Η αόρατη απειλή μέσα στο σπίτι. Το τοξικό «κοκτέιλ»
Η αόρατη απειλή μέσα στο σπίτι. Το τοξικό «κοκτέιλ». Πάνω από 200 φυτοφάρμακα εντοπίστηκαν στη σκόνη ευρωπαϊκών νοικοκυριών
Η αόρατη απειλή μέσα στο σπίτι. Το τοξικό «κοκτέιλ». Επιστημονική έρευνα αποκαλύπτει την έκθεση των Ευρωπαίων σε ένα τοξικό “κοκτέιλ” χημικών μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, με σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία και το περιβάλλον
Μια από τις πλέον εκτενείς μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ευρώπη φέρνει στο φως ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας: σχεδόν 200 διαφορετικά φυτοφάρμακα εντοπίστηκαν στη σκόνη ευρωπαϊκών σπιτιών. Τα δεδομένα προέρχονται από έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2021 σε δέκα ευρωπαϊκές χώρες, με συλλογή δειγμάτων από εκατοντάδες νοικοκυριά, και τα αποτελέσματα προκαλούν έντονη ανησυχία.
Οι συγκεντρώσεις των χημικών ήταν ιδιαίτερα υψηλές σε σπίτια που βρίσκονται σε αγροτικές περιοχές και σε κατοικίες αγροτών. Σε κάθε νοικοκυριό εντοπίστηκαν από 25 έως και 121 διαφορετικές χημικές ουσίες, πολλές από τις οποίες συνδέονται με σοβαρές παρενέργειες για τον ανθρώπινο οργανισμό, όπως καρκινογενέσεις και ενδοκρινικές διαταραχές.
Ένα τοξικό «κοκτέιλ» μέσα στο σπίτι
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως η επικινδυνότητα των χημικών αυτών ουσιών δεν περιορίζεται στην επίδραση της κάθε μιας ξεχωριστά, αλλά ενισχύεται όταν αυτές συνδυάζονται μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα «τοξικό κοκτέιλ». Η συνδυαστική δράση πολλών χημικών ενδέχεται να έχει απρόβλεπτες και ισχυρότερες συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, ακόμα και σε χαμηλές συγκεντρώσεις.
Ο καθηγητής Paul Scheepers από το Πανεπιστήμιο Radboud τονίζει ότι η έκθεση στις ουσίες αυτές δεν είναι αποτέλεσμα άμεσης επαφής με τα φυτοφάρμακα, αλλά προϊόν καθημερινών συνηθειών. Οι ουσίες μεταφέρονται στο εσωτερικό των σπιτιών μέσω των παπουτσιών, των κατοικίδιων ζώων, αλλά και από διάφορα καταναλωτικά προϊόντα και αντιπαρασιτικά σκευάσματα για ζώα, όπως θεραπείες για ψύλλους και τσιμπούρια.
«Αν δεν αφαιρούμε τα παπούτσια μας όταν μπαίνουμε στο σπίτι, μεταφέρουμε μέσα μια σημαντική ποσότητα χημικών από το εξωτερικό περιβάλλον», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο χημικός εφιάλτης του παρελθόντος… ζωντανός
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι εντοπίστηκαν υπολείμματα του DDT, ενός φυτοφαρμάκου που έχει απαγορευτεί σε πολλές χώρες από το 1972 λόγω της τοξικότητάς του. Η παρουσία του υποδεικνύει τη μακροχρόνια παραμονή ορισμένων ουσιών στο περιβάλλον και την αδυναμία πλήρους εξάλειψής τους, ακόμα και δεκαετίες μετά την απαγόρευση.
Στο μικροσκόπιο των ειδικών βρίσκονται επίσης οι PFAS, γνωστές και ως «παντοτινές χημικές ουσίες», εξαιτίας της ανθεκτικότητάς τους στη διάσπαση. Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις για περιορισμό ή και πλήρη απαγόρευσή τους, οι PFAS συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ευρέως σε προϊόντα καθημερινής χρήσης και έχουν συνδεθεί με σοβαρές ασθένειες, όπως διάφορες μορφές καρκίνου, ανοσοποιητικές δυσλειτουργίες και προβλήματα γονιμότητας.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Η έρευνα υπογραμμίζει την ανάγκη για:
– Αναθεώρηση των κανόνων αξιολόγησης κινδύνου, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η συνδυαστική δράση των ουσιών.
– Αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες, όπως η απομάκρυνση των παπουτσιών στην είσοδο και η τακτική καθαριότητα.
– Πίεση για πιο αυστηρούς κανονισμούς σχετικά με τη χρήση τοξικών ουσιών σε καταναλωτικά προϊόντα.
– Ενημέρωση του κοινού για τις πιθανές πηγές έκθεσης και τις επιπτώσεις στην υγεία. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι τα σπίτια μας, που θεωρούμε ασφαλείς χώρους, ενδέχεται να κρύβουν αόρατους κινδύνους. Η παρουσία φυτοφαρμάκων και άλλων τοξικών χημικών στη σκόνη των νοικοκυριών είναι ένα σιωπηλό πρόβλημα με σημαντικές επιπτώσεις. Είναι ώρα για εγρήγορση, δράση και επαναπροσδιορισμό των πολιτικών και καθημερινών πρακτικών που αφορούν την υγιεινή και τη χρήση χημικών στην καθημερινότητα.
