Νέα επαναστατική εξέταση αίματος ανιχνεύει τον καρκίνο
Νέα επαναστατική εξέταση αίματος ανιχνεύει τον καρκίνο. Η επαναστατική μέθοδος υγρής βιοψίας ανοίγει τον δρόμο για έγκαιρη διάγνωση και εξατομικευμένη ιατρική
Νέα επαναστατική εξέταση αίματος ανιχνεύει τον καρκίνο. Μια σημαντική επιστημονική καινοτομία έρχεται από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, όπου ερευνητές ανέπτυξαν μια νέα αιματολογική επαναστατική εξέταση που μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο, την αντίσταση στις θεραπείες, αλλά και τον τραυματισμό ιστών που οφείλεται σε μη καρκινικές καταστάσεις.
Η εξέταση αυτή βασίζεται στην ανάλυση ελεύθερου RNA στην κυκλοφορία του αίματος — μικροσκοπικών μορίων που απελευθερώνονται όταν πεθαίνουν κύτταρα, είτε φυσιολογικά είτε λόγω παθολογικών αιτιών, όπως οι καρκινικοί όγκοι.
Τι είναι το ελεύθερο RNA και πώς συμβάλλει στην ανίχνευση του καρκίνου;
Το ελεύθερο RNA (free RNA), και ειδικά το αγγελιοφόρο RNA (mRNA), λειτουργεί ως μοριακός «αγγελιοφόρος» των γονιδιακών αλλαγών στο σώμα. Καθώς το RNA μεταφέρει πληροφορίες για την παραγωγή πρωτεϊνών, η ανάλυσή του αποκαλύπτει ποια γονίδια είναι ενεργά τη δεδομένη στιγμή στους ιστούς του οργανισμού — πληροφορία πολύτιμη για τη διάγνωση καρκινικών και άλλων παθολογικών διεργασιών.
Οι επιστήμονες του Stanford δούλεψαν για πάνω από έξι χρόνια σε αυτή τη μέθοδο και ανέπτυξαν μια ευαίσθητη υγρή βιοψία, που μπορεί να εντοπίσει καρκίνους σε πρώιμο στάδιο, να παρακολουθήσει την αντίσταση στις θεραπείες και να εντοπίσει την έκταση της βλάβης σε υγιείς ιστούς.
Πλεονεκτήματα της μεθόδου: Ανίχνευση σε πρώιμα στάδια και αποφυγή επεμβατικών βιοψιών
Η ανάλυση επικεντρώνεται σε 5.000 γονίδια που συνήθως δεν εκφράζονται σε υγιές αίμα, ενισχύοντας την ικανότητα του τεστ να εντοπίζει καρκινικά κύτταρα έως και 50 φορές πιο αποτελεσματικά. Σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, η εξέταση ανίχνευσε την παρουσία RNA στο 73% των περιπτώσεων, ακόμα και στα πρώτα στάδια της νόσου.
Επιπλέον, το τεστ έχει τη δυνατότητα να καταγράφει βιολογικές αλλαγές που δεν σχετίζονται με γενετικές μεταλλάξεις — κάτι που το καθιστά εξαιρετικά χρήσιμο για την αναγνώριση μορφών αντίστασης στις θεραπείες που δεν φαίνονται μέσω παραδοσιακών εξετάσεων.
Από την κλινική έρευνα στην πρακτική εφαρμογή
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε φρέσκα όσο και σε αποθηκευμένα δείγματα αίματος, παρέχοντας έτσι ένα πολύτιμο εργαλείο για την ανάλυση παλαιών κλινικών μελετών και την ανακάλυψη νέων βιοδεικτών. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αξιοποιηθεί σε ευρύ φάσμα ασθενειών και πληθυσμών, επιταχύνοντας την πρόοδο της εξατομικευμένης ιατρικής.
Εφαρμογές και σε μη καρκινικές παθήσεις
Η εξέταση ελεύθερου RNA δεν περιορίζεται μόνο στην ογκολογία. Οι ερευνητές παρατήρησαν υψηλά επίπεδα πνευμονικού RNA σε ασθενείς με οξεία αναπνευστική δυσχέρεια και COVID-19, γεγονός που δείχνει ότι η μέθοδος μπορεί να ανιχνεύσει ιστική βλάβη σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, εντοπίστηκε πνευμονικό RNA ακόμα και σε υγιείς καπνιστές, υποδεικνύοντας υποκλινική βλάβη στους πνεύμονες λόγω του καπνίσματος.
