Το σκοτεινό βασίλειο των «μαϊμού» προϊόντων σαρώνει την παγκόσμια αγορά. Η φράση “E and my monkey!” δεν αναφέρεται πλέον μόνο στην πολυαναμενόμενη συναυλία του Ρόμπι Ουίλιαμς στο Καλλιμάρμαρο στις 2 Οκτωβρίου 2025 –που είναι ήδη sold out– αλλά και στη ραγδαία, ανεξέλεγκτη εξάπλωση των προϊόντων «μαϊμού». Αυτό που κάποτε ήταν μια απλή επιδημία, έχει μετατραπεί σε μια παγκόσμια πανδημία, απειλώντας την οικονομία, την καινοτομία και την ίδια την έννοια της αυθεντικότητας.

Το σκοτεινό βασίλειο των «μαϊμού» προϊόντων σαρώνει την παγκόσμια αγορά

 

Οι ελληνικές πόλεις βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού του φαινομένου. Η καρδιά της Αθήνας, η Κηφισιά, το Χαλάνδρι (όπου εντοπίζονται κατά καιρούς «γιάφκες» απομίμησης), το Περιστέρι, η Θεσσαλονίκη, το Κιλκίς, η Κομοτηνή, η Ρόδος, η Αχαΐα, το Ηράκλειο Κρήτης και η Χερσόνησος αποτελούν σταθερά σημεία ενδιαφέροντος για τις Αρχές. Σε αυτές τις περιοχές, η διακίνηση επώνυμων ιμιτασιόν προϊόντων έχει λάβει ευρύτατες διαστάσεις, με χαρακτηριστικά παραδείγματα όπως η πρόσφατη αποκάλυψη κυκλώματος στη Μύκονο που πουλούσε «μαϊμού» τσάντες σε τουρίστες, κρύβοντας το «εμπόρευμα» σε ενοικιαζόμενα σπίτια.

Το εμπόριο προϊόντων «μαϊμού» ζει τις καλύτερες στιγμές όλων των εποχών. Με έναν διεθνή τζίρο που ξεπερνά το μισό τρισεκατομμύριο δολάρια, και με ακόμα πιο ανοδικές τάσεις παρά τις προσπάθειες των Αρχών, αυτό το παράνομο εμπόριο ανθεί. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το ποσοστό των απομιμήσεων ξεπερνά πλέον το 3% του συνολικού όγκου εισαγωγών του παγκόσμιου εμπορίου. Ειδικοί σε θέματα οικονομίας, όπως το «Forbes» και το «Fortune», προβλέπουν περαιτέρω αύξηση.

Ένας σημαντικός παράγοντας που τροφοδοτεί αυτή την έκρηξη είναι οι υπέρογκοι δασμοί που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ σε προϊόντα εκτός ΗΠΑ (οι οποίοι ισχύουν και για συγκεκριμένες πολιτείες εντός των Ηνωμένων Πολιτειών). Αυτοί οι δασμοί έχουν καταστήσει ασύμφορη τη λειτουργία εκατομμυρίων επιχειρήσεων, “πνίγοντάς” τες οικονομικά. Ειδικά η βιωσιμότητα των οίκων μόδας και ομορφιάς, οι οποίοι προσφέρουν προϊόντα που συνδέονται με την ψυχολογική ανάταση και την ευχαρίστηση (το “shopping therapy” αφορά κυρίως την αγορά ειδών ένδυσης και πολυτελείας, όχι τροφίμων), είναι όχι μόνο επισφαλής, αλλά κρέμεται από μια κλωστή.

Αν συνυπολογίσουμε ότι εκατομμύρια επιχειρήσεις ανά τον κόσμο έχουν –τρόπο τινά– «νομιμοποιήσει» τα «μαϊμού» προϊόντα τους εδώ και πολλά χρόνια, χαρακτηρίζοντάς τα απλώς ως «τύπου» Gucci, Chanel, Armani (τα τελευταία ιδιαίτερα δημοφιλή στην αρωματοποιία, αν και ευτυχώς δεν βλέπουμε πολλές απομιμήσεις των αρωμάτων Miyake, που συγκαταλέγονται στα 3 κορυφαία παγκοσμίως για άντρες και γυναίκες), τότε γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η κατάσταση είναι πλέον ανεξέλεγκτη.

Η Κίνα, πριν από τρία χρόνια, έδειξε τον δρόμο με μια μαζική καταστροφή προϊόντων απομίμησης εμπορικών σημάτων όπως η Nike και η Louis Vuitton. Η πρωτοβουλία, που πραγματοποιήθηκε σε 17 επαρχίες και πόλεις, οδήγησε στην καταστροφή 3.000 τόνων προϊόντων απομίμησης, αξίας 69 εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με το Bloomberg. Σε άλλη περίπτωση, μια συμμορία διακινούσε «μαϊμού» Prada μέσω ιστοσελίδων, επιτυγχάνοντας ετήσιο τζίρο 1,5 εκατομμυρίου ευρώ.

Οι χώρες που πλήττονται περισσότερο από την παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας είναι οι ΗΠΑ, και από τις ευρωπαϊκές, η Ιταλία, η Γαλλία και η Ελβετία. Το «παιχνίδι» δεν αφορά μόνο την ένδυση και τα αξεσουάρ, αλλά επεκτείνεται και σε Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), όπως τα γαλλικά τυριά, οι ελβετικές σοκολάτες ή το ιταλικό ελαιόλαδο, συνθέτοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της παράνομης αγοράς.

Οι απομιμήσεις, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, εκτείνονται πλέον παντού, ακόμα και σε φράουλες, μπανάνες και χημικά προϊόντα. Ωστόσο, τα πιο διαδεδομένα και ευκολοπώλητα «μαϊμού» προϊόντα, που παραμένουν στην κορυφή της λίστας των λαθρεμπόρων, εξακολουθούν να είναι τα αθλητικά παπούτσια και τα ρολόγια Rolex. Κλασικά, αλλά διαχρονικά εικονογραφημένα παραδείγματα.

Ενώ πριν από μια δεκαετία η κορυφαία μέθοδος διακίνησης ήταν τα ταχυδρομικά δέματα (αντιπροσωπεύοντας το 62% των κατασχέσεων μεταξύ 2011-2013), πλέον το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει καταστεί ο βασικός μηχανισμός, φαίνεται ασταμάτητο. Η λαθρεμπορία βρίσκεται στα φόρτε της. Και ενώ η στροφή στην ποιότητα, άρα στο αυθεντικό, είναι μια επιθυμητή τάση, το ερώτημα παραμένει: ποιος έχει το χρήμα να αποκτήσει το original; Ποιος θα κάνει οικονομία για καλλυντικά La Mer, για ένα κοστούμι με την καλύτερη μιλανέζικη ραφή ή για βενετσιάνικη δαντέλα;

Τα παράνομα κέρδη είναι… καλύτερα, καθώς δεν φορολογούνται άλλωστε. Και κάπως έτσι, καταλήγουμε στο κλισέ του χρήματος που κυβερνά: “show me the money!”