Αποικίες στον Άρη σε μόλις 15 χρόνια! Το όραμα του 2040 για τις «οάσεις» στον κόκκινο πλανήτη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ξεδιπλώνει ένα εντυπωσιακό και φιλόδοξο όραμα για το 2040, το οποίο μοιάζει βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά η ESA ελπίζει να το μετατρέψει σε πραγματικότητα μέσα στα επόμενα 15 χρόνια. Στο επίκεντρο αυτού του οράματος βρίσκεται η εγκατάσταση ανθρώπινων κοινοτήτων στον Άρη, μέσα σε τεράστιους, πολυτελείς εσωτερικούς θόλους.

Αυτές οι «διαστημικές οάσεις» θα είναι κατασκευασμένες από υλικά που αντανακλούν τη θερμότητα και θα επιτρέπουν στους κατοίκους τους να καλλιεργούν τη δική τους τροφή, επιτυγχάνοντας πλήρη αυτονομία.

Σύμφωνα με την έκθεση της ESA με τίτλο «Technology 2040: A Vision For The European Space Agency», η στρατηγική για την εξερεύνηση του διαστήματος προβλέπει μια «ανθεκτική ευρωπαϊκή παρουσία στις τροχιές της Γης και στο ηλιακό σύστημα» μέχρι το 2040. Η επέκταση στο διάστημα δεν θεωρείται πλέον πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα, καθώς ανοίγει νέες αγορές και επιτρέπει πρωτοποριακές επιστημονικές ανακαλύψεις.

Μέσα σε μόλις 15 χρόνια, η ESA οραματίζεται ανθρώπους να ζουν σε «άφθονες» κατοικίες, τις αποκαλούμενες «διαστημικές οάσεις», όχι μόνο σε τροχιά γύρω από τη Γη, αλλά και στη Σελήνη, τον Άρη, ακόμα και σε πιο απομακρυσμένους προορισμούς. Αυτοί οι ειδικά σχεδιασμένοι θόλοι θα παρέχουν πλήρη προστασία από την κοσμική ακτινοβολία, δημιουργώντας ασφαλείς χώρους για ύπνο, διατροφή και εργασία. Το πιο σημαντικό είναι ότι θα είναι πλήρως αυτοσυντηρούμενοι, παράγοντας τη δική τους ενέργεια και τροφή, εξαλείφοντας έτσι την ανάγκη για συχνές αποστολές ανεφοδιασμού από τη Γη.

Η ανθρώπινη παρουσία στον Άρη θα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αυτόνομη τεχνολογία. Ρομπότ, παρόμοια με τα «droids» του Star Wars, θα αναλαμβάνουν την εξερεύνηση της αφιλόξενης επιφάνειας του πλανήτη, διασφαλίζοντας την αποφυγή κινδύνων για τους ανθρώπους, όπως η εξάντληση, η ακτινοβολία ή η μόλυνση από σκόνη. Όπως στην ταινία «The Martian», τα φυτά θα καλλιεργούνται σε θερμοκήπια με γυάλινες οροφές, προσφέροντας μια ποικιλία τροφών, από πατάτες και ρύζι μέχρι μανιτάρια, ντομάτες και φυλλώδη λαχανικά. Οι κατοικίες θα είναι εξοπλισμένες με «έξυπνα υλικά προστασίας από ακτινοβολία» και υψηλής τεχνολογίας αισθητήρες για την πρόβλεψη και τον μετριασμό κινδύνων, όπως οι διαστημικοί βράχοι.

Το όραμα της ESA επεκτείνεται και στην κατασκευή μεγάλων διαστημικών δομών. Πλέον, διαστημόπλοια, δορυφόροι, τηλεσκόπια και διαστημικοί σταθμοί δεν θα περιορίζονται από τις διαστάσεις των πυραύλων εκτόξευσης. Αντίθετα, θα μπορούν να κατασκευάζονται απευθείας σε τροχιά ή ακόμα και στην επιφάνεια της Σελήνης ή του Άρη, ανοίγοντας νέες δυνατότητες για την κλίμακα των διαστημικών μας υποδομών.

Η τεχνολογική πρόοδος προβλέπει επίσης αυτόνομα διαστημόπλοια που θα λειτουργούν χωρίς ανθρώπινη καθοδήγηση από το έδαφος, χάρη στην ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη. Επιπλέον, τα διαστημικά απόβλητα θα ανακυκλώνονται και θα επαναχρησιμοποιούνται, δημιουργώντας μια «κυκλική και βιώσιμη» διαστημική οικονομία, η οποία θα μειώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των διαστημικών δραστηριοτήτων. Ολόκληρο το ηλιακό σύστημα θα είναι συνδεδεμένο με ένα εκτεταμένο δίκτυο διαδικτύου, επιτρέποντας την απρόσκοπτη επικοινωνία και τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων από την τεχνητή νοημοσύνη.

Ενώ η ανθρώπινη παρουσία στο διάστημα μέχρι σήμερα περιοριζόταν σε διαστημικούς σταθμούς σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη, με σύντομες παραμονές, η ESA προβλέπει μια νέα εποχή όπου οι άνθρωποι θα ζουν στο διάστημα για μήνες, χρόνια, ή και μόνιμα, καθιστώντας την ανθρωπότητα ένα είδος με παρουσία σε πολλούς πλανήτες. «Τα επόμενα βήματα της ανθρώπινης εξερεύνησης θα περιλαμβάνουν μεγαλύτερες παραμονές και πιο μακρινούς προορισμούς», τονίζει η ESA, υπογραμμίζοντας ότι «κλειδί για την επιτυχία αυτών των εγχειρημάτων θα είναι η δημιουργία πιο μόνιμων υποδομών με αυξημένη ανεξαρτησία από τη Γη».

Παρά τον ενθουσιασμό, η υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου οράματος μέσα σε μόλις 15 χρόνια αποτελεί μια τεράστια πρόκληση. Μέχρι σήμερα, κανένας άνθρωπος δεν έχει ταξιδέψει πιο μακριά από τα 400.171 χιλιόμετρα (το επίτευγμα του Apollo 13). Ο Άρης, σε αντίθεση, απέχει κατά μέσο όρο 225 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Ενώ η NASA και η SpaceX του Έλον Μασκ έχουν σχέδια για αποστολή ανθρώπων στον Άρη μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, κανένα διαστημόπλοιο δεν είναι ακόμα πλήρως έτοιμο για ένα τέτοιο ταξίδι. Το πολλά υποσχόμενο Starship της SpaceX, σχεδιασμένο για διαστημικά ταξίδια μεγάλων αποστάσεων, βρίσκεται ακόμη σε φάση ανάπτυξης, με πρόσφατες δοκιμές να καταλήγουν σε δυσλειτουργίες, όπως η έκρηξη του σκάφους κατά τη διάρκεια δοκιμής στο Τέξας. Το όραμα είναι λαμπρό, αλλά ο δρόμος προς την υλοποίηση του παραμένει μακρύς και γεμάτος προκλήσεις.

---