Κλιματική βόμβα στον Ατλαντικό: Τι σημαίνει η κατάρρευση του «θερμοστάτη» του πλανήτη

Κλιματική βόμβα στον Ατλαντικό: Τι σημαίνει η κατάρρευση του «θερμοστάτη» του πλανήτη. Η Ευρώπη θα βυθιστεί στο κρύο και η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει. Η κατάρρευσητου Ατλαντικού μεσημβρινού ρεύματος, γνωστού ως AMOC, είναι πιο κοντά από ποτέ, σύμφωνα με τις πρόσφατες επιστημονικές μελέτες. Το ρεύμα αυτό λειτουργεί ως ο “θερμοστάτης” του πλανήτη, μεταφέροντας ζεστά νερά από τους τροπικούς προς τον Βόρειο Ατλαντικό και διαδραματίζοντας κρίσιμο ρόλο στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα. Η ενδεχόμενη παύση του θα επιφέρει καταστροφικές συνέπειες, ειδικά για την Ευρώπη.Ενώ προηγούμενα κλιματικά μοντέλα θεωρούσαν απίθανη μια κατάρρευση του AMOC πριν από το 2100, μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Research Letters αλλάζει τα δεδομένα. Η έρευνα, η οποία εξέτασε μοντέλα μέχρι το 2300 και το 2500, δείχνει ότι το κρίσιμο σημείο καμπής, μετά το οποίο η παύση του ρεύματος θα είναι αναπόφευκτη, είναι πολύ πιθανό να ξεπεραστεί μέσα στις επόμενες 10-20 δεκαετίες. Η ίδια η κατάρρευση μπορεί να συμβεί 50 έως 100 χρόνια αργότερα, ωστόσο η “ζημιά” θα έχει ήδη γίνει. Ο καθηγητής Στέφαν Ράμστορφ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε πως τα ευρήματα είναι “σοκαριστικά” και πως η πιθανότητα κατάρρευσης έχει αυξηθεί σε πάνω από 25%, ακόμη και στα πιο αισιόδοξα σενάρια εκπομπών ρύπων.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η κατάρρευση του AMOC πρέπει να αποφευχθεί “με κάθε κόστος”. Οι συνέπειες θα είναι εφιαλτικές:

• Μια νέα εποχή των παγετώνων για την Ευρώπη: Οι χειμώνες στη δυτική Ευρώπη θα γίνουν εξαιρετικά ψυχροί, ενώ τα καλοκαίρια θα χαρακτηρίζονται από ακραίες ξηρασίες.
• Πλημμύρες: Η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά 50 εκατοστά, προκαλώντας καταστροφικές πλημμύρες σε παράκτιες περιοχές.
• Αλλαγή στις ζώνες βροχοπτώσεων: Οι ζώνες τροπικών βροχοπτώσεων, από τις οποίες εξαρτώνται εκατομμύρια άνθρωποι για την παραγωγή τροφίμων, θα μετατοπιστούν, δημιουργώντας επισιτιστικά προβλήματα.

Η κατάρρευση του ρεύματος οφείλεται στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες στην Αρκτική έχουν ως αποτέλεσμα το νερό να ψύχεται και να βυθίζεται πιο αργά. Η επιβράδυνση αυτή επιτρέπει τη συσσώρευση γλυκού νερού από τις βροχοπτώσεις και το λιώσιμο των πάγων, γεγονός που μειώνει την πυκνότητα του νερού και επιβραδύνει ακόμα περισσότερο τη βύθισή του, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Παρά τα δυσοίωνα αυτά στοιχεία, ο καθηγητής Τζόναθαν Μπέικερ υπογραμμίζει πως το μέλλον του Ατλαντικού ρεύματος “είναι ακόμα στα χέρια μας”. Μπορεί μια πλήρης κατάρρευση να θεωρείται απίθανη σε άμεσο χρόνο, ωστόσο μια σημαντική εξασθένηση του AMOC αναμένεται μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Το γεγονός αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη για άμεση και δραστική μείωση των εκπομπών ρύπων, ώστε να αποτραπεί η κλιματική αυτή καταστροφή.