Βατικανό: Πίσω από τις κλειστές πόρτες. Παρότι η εκκλησιαστική πολιτική είναι δύσκολο να ενταχθεί στο παραδοσιακό φάσμα αριστεράς-δεξιάς που χρησιμοποιείται για την ανάλυση κοσμικών ηγετών και κομμάτων, το επικείμενο κονκλάβιο, που θα λάβει χώρα πίσω από τις ερμητικά κλειστές πόρτες της Καπέλα Σιξτίνα, αναμένεται να είναι μια διαδικασία βαθιά πολιτική, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών.

Βατικανό: Πίσω από τις κλειστές πόρτες

Μολονότι το ίδιο το κονκλάβιο απέχει μια εβδομάδα από σήμερα, οι παρασκηνιακές συζητήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει. Εκατόν τριάντα πέντε καρδινάλιοι από κάθε γωνιά του πλανήτη έχουν προσκληθεί να συγκεντρωθούν στο Βατικανό στις 9 το πρωί της 22ας Απριλίου, λιγότερο από 26 ώρες μετά την εκδημία του Πάπα Φραγκίσκου.

Ο καρδινάλιος Βίνσεντ Νίκολς, για παράδειγμα, ετοίμασε τις αποσκευές του και αναχώρησε για το αεροδρόμιο το πρωί της Τρίτης, ενώ ο Άγγλος καρδινάλιος Τίμοθι Ράντκλιφ είχε ταξιδέψει ήδη από την προηγούμενη ημέρα. Επιπλέον, περισσότεροι από εκατό άλλοι καρδινάλιοι άνω των 80 ετών, οι οποίοι δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στο κονκλάβιο, συμπεριλαμβανομένου του Βρετανού Μάικλ Φιτζέραλντ, ο οποίος επίσης έλαβε πρωινή πτήση την Τρίτη, αναμένεται να μεταβούν στη Ρώμη για να διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο στις προκαταρκτικές συνομιλίες.

Αυτές οι συναντήσεις είναι γνωστές ως «γενικές συνελεύσεις», κατά τη διάρκεια των οποίων οι καρδινάλιοι συζητούν διεξοδικά τις κρίσιμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Καθολική Εκκλησία, καθώς προετοιμάζονται να εκλέξουν τον ηγέτη που θεωρούν ικανό να τις αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.

Η κινηματογραφική ταινία «Κονκλάβιο», με πρωταγωνιστές τους Ρέιφ Φάινς και Τζον Λίθγκοου, προσφέρει μια μυθοπλαστική απεικόνιση της μάχης που συχνά λαμβάνει χώρα μεταξύ συντηρητικών και φιλελεύθερων κύκλων εντός της Εκκλησίας. Κάθε ομάδα επιθυμεί διακαώς την εκλογή ενός υποψηφίου που προέρχεται από τις δικές της τάξεις, γνωρίζοντας καλά ότι ο επόμενος Πάπας θα διαμορφώσει καθοριστικά την κουλτούρα, τις θέσεις και τη γενικότερη κατεύθυνση του Βατικανού για πολλά χρόνια.

Για τους εξωτερικούς παρατηρητές, η διαδικασία που λαμβάνει χώρα εντός των κλειστών θυρών του παρεκκλησίου παραμένει ένα μυστήριο, μέχρι να εμφανιστεί ο χαρακτηριστικός καπνός από την καμινάδα, σηματοδοτώντας την έκβαση της ψηφοφορίας.

Η λατινική φράση «extra omnes», που μεταφράζεται ως «όλοι έξω», εκφωνείται από τον τελετάρχη, σηματοδοτώντας την αποχώρηση όλων των παρόντων εκτός των εκλεκτόρων καρδιναλίων, προκειμένου να ξεκινήσει η άκρως απόρρητη διαδικασία της ψηφοφορίας. Κατά την πρώτη ημέρα, διεξάγεται συνήθως μία μόνο ψηφοφορία.

Στη συνέχεια, ακολουθεί ένα αυστηρό πρόγραμμα ψηφοφοριών, με δύο συνεδριάσεις το πρωί και δύο το απόγευμα κάθε ημέρας, έως ότου ένας υποψήφιος καταφέρει να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων των ψήφων. Η εκλογή του Πάπα Φραγκίσκου διήρκεσε λίγο περισσότερο από 24 ώρες, ενώ το 1922 η αντίστοιχη διαδικασία είχε διαρκέσει πέντε ολόκληρες ημέρες, υποδεικνύοντας την ποικιλία στη διάρκεια αυτών των κρίσιμων συνεδριάσεων.

Μετά από κάθε ψηφοφορία, τα ψηφοδέλτια αποτεφρώνονται, στέλνοντας έτσι οπτικά σήματα καπνού μέσω μιας ειδικής καμινάδας προς τον εξωτερικό κόσμο. Εάν ο καπνός που εξέρχεται είναι μαύρος, αυτό σημαίνει ότι δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία για την εκλογή νέου Πάπα. Ωστόσο, όταν επιτευχθεί η πολυπόθητη εκλογή, προστίθενται στην καύση διάφορες χημικές ουσίες, παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται στα πυροτεχνήματα, προκειμένου ο καπνός να γίνει λευκός, αναγγέλλοντας έτσι την ευχάριστη είδηση στην παγκόσμια κοινότητα.

Οι αυστηροί κανόνες που καθορίζονται σε διάταγμα του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β’ επιτάσσουν την απόλυτη τήρηση του απορρήτου σχετικά με όσα συμβαίνουν εντός και γύρω από το παρεκκλήσι, με την απειλή του «αυτόματου αφορισμού» να αποτελεί την ύψιστη ποινή που μπορεί να επιβάλει η Εκκλησία σε έναν καθολικό που παραβιάζει αυτόν τον όρο.

Οι εκλέκτορες καρδινάλιοι ενημερώνονται επίσης ρητά ότι θα αφοριστούν αυτομάτως εάν συνάψουν οποιαδήποτε μορφή συμφώνου, συμφωνίας, υπόσχεσης ή άλλης δέσμευσης που θα μπορούσε να τους υποχρεώσει να δώσουν ή να αρνηθούν την ψήφο τους σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Αυτή η διάταξη θεωρείται ότι αναφέρεται ειδικά σε περιπτώσεις δωροδοκίας ή άσκησης αθέμιτης πίεσης.

Ωστόσο, ο ίδιος ο Ιωάννης Παύλος Β’ είχε διευκρινίσει ότι «δεν είναι πρόθεσή μου να απαγορεύσω την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την εκλογή». Αυτή η δήλωση παρέχει στους καρδιναλίους ένα περιθώριο για την άσκηση κάποιου βαθμού επιρροής, σύμφωνα με τον Μπρέντεν Τόμσον, διευθύνοντα σύμβουλο του οργανισμού Catholic Voices. Παρόλα αυτά, οι υποψήφιοι αναμένεται να έχουν κάνει το μεγαλύτερο μέρος της «προεκλογικής» τους εκστρατείας πριν από την επίσημη έναρξη του κονκλαβίου. «Είναι ανθρώπινα όντα, οπότε πάντα θα υπάρχει αναπόφευκτα κάποιος βαθμός πολιτικής», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τόμσον. «Θα έχουν τις δικές τους προτεραιότητες και το δικό τους στυλ και [θα γνωρίζουν] εάν αναζητούν κάποιον που να μοιάζει με τον Φραγκίσκο, έναν τύπο υποψηφίου ως συνέχεια του εκλιπόντος, ή εάν επιθυμούν κάποιον που δημιουργεί αντίθεση με τον εκλιπόντα.»

Ολοκληρώνοντας, ο Τόμσον σημείωσε: «Κάποιοι μπορεί να έχουν ήδη καταλήξει σε μια απόφαση και να γνωρίζουν συγκεκριμένους καρδιναλίους που προτιμούν, αλλά θα παραμείνουν ανοιχτοί στο να ακούσουν και τις απόψεις των άλλων κατά τη διάρκεια των προκαταρκτικών συζητήσεων.» Αυτή η δυναμική αλληλεπίδραση ιδεών και προσωπικών προτιμήσεων αναμένεται να διαμορφώσει το τελικό αποτέλεσμα μιας από τις πιο σημαντικές και μυστικοπαθείς διαδικασίες της Καθολικής Εκκλησίας.

Ακολουθήστε την ontime24 στο Google News!