Το νέο χρηματιστήριο των Σούπερ Σταρ: Γιατί οι ποδοσφαιριστές αγοράζουν ομάδες. Ο Λούκα Μόντριτς, ένας ακόμα θρύλος του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, ετοιμάζεται να αλλάξει «γήπεδο». Από τα αποδυτήρια, μεταπηδά στις αίθουσες των συνεδριάσεων, καθώς γίνεται επενδυτής και συνιδιοκτήτης με μειοψηφικό μερίδιο στη Σουόνσι Σίτι, ομάδα της Championship. Αυτή η κίνηση θέτει ένα καίριο ερώτημα: Γιατί όλο και περισσότεροι ποδοσφαιριστές επενδύουν σε ποδοσφαιρικούς συλλόγους, αφήνοντας πίσω τους ρόλους του προπονητή ή του τεχνικού διευθυντή;

Η τάση αυτή δεν είναι καινούρια. Ο Ντέιβιντ Μπέκαμ έκανε την αρχή, και πολλοί ακολουθούν το παράδειγμά του. Ο Κριστιάνο Ρονάλντο, όταν ρωτήθηκε για την επόμενη μέρα μετά την αποχώρησή του από τα γήπεδα, ήταν σαφής: «Εγώ προπονητής; Δεν το βλέπω, είναι πιο δύσκολο από το να είσαι παίκτης». Ο Πορτογάλος σούπερ σταρ έδειξε απροθυμία ακόμα και για διοικητική θέση, δηλώνοντας:

«Αν μπορώ να γίνω ιδιοκτήτης συλλόγου, γιατί να είμαι προπονητής, αθλητικός διευθυντής ή διευθύνων σύμβουλος; Αυτό είναι ένα όνειρό μου και είμαι σίγουρος ότι θα γίνω ιδιοκτήτης συλλόγου. Ελπίζω να μην έχω μόνο έναν σύλλογο, αλλά πολλούς συλλόγους».

Πράγματι, υπάρχουν ήδη αρκετοί ποδοσφαιριστές που έχουν επενδύσει σε ποδοσφαιρικούς συλλόγους. Ο Κιλιάν Εμπαπέ στην Καέν, ο Σάντιο Μανέ στην Μπουρζ 18, ο Χουάν Μάτα στη Σαν Ντιέγκο, ο Γουίλφριντ Ζάχα στην Κρόιντον, ο Θέσαρ Αθπιλικουέτα στη Χάσταγκ Γιουνάιτεντ και ο Έκτορ Μπεγιερίν στη Φόρεστ Γκριν, είναι μερικά μόνο από τα ονόματα ποδοσφαιριστών που έχουν αναλάβει ρόλο ιδιοκτήτη.

Η θέση του προπονητή δεν δελέασε ποτέ μεγάλες προσωπικότητες του ποδοσφαίρου. «Δεν έχω κανένα ενδιαφέρον να γίνω προπονητής. Δεν είναι το πάθος μου», είχε πει ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, σήμερα συνιδιοκτήτης της Ίντερ Μαϊάμι και της Σάλφορντ Σίτι. «Το να είσαι προπονητής είναι σκληρή δουλειά», έχει επισημάνει ο Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, επενδυτής στη Χάμαρμπι και ανώτερος σύμβουλος της Μίλαν.

Το BBC ασχολήθηκε εκτενώς με το θέμα, με τον ειδικό στα οικονομικά του ποδοσφαίρου Κίραν Μαγκουάιρ να δηλώνει: «Οι ποδοσφαιριστές δεν θέλουν να αναλάβουν ρόλο προπονητή λόγω του άγχους. Επίσης, είναι κάτι που δεν ταιριάζει σε ορισμένες προσωπικότητες».

Όμως, αυτό που οι περισσότεροι αγνοούν είναι ότι η πλειονότητα των ποδοσφαιρικών συλλόγων δεν αποφέρει κέρδη για να ωφελήσουν οικονομικά τους ιδιοκτήτες. Για παράδειγμα, η Σουόνσι, στην οποία είναι πλέον αφεντικό ο Λούκα Μόντριτς, έχει δει τη ροή εσόδων της να μειώνεται σημαντικά από τη στιγμή που τελείωσε η επταετής περίοδός της στην κορυφαία κατηγορία το 2018.

Ο σύλλογος έχει συσσωρευμένες ζημίες 39 εκατομμυρίων λιρών τα τελευταία τρία χρόνια, αναφέρει το BBC, με τον Μαγκουάιρ να προσθέτει: «Δεν πιστεύω ότι είναι μια οικονομική κίνηση. Η Σουόνσι χάνει 450.000 λίρες την εβδομάδα. Ο Λούκα Μόντριτς δεν είναι μια φίρμα, όπως ο Ρονάλντο, ο Μπέκαμ ή ο Εμπαπέ. Είναι απλώς ένας πολύ καλός ποδοσφαιριστής. Ο Μόντριτς δεν θα περιλαμβανόταν σε μια λίστα με τους 10 κορυφαίους γνωστούς παίκτες».

Ο Μαγκουάιρ συνέχισε: «Αν ένας παίκτης είναι από μόνος του ισχυρό μπραντ, υπάρχουν οικονομικά οφέλη γι’ αυτόν και τους συλλόγους του. Κάποιοι το κάνουν λόγω της αγάπης τους για το παιχνίδι και για να παραμείνουν στον χώρο του ποδοσφαίρου».

Επενδύσεις με ρίσκο 

Η ιδιοκτησία ποδοσφαιρικών συλλόγων είναι κάτι δύσκολο και ενέχει ρίσκο. Τον Ιούλιο του 2024, ο Εμπαπέ επένδυσε σχεδόν 15 εκατομμύρια ευρώ για την εξαγορά της Καέν της Ligue 2. Η πρώτη του σεζόν στην ιδιοκτησία του συλλόγου είναι πιθανό να τελειώσει με υποβιβασμό για τη γαλλική ομάδα.

Ο κορυφαίος σκόρερ όλων των εποχών της Ισπανίας, Νταβίντ Βίγια, ήταν συνιδρυτής της Κουίνσμπορο, μιας αμερικανικής επαγγελματικής ποδοσφαιρικής ομάδας με έδρα τον Δήμο Κουίνς στη Νέα Υόρκη. Αν και ο σύλλογος ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2019, δεν έχει καταφέρει να πάρει μέρος στο πρωτάθλημα USL, δηλαδή τη δεύτερη κατηγορία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Βέλγος, Εντέν Αζάρ, με θητεία σε Τσέλσι και Ρεάλ Μαδρίτης, μαζί με τον πρώην συμπαίκτη του στην Τσέλσι, Ντεμπά Μπα, είναι συνιδιοκτήτες της Σαν Ντιέγκο 1904, η οποία επρόκειτο να μετάσχει στη Βορειοαμερικανική Ποδοσφαιρική Λίγκα (NASL). Η λίγκα όμως διαλύθηκε πριν προλάβει ο σύλλογος να παίξει.

Το 2014, οι πρώην παίκτες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Νίκι Μπατ, Ράιαν Γκιγκς, Γκάρι Νέβιλ, Φιλ Νέβιλ και Πολ Σκόουλς ανέλαβαν τη Σάλφορντ Σίτι. Ο καθένας πήρε το 10% του συλλόγου, με τον επιχειρηματία από τη Σιγκαπούρη, Πίτερ Λιμ, να έχει το υπόλοιπο ποσοστό. Ο Ντέιβιντ Μπέκαμ αγόρασε επίσης ένα μερίδιο 10% από τον Λιμ το 2019. Τον Αύγουστο του 2024 ο Γκάρι Νέβιλ απέκτησε το μερίδιο του Λιμ στο κλαμπ. Ο στόχος είναι η ομάδα να φτάσει στην Championship μέχρι το 2029. Ο σύλλογος έφτασε στην αγγλική Football League με τέσσερις προβιβάσεις σε πέντε χρόνια, αλλά από το 2019 έχει κολλήσει στη League 2, δύο κατηγορίες πιο κάτω.

Υπάρχουν ποδοσφαιριστές που προσπαθούν να μάθουν την επιχειρηματική πλευρά του ποδοσφαίρου. Ο Τζόρνταν Χέντερσον του Άγιαξ, ο Τάιρον Μινγκς της Άστον Βίλα και ο Ιλκάι Γκουντογκάν της Μάντσεστερ Σίτι είναι μόνο μερικοί από αυτούς που παρακολουθούν μαθήματα διαχείρισης ποδοσφαιρικών επιχειρήσεων. Η Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών της Αγγλίας (PFA) έχει τη δική της σχολή επιχειρήσεων.

«Βοηθά τους παίκτες να βρεθούν από τα αποδυτήρια στην αίθουσα συνεδριάσεων, αντί για τον πάγκο», εξηγεί ο Μαγκουάιρ. Ο πρώην επιθετικός της Λίβερπουλ, Ρόμπι Φάουλερ, έχει γραφτεί στο πρόγραμμα Sporting Directorship του PFA Business School. «Υπάρχουν περισσότερα στο ποδόσφαιρο από το να παίζεις και να προπονείς και το βρίσκω συναρπαστικό», λέει ο Φάουλερ.