμα του χρόνου, η ιστορία τους συνεχίζει να εμπνέει δέος. Αντιπροσωπεύουν όχι μόνο τα εξαιρετικά τεχνικά και καλλιτεχνικά επιτεύγματα των αρχαίων πολιτισμών, αλλά και την αδιάκοπη ικανότητα του ανθρώπου να υπερβαίνει τους τεχνολογικούς περιορισμούς και να διευρύνει τα όρια κάθε εποχής. Η κληρονομιά τους μας θυμίζει τη δύναμη της ανθρώπινης δημιουργικότητας και την ανάγκη να διατηρούμε ζωντανή την ιστορία για τις επόμενες γενιές.
