Το ναυάγιο του “Lancastria” με 7.000 νεκρούς που “έθαψε” η Βρετανία. Ήταν 17 Ιουνίου του 1940, μια ημέρα που έμελλε να χαραχτεί με αίμα στην ιστορία, αν και η αλήθεια της τραγωδίας θάφτηκε για εβδομάδες. Το RMS Lancastria, ένα επιβατηγό πλοίο που είχε επιταχθεί για την Επιχείρηση Aerial, την εκκένωση των γαλλικών ακτών από Βρετανούς πολίτες και στρατιωτικούς, δέχτηκε μια σφοδρή και θανατηφόρα επίθεση.

Μόλις 15 ημέρες μετά τη δραματική διαφυγή από τη Δουνκέρκη, το πλοίο, γεμάτο με χιλιάδες ψυχές, βρέθηκε στο στόχαστρο γερμανικών βομβαρδιστικών αεροπλάνων λίγο έξω από το λιμάνι του Σεν Ναζέρ, στις εκβολές του ποταμού Λίγηρα.

Η απουσία αεροπορικής κάλυψης από τη βρετανική αεροπορία άφησε το τεράστιο πλοίο εκτεθειμένο και ανυπεράσπιστο. Οι Γερμανοί πιλότοι, χωρίς κανένα εμπόδιο, στόχευσαν το Lancastria. Τρεις βόμβες το χτύπησαν αλύπητα, η μία μετά την άλλη. Μια τέταρτη βόμβα καρφώθηκε μέσα από την τσιμινιέρα, προκαλώντας μια καταστροφική έκρηξη στο μηχανοστάσιο – αν και χρόνια αργότερα, μαρτυρία μηχανικού αμφισβήτησε αυτή την εκδοχή.

Το πλοίο παραδόθηκε μοιραία. Βυθίστηκε με εκπληκτική ταχύτητα, μέσα σε μόλις είκοσι λεπτά από το πρώτο χτύπημα, στις 16:12. Η εικόνα που ακολούθησε ήταν εφιαλτική. Χιλιάδες λίτρα καυσίμου χύθηκαν στο νερό, μετατρέποντας τη θάλασσα σε μια φλεγόμενη κόλαση. Πολλοί από όσους βρέθηκαν στο νερό πνίγηκαν λόγω της έλλειψης σωσιβίων, άλλοι πέθαναν από την υποθερμία στα κρύα νερά, ενώ αμέτρητοι κάηκαν ζωντανοί από το φλεγόμενο μαζούτ. Ο Βρετανός ιστορικός και δημοσιογράφος Jonathan Fenby αποκάλυψε μάλιστα πως τα γερμανικά αεροσκάφη συνέχιζαν να πυροβολούν τους ναυαγούς με τα πολυβόλα τους, προσθέτοντας μια ακόμα φρικιαστική διάσταση στην τραγωδία.

Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων παραμένει αντικείμενο διαφωνίας μεταξύ των ιστορικών, αλλά είναι βέβαιο πως τουλάχιστον 4.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Οι πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για απώλειες που φτάνουν τους 7.000 νεκρούς, γεγονός που καθιστά το ναυάγιο του Lancastria τη μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι απώλειες ήταν διπλάσιες από αυτές του «Τιτανικού» και του «Λουζιτάνια» μαζί!

Η χωρητικότητα του RMS Lancastria ήταν περίπου 2.500 άνθρωποι, αλλά ο καπετάνιος είχε λάβει εντολές να αγνοήσει τα τυπικά πρωτόκολλα και να επιβιβάσει όσο το δυνατόν περισσότερους, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια εκκένωσης.

Παρ’ όλα αυτά, αυτή η κολοσσιαία τραγωδία παρέμεινε σχεδόν άγνωστη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η κυβέρνηση του Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε επιβάλλει άκρα μυστικότητα σε κάθε γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή ανησυχία στους πολίτες, και ο Τύπος ακολούθησε πιστά αυτές τις διαταγές. Η βύθιση ανακοινώθηκε την ίδια νύχτα κατά τη διάρκεια της αγγλόφωνης ναζιστικής προπαγανδιστικής ραδιοφωνικής εκπομπής «Germany Calling», αλλά δεν της δόθηκε καμία σημασία από τα βρετανικά μέσα. Η αλήθεια ήρθε στο φως τελικά στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 25 Ιουλίου από τους New York Times, και μόλις την επόμενη ημέρα, περισσότερες από πέντε εβδομάδες μετά την τραγωδία, μαθεύτηκε και στη Βρετανία. Μια καθυστέρηση που άφησε χιλιάδες οικογένειες σε άγνοια, εν μέσω του πιο σκοτεινού πολέμου της σύγχρονης ιστορίας.

---