Η οικογένεια Τραμπ επενδύει 1,4 δισ. δολάρια στο Σάζαν, ένα παρθένο, αλλά ναρκοθετημένο και γεμάτο στρατιωτικές σήραγγες νησί, προκαλώντας ενθουσιασμό στους επενδυτές και ανησυχίες για το μέλλον του. 

Καλώς ήρθατε στο “Trump Island”. Το Σάζαν, ένα μικρό, μαγευτικό νησί στα ανοιχτά των ακτών της Αλβανίας, βρίσκεται στα πρόθυρα μιας ριζικής μεταμόρφωσης, καθώς έχει περιέλθει στην κατοχή της οικογένειας Τραμπ. Ο Guardian παρουσιάζει την ιστορία αυτού του νησιού, το οποίο οι Αλβανοί ήδη αποκαλούν «Ishulli i Trumpëve» – το «Νησί του Τραμπ».Με παρθένο τοπίο που μοιάζει προϊστορικό, γεμάτο φτέρες, γιγάντιες λεβάντες, φουντουκιές, δεντρολίβανα και δάφνες που φυτρώνουν στο κεντρικό του βουνό, και με θέα που κόβει την ανάσα, το Σάζαν είναι ένα φυσικό διαμάντι. Μέχρι τώρα, παρέμενε σχεδόν ανεπηρέαστο από την ανάπτυξη, αλλά αυτό αλλάζει.

Η Ιβάνκα Τραμπ και ο σύζυγός της, Τζάρεντ Κούσνερ, έχουν επενδύσει περισσότερα από 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια (1,3 δισ. ευρώ) στο αλβανικό νησί, με στόχο να το μετατρέψουν σε ένα υπερπολυτελές θέρετρο. Μιλώντας σε podcast τον Ιούλιο του 2024, η κόρη του Ντόναλντ Τραμπ μόλις που κατάφερε να κρύψει τον ενθουσιασμό της: «Το δουλεύω με τον σύζυγό μου, έχουμε αυτό το νησί 1.400 στρεμμάτων στη Μεσόγειο και φέρνουμε τους καλύτερους αρχιτέκτονες και τις καλύτερες μάρκες… Θα είναι εξαιρετικό», δήλωσε.

Ο δημοσιογράφος του Guardian, Μάρζιο Μιάν, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Κούσνερ τον ίδιο μήνα και διέκρινε έναν έντονο ενθουσιασμό για το Σάζαν, το οποίο ο Κούσνερ φαινόταν να θεωρεί κάτι σαν θησαυρό. Ο ίδιος εξήγησε ότι σχεδιάζει «να δημιουργήσει το ιδανικό θέρετρο στο οποίο θα ήθελα να βρίσκομαι με την οικογένειά μου και τους φίλους μου», υποδηλώνοντας ένα αποκλειστικό καταφύγιο για την παγκόσμια ελίτ.

Ωστόσο, πέρα από τα 65 χιλιόμετρα των μονοπατιών του και τις ειδυλλιακές τοποθεσίες με ονομασίες όπως ο Κόλπος του Παραδείσου, κρύβεται μια πολύ πιο σκοτεινή πλευρά. Το νησί δεν προσφέρεται για απρόσεκτη εξερεύνηση, καθώς είναι γεμάτο με πινακίδες που απεικονίζουν νεκροκεφαλές με σταυροειδή κόκαλα, προειδοποιώντας για νάρκες. Ο Άρμπερ Τσελάι, υποπλοίαρχος στο αλβανικό ναυτικό και οδηγός του Βρετανού δημοσιογράφου, τον απέτρεψε κατηγορηματικά από το να εξερευνήσει το εσωτερικό του νησιού.

Το Σάζαν βρίσκεται στρατηγικά τοποθετημένο στην είσοδο του κόλπου του Αυλώνα, στο στενό του Οτράντο, που χωρίζει την Ιταλία από την Αλβανία. Το κλίμα του δεν είναι αμιγώς μεσογειακό, αλλά υποτροπικό, γεγονός που εξηγεί την απίστευτη βιοποικιλότητα και την πυκνή, σχεδόν τροπική βλάστηση που θυμίζει σκηνικό από ταινία του Σπίλμπεργκ.

Το περιβάλλον του Σάζαν οφείλει πολλά στην κομμουνιστική περίοδο της Αλβανίας (1946-1991), όταν η χώρα ήταν γνωστή ως η «Βόρεια Κορέα της Ευρώπης». Το Σάζαν αποτέλεσε σύμβολο του ακραίου απομονωτισμού, ένα απρόσιτο στρατιωτικό φρούριο. Ο δικτάτορας Ενβέρ Χότζα, φοβούμενος μια επίθεση από υπερδυνάμεις (ΝΑΤΟ ή Σύμφωνο της Βαρσοβίας), οραματίστηκε το νησί ως κρίσιμο αμυντικό σημείο. Για δεκαετίες, περίπου 150 στρατιωτικές οικογένειες ζούσαν στο νησί χωρίς επαφή με την ηπειρωτική χώρα, περιμένοντας μια επίθεση που ποτέ δεν ήρθε. Παρόλα αυτά, όπως ανέφερε ο Τσελάι, ήταν «προνομιούχοι», καθώς είχαν πρόσβαση σε φαγητό, ρούχα, εκπαίδευση και συσκευές, σε αντίθεση με την υπόλοιπη χώρα.

Στο Σάζαν υπάρχουν περίπου 17 χιλιόμετρα σηράγγων, οι οποίες σήμερα κατοικούνται κυρίως από νυχτερίδες, οχιές και αγριοκούνελα. Επίσης, έχουν εντοπιστεί περίπου 3.600 καταφύγια, θωρακισμένα οχυρά και άλλες οχυρώσεις μέσα στη βλάστηση, που περίμεναν μάταια μια δυτική επίθεση. Σύμφωνα με τον Κούσνερ, ορισμένες από αυτές τις στρατιωτικές υποδομές θα διατηρηθούν και θα ενσωματωθούν στο νέο πρότζεκτ, πιθανώς ως ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του θέρετρου.

Η Αλβανία, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Έντι Ράμα, έχει «σκαρφαλώσει» στην κορυφή των αναγνωρισμένων ταξιδιωτικών προορισμών τα τελευταία χρόνια, μετατρέποντας τη χώρα σε «οικονομική τίγρη» των Βαλκανίων. Ο Ράμα, ερωτηθείς από τον Μάρζιο Μιάν για τυχόν πολιτικές επιπλοκές από το μεγαλόπνοο πρότζεκτ, απάντησε ότι η χώρα του «δεν έχει την πολυτέλεια να μην εκμεταλλευτεί ένα δώρο όπως το Σάζαν». Πρόσθεσε μάλιστα χαρακτηριστικά: «Χρειαζόμαστε τον πολυτελή τουρισμό όπως μια έρημος χρειάζεται νερό», τονίζοντας ότι δεν φοβάται τις διαμάχες, ειδικά «αν αυτό βοηθά στην προσέλκυση προσοχής και στην προσέλκυση επενδύσεων».

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διαπραγματεύσεις με την Affinity Global Development του Κούσνερ και του συνιδρυτή του, Ασέρ Αμπεχσέρα, για την πώληση του Σάζαν κρατήθηκαν μυστικές. Οι κάτοικοι και οι βουλευτές δεν γνώριζαν τη συμφωνία των 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι που δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για τη διαφάνεια της διαδικασίας. Το μέλλον του Σάζαν, ως «Trump Island», βρίσκεται πλέον στο μικροσκόπιο, καθώς ένας παρθένος, αλλά γεμάτος ιστορικά μυστικά και επικίνδυνες κληρονομιές τόπος, ετοιμάζεται να γίνει το νέο θέρετρο της παγκόσμιας ελίτ.