Όπως στο μυθιστόρημα οι «Άθλιοι», έτσι και σήμερα, πίσω από τις λεωφόρους και τα φωτισμένα παράθυρα επιβιώνουν παιδιά ξεχασμένα, παγιδευμένα σε υπόγεια σαν αυτά όπου κρύβονταν τα μικρά παιδιά των δρόμων του Παρισιού. Εκεί όπου ο Γαβριάς του Ουγκό έμαθε να τρέχει πιο γρήγορα από το φόβο του, στην Αθήνα του 2025 άλλα παιδιά τρέχουν για λογαριασμό ανθρώπων που εκμεταλλεύονται την αθωότητά τους. Η πραγματικότητα ξεπερνά τη λογοτεχνία και η τελευταία επιχείρηση της ΕΛ.ΑΣ. το αποδεικνύει με τον πιο σκληρό τρόπο.
Μια καλά οργανωμένη εγκληματική ομάδα, που από το 2020 έως σήμερα στρατολογούσε και εκμεταλλευόταν ανήλικους αλλοδαπούς, εξαρθρώθηκε από τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος σε συνεργασία με την Interpol. Η οργάνωση έφερνε παιδιά από το εξωτερικό, τα έκρυβε σε υπόγεια και τα ανάγκαζε να πουλούν λαθραία τσιγάρα σε διάφορα σημεία της Αττικής. Όποιο παιδί αντιδρούσε δεχόταν ξυλοδαρμούς. Όποιο μιλούσε απειλούνταν. Όποιο κατέρρεε το αντικαθιστούσαν.
Από την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου έως το μεσημέρι της Τετάρτης 4 Δεκεμβρίου 2025 πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη αστυνομική επιχείρηση σε διάφορες περιοχές της Αττικής. Συνελήφθησαν έξι μέλη της σπείρας και ακόμη πέντε άτομα που εντοπίστηκαν σε εννέα καταστήματα ψιλικών, τα οποία χρησιμοποιούνταν ως σημεία πώλησης λαθραίων καπνικών προϊόντων και ως χώροι «εργασίας» των παιδιών.
Σε βάρος των συλληφθέντων σχηματίστηκε δικογραφία για διεύθυνση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, εμπορία ανθρώπων, πλαστογραφία, κατοχή ταξιδιωτικών εγγράφων τρίτων, παραβίαση περιορισμών διαμονής και παραβάσεις του Τελωνειακού Κώδικα.
Η Interpol παρείχε κρίσιμη ανακριτική και επιχειρησιακή υποστήριξη, προσφέροντας άμεση πρόσβαση στις διεθνείς βάσεις δεδομένων και ενισχύοντας τους ελέγχους για τους υπόπτους. Σημαντική ήταν και η συμβολή της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (HSI). Συνολικά εντοπίστηκαν και τέθηκαν υπό προστασία έντεκα αλλοδαποί – ανάμεσά τους τέσσερα παιδιά.
Η έρευνα ξεκίνησε ύστερα από καταγγελία μη κερδοσκοπικού σωματείου για εκμετάλλευση ενός ανηλίκου. Η προκαταρκτική εξέταση αποκάλυψε σταδιακά την ύπαρξη μιας καλοστημένης εγκληματικής οργάνωσης, με ιεραρχία, συγκεκριμένους ρόλους και σταθερή δράση επί τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Πώς στρατολογούσαν τα παιδιά
Οι δύο αρχηγοί, 42 και 39 ετών, χρησιμοποιούσαν ενδιάμεσους «στρατολόγους» – άτομα που εντόπιζαν ανηλίκους σε ευάλωτη κατάσταση στις χώρες καταγωγής τους. Τους υπόσχονταν καλή δουλειά και χρήματα στην Αθήνα. Εκείνοι, συχνά οι… άθλιοι ήταν απελπισμένοι και χωρίς εναλλακτικές, δέχονταν. Η οργάνωση αναλάμβανε το κόστος της παράνομης μεταφοράς τους στην Ελλάδα, δημιουργώντας τους «χρέος» το οποίο έπρεπε να ξεπληρώσουν δουλεύοντας.
Το ξέπλυμα αυτού του «χρέους» στην πραγματικότητα δεν είχε τέλος. Τα παιδιά εργάζονταν σε καταστήματα ψιλικών που ήλεγχε η οργάνωση πουλώντας λαθραία τσιγάρα. Τα καταστήματα ήταν διασκορπισμένα σε πολλές γειτονιές της Αττικής και χρησιμοποιούνταν ως αποθηκευτικοί χώροι λαθραίων προϊόντων. Ως «ιδιοκτήτες» φέρονταν άτομα από την ίδια χώρα καταγωγής, για να μην προκαλούν υποψίες.
Όπως διαπιστώθηκε, οι ανήλικοι δούλευαν ατελείωτες ώρες, χωρίς ρεπό, υπό καθεστώς πλήρους εξαναγκασμού. Το μεγαλύτερο μέρος της αμοιβής τους παρακρατούνταν. Σε περίπτωση αντίδρασης ή αμφισβήτησης, υφίσταντο ξυλοδαρμούς από δύο συγκεκριμένα μέλη της οργάνωσης. Οι άθλιοι και ο παραλληλισμός των παιδιών αυτών μοιάζει μάλλον ευφημισμός.
Η σπείρα στρατολογούσε κατά καιρούς και ενήλικες σε ιδιαίτερα ευάλωτη κατάσταση, όπως αστέγους, με παρόμοιους όρους εκμετάλλευσης. Κάποιοι από τους ενήλικες εργαζόμενους είχαν στρατολογηθεί απ’ όταν ήταν ανήλικοι, μεγαλώνοντας ουσιαστικά μέσα στο δίκτυο.
Οι Αρχές διαπίστωσαν ότι την τελευταία πενταετία τουλάχιστον 15 ανήλικοι είχαν οδηγηθεί προσωρινά σε δομές φιλοξενίας μέσω αυτόφωρης διαδικασίας, όταν εντοπίζονταν να πουλούν λαθραία τσιγάρα. Ωστόσο, η οργάνωση κατάφερνε να τους κάνει να αποδράσουν από τις δομές και να επιστρέψουν στον κύκλο εκμετάλλευσης. Τους φόβιζαν, τους απειλούσαν ή τους παραπλανούσαν με υποσχέσεις ότι «θα ξεχρεώσουν».
Τα υπόγεια, οι κρύπτες και τα λαθραία προϊόντα
Σε εννέα καταστήματα ψιλικών σε Αθήνα, Ίλιον και Περιστέρι εντοπίστηκαν τεράστιες ποσότητες λαθραίων καπνικών προϊόντων. Σε τρία καταστήματα υπήρχαν τρύπες στις μεσοτοιχίες για την κρυφή μεταφορά προϊόντων, ενώ σε γειτονικά κενά καταστήματα και διαμερίσματα ήταν κρυμμένα επιπλέον λαθραία τσιγάρα. Δύο παιδιά που βρέθηκαν να εργάζονται ως «υπεύθυνοι καταστημάτων» διασώθηκαν επιτόπου και τέθηκαν υπό προστασία.
Συνολικά κατασχέθηκαν: 8.260 πακέτα τσιγάρα (165.200 τσιγάρα), 473 συσκευασίες καπνού (23.650 γραμμάρια), κινητά, κάμερες, καταγραφικά, έγγραφα, μισθωτήρια και σημειώσεις με ονόματα «αχυρανθρώπων», 2 δίκυκλα και 1 αυτοκίνητο, 130 έγγραφα μεταφοράς χρημάτων που δείχνουν αποστολές 145.000 ευρώ στο εξωτερικό μέσω «smurfing», πλήθος γνήσιων και πλαστών νομιμοποιητικών εγγράφων τρίτων. Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στην Εισαγγελία.
Στην πόλη της Αθήνας παίχτηκε μία σύγχρονη εκδοχή του μυθιστορήματος του Βίκτορα Ουγκό. Οι… άθλιοι, παιδιά χωρίς χαρτιά, χωρίς φωνή, χωρίς σπίτι βρίσκονται παγιδευμένα σε ένα σύστημα που τα βλέπει ως εργαλεία κέρδους. Η πρόσφατη επιχείρηση της ΕΛ.ΑΣ. δεν είναι απλώς μια επιτυχία των Αρχών. Είναι υπενθύμιση ότι κάτω από το επίπεδο του δρόμου υπάρχει ένας άλλος κόσμος. Και όπως έγραφε ο Ουγκό, «η κοινωνία παράγει τη δική της κόλαση».
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ONtime Σαββατοκύριακο (6/12)
