Τραγωδία των Τεμπών: Άρθρο του ψυχολόγου Γεώργιου Σφακιανάκη
Τετάρτη, 1 Μαρτίου 2023. Ένα πρωινό, σαν τόσα και τόσα. Σηκώνεσαι από το κρεβάτι και ανοίγεις τον υπολογιστή σου. Και βλέπεις τα νέα. «Τραγωδία»-«Τέμπη», οι δύο λέξεις που ξεχωρίζουν, στην οθόνη σου. «Τέμπη;», σκέφτεσαι. «Πάλι;». Θυμάσαι όσα είχαν γίνει παλιότερα εκεί, όταν ήσουν ακόμα παιδί. Δεν θυμάσαι λεπτομέρειες, θυμάσαι όμως την ουσία, η οποία αντικατοπτρίζεται στη δεύτερη λέξη. «Τραγωδία». Τραγωδίες.
Διαβάζεις λίγο, να δεις τι έγινε. Μαθαίνεις τα πιο ουσιαστικά. Σύγκρουση τρένων, 30κάτι επιβεβαιωμένοι νεκροί και πολλοί ακόμα τραυματίες, αγνούμενοι. Και το κλείνεις. Είναι μία είδηση, ακόμα. Δυσάρεστη, πολύ. Αλλά μία είδηση. Και έχεις συνηθίσει, στα 28, να ακούς δυσάρεστες, λιγότερο ή περισσότερο, ειδήσεις. Και, όντας και ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής, έχεις καλλιεργήσει κάπως την ικανότητα να μένεις, όχι αδιάφορος μεν, αλλά αποστασιοποιημένος από όσα δυσάρεστα ακούς-δε γίνεται να λειτουργήσεις διαφορετικά σε αυτό το επάγγελμα. Έχεις και κάποιες υποχρεώσεις να διεκπεραιώσεις, άλλωστε, δε γίνεται να αφιερώσεις όλη τη μέρα σου εκεί.
Κάνεις όσα έχεις να κάνεις, τελειώνεις, επιστρέφεις σπίτι και ανοίγεις την τηλεόραση. Και πέφτεις πάλι σε αυτήν την «είδηση», που παίζουν όλα τα κανάλια. Και βλέπεις. Βλέπεις πρόσωπα, τώρα. Πρόσωπα ανθρώπων, νέων, που αγνοούνται και λίγο-πολύ μπορείς να φανταστείς το λόγο. Όπως τον φαντάζονται και οι συγγενείς-φίλοι-σύντροφοί τους, τα συντετριμμένα και γεμάτα αγωνία πρόσωπα των οποίων επίσης βλέπεις. Και κάπου εκεί, αρχίζει να ραγίζει το προστατευτικό γυαλί αποστασιοποίησης, που χρησιμοποιείς τόσο πετυχημένα στη δουλειά σου. Σκέψεις όπως ότι θα μπορούσες να είσαι εσύ αυτό το αγόρι που αγνοείται, να είναι η η αδερφή σου-η φίλη σου-η κοπέλα σου εκείνο το κορίτσι, να είναι οι γονείς σου αυτοί οι άνθρωποι που κλαίνε, το διαβρώνουν, το ραγίζουν, το σπάνε. Σαν να έπεσε τρένο πάνω του, ένα πράγμα.
Και εκεί που είσαι φορτισμένος με όλα αυτά και αρχίζει η εξωτερική θλίψη να εισβάλει πρωτόγνωρα στο σύστημά σου, ακούς και διάφορα πράγματα που φανταζόσουν μεν, δεν ήθελες όμως να πιστέψεις. Περί κρατικής ευθύνης. Για ένα εξελιγμένο τεχνολογικό σύστημα που δεν εγκαταστάθηκε ποτέ, για ΕΝΑΝ σταθμάρχη που του ανατέθηκε η αποκλειστική ευθύνη τόσων ζωών μετά από μία μηνιαία μόνο εκπαίδευση, για μία ΟΣΕ που πουλήθηκε σε μία άκυρη ιταλική εταιρεία. Και όλη η θλίψη σου μετατρέπεται ακαριαία σε οργή, σε μίσος.
Γιατί είναι κάποια πράγματα, που δεν μπορείς να αποδεχτείς. Που δεν μπορώ να αποδεχτώ. Ίσως επειδή είμαι μικρός, ίσως επειδή δεν είμαι τελικά όσο «αποστασιοποιημένος» όσο πίστευα. Δεν μπορώ να αποδεχτώ ότι κάθονται, μια ζωή, σε αυτόν τον τόπο σε καρέκλες ευθύνης κι εξουσίας, μερικοί ανίκανοι, ανέντιμοι, ανεύθυνοι τύποι, κερδίζοντας τόσα λεφτά, πολυτέλειες και φήμη, όχι μόνο μην προσφέροντας εν τέλει έργο αλλά και σκορπώντας τη δυστυχία. Δεν μπορώ, ρε παιδί μου. Κάνω αυτόν τον καιρό την πρακτική μου σε ένα σχολείο, προσφέροντας συμβουλευτική σε ενήλικες (γονείς-κηδεμόνες παιδιών). Αρκετές φορές με ρωτάνε-μου ζητάνε βοήθεια για τα παιδιά τους. Δε διαθέτω ειδική εκπαίδευση στα παιδιά, τους απαντάω, και τους παραπέμπω στην εξειδικευμένη παιδοψυχολόγο του σχολείου. Δεν αναλαμβάνω μία ευθύνη που δε μου αναλογεί. Εγώ, στα 28 μου. Πώς το κάνουν όλοι αυτοί; Νομίζοντας ότι είναι και κάποιοι, επειδή κάθονται σε αυτές τις καρέκλες;
Τωρινοί κυβερνήτες και πρώην; Υπογράφοντας μνημόνια και επιβάλλοντας λοκντάουν «για το καλό μας». Φάνηκε για ακόμα μία φορά πόσο τους ενδιαφέρει τελικά το καλό μας. Τα παιδιά που βλέπουμε στις φωτογραφίες που ΚΟΝΙΟΡΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ, ΠΟΛΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ, ΑΠΑΝΘΡΑΚΩΘΗΚΑΝ (ναι αυτό συνέβη, Έλληνα κι Ελληνίδα) θα μπορούσαν να είναι πριν μία διετία σε ένα «κορωνοπάρτι». Και να έβγαιναν τότε όλοι αυτοί οι χαρτογιακάδες και να τα επέκριναν, να τα κατηγορούσαν ως ανεύθυνα κι αμέριμνα. Τώρα; Τώρα που ΚΑΤΑΚΡΕΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΕΤΣΙ, θα βγουν να πουν έστω τα ίδια για τους εαυτούς τους; Θα τα πουν κοιτώντας τον στον καθρέφτη; Θα αναλάβουν κάποια ευθύνη ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΙ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ; Ή θα κλάψουν λίγο στην κάμερα, θα σταυρώσουν έναν «σταθμάρχη» (με όποια ευθύνη μπορεί να έχει κι αυτός) κι αύριο είναι Πέμπτη;
Ξέρετε κάτι; Μπορούμε να κλαίμε όλοι οι Έλληνες, να εκτελέσουμε όλους τους σταθμάρχες, να παραιτηθούν όλοι οι εργαζόμενοι του υπουργείου μεταφορών. Μα κανένα από αυτά τα παιδιά δεν θα γυρίσει πίσω, ούτε ο πόνος κανενός από τους δικούς τους θα απαλυνθεί. Δυστυχώς δεν μπορούμε να αλλάξουμε μία τραγωδία αφού συνέβη. Ούτε και την ώρα που συμβαίνει μπορούμε να την αποτρέψουμε, συνήθως. Μόνο πριν, μπορούμε να δράσουμε. Κι αυτό είναι το μόνο που έχει ουσία πλέον. Να μην υπάρξουν και στο μέλλον τέτοια, ή άλλα, παρόμοια θύματα. Γιατί, τα παιδιά αυτά, ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΤΥΧΑ. Άτυχα θα ήταν αν εκεί που πήγαινε το τρένο, άνοιγε ξαφνικά η γη, στα «καταραμένα» (γελάει ο κόσμος, αλήθεια) Τέμπη, και το κατάπινε. Όταν όμως τα τρένα λειτουργούν χωρίς να τηρούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις ασφαλείας, είναι θέμα χρόνου να συμβεί κάτι τέτοιο. Δεν ήταν αυτά τα παιδιά άτυχα, όλα τα προηγούμενα ΗΤΑΝ ΤΥΧΕΡΑ. Κι αυτή είναι μία τεράστια διαφορά, που οφείλουμε όλοι να συνειδητοποιήσουμε.
Γιατί όλοι οι προαναφερθέντες, ανίκανοι κι ανήθικοι εγκληματίες, δεν έκατσαν μόνοι τους στις καρέκλες τους. Εμείς τους βάλαμε. Εμείς τους βάζουμε μια ζωή, ενώ ξέρουμε. Είτε επειδή κοιτάμε ένα μικρό προσωπικό συμφέρον, θυσιάζοντας ένα μεγαλύτερο συλλογικό, είτε επειδή φοβόμαστε να δοκιμάσουμε κάτι άλλο. Η μισή ευθύνη είναι δική μας. Και πλέον, το «δεν ήξερα» έχει πεθάνει. Το να ξέρεις, εν έτει 2023, δεν είναι δυνατότητα, δεν είναι δικαίωμα, είναι καθήκον. Και με το να στηρίζεις παρατάξεις κι ανθρώπους που είχαν τις ευκαιρίες τους, κυβερνώντας για λιγότερα ή περισσότερα χρόνια την Ελλάδα, και δεν έκαναν όσα έπρεπε, βάφεις και συ τα χέρια σου με το αίμα αυτών των παιδιών και βεβηλώνεις τη μνήμη τους. Και των προηγούμενων, και των επόμενων. Επίκεινται εκλογές σύντομα. Και δεν θα πω σε κανέναν τι να ψηφίσει, θα παρακαλέσω όμως, σαν ένα 28χρονο άτομο που θα μπορούσε να είναι μέσα σε αυτό ή κάποιο τέτοιο τρένο, μην ψηφίσετε πάλι όσους έχουν φανεί ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ & ΕΠΑΝΕΙΛΗΜΜΕΝΑ, ανεπαρκείς κι επικίνδυνοι. Αυτό θα είναι μεγαλύτερη τραγωδία κι από αυτήν για την οποία θρηνούμε όλοι τώρα. Όχι άλλα «Μάτια», όχι άλλα «Τέμπη». Όχι άλλες «τραγωδίες». Και όχι άλλα κροκοδείλια δάκρυα. Φτάνει.
