Από την εκκλησία στο μπαρ!
Από την εκκλησία στο μπαρ! Οι ναοί της Βρετανίας που έκλεισαν και μετατράπηκαν σε παμπ, πισίνες και τζαμιά
Από την εκκλησία στο μπαρ! Ένα φαινόμενο που αντανακλά τη μεταβαλλόμενη θρησκευτική σύνθεση της Βρετανία, με τον Χριστιανισμό σε παρακμή και το Ισλάμ σε άνοδο, αποτυπώνεται σε όλο του το μεγαλείο σε κάποιους χώρους που πριν από λίγα χρόνια αποτελούσαν χώρους λατρείας.
Από την εκκλησία στο μπαρ!
Ήταν κάποτε το επίκεντρο σχεδόν κάθε κοινότητας σε διάφορες περιοχές του Νησιού, με την εκπληκτική αρχιτεκτονική τους, που χαρακτήριζε τόσο τη θρησκευτική όσο και την πολιτιστική παράδοση της χώρας. Όμως, με την προσέλευση των πιστών στην εκκλησία να έχει πέσει κατακόρυφα τις τελευταίες δεκαετίες -και όχι μόνο στη Βρετανία-, περισσότερες από 3.500 εκκλησίες έχουν κλείσει σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο τα τελευταία δέκα χρόνια. Πολλές έχουν μείνει σχεδόν ερείπια, που δεν μπορούν πλέον να σωθούν για λόγους οικονομικούς και βρίσκονται στο φάσμα της κατάρρευσης ή της κατεδάφισης.
Ωστόσο, ενώ πολλοί από αυτούς τους χώρους αποτελούν μια ζοφερή εικόνα για όσους εξακολουθούν να βλέπουν τη Βρετανία ως χριστιανική χώρα, πολλές εκκλησίες αλλάζουν χρήση και μετατρέπονται σε παμπ, κλαμπ, σπίτια ακόμα και πισίνες!
Μάλιστα, καθώς ο ισλαμισμός βρίσκεται σε άνοδο, ορισμένες εκκλησίες μετατρέπονται ακόμη και σε τζαμιά. Τα στοιχεία της κυβερνητικής απογραφής του 2021 έδειξαν ότι οι Χριστιανοί ήταν μειονότητα στην Αγγλία και την Ουαλία. Περίπου το 46% του πληθυσμού ή 27,5 εκατομμύρια άνθρωποι αυτοπροσδιορίστηκαν «χριστιανοί», μειωμένοι κατά 3,3 εκατομμύρια από το 2011. Τα ίδια στοιχεία έδειξαν ότι ο αριθμός των μουσουλμάνων αυξήθηκε σε 3,9 εκατομμύρια ή 6,5 % του πληθυσμού το 2021, από 2,7 εκατομμύρια ή 4,9% το 2011.
Σούπερ μάρκετ & πισίνες
Η αλυσίδα εμπορίας τροφίμων Mercato Metropolitano στεγάζεται σήμερα στην πρώην Εκκλησία του Αγίου Μάρκου στο αριστοκρατικό Μέιφερ του Λονδίνου. Το κτίριο διατηρεί πολλά από τα αυθεντικά χαρακτηριστικά του, όπως τάφους και έργα τέχνης, τα οποία πλέον βρίσκονται ανάμεσα στους πάγκους με το φαγητό.
Η πολυσύχναστη παμπ «The Duke and Rye» στο Τσίτσεστερ στο Δυτικό Σάσεξ πριν από λίγα χρόνια ήταν η Εκκλησία του Αγίου Πέτρου του Μεγάλου, όπου προσεύχονταν χιλιάδες πιστοί κατά το 19ο αιώνα. Υπάρχουν όμως και τα νυχτερινά κέντα ή τα κλαμπ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Halo Nightclub» στο Μπόρνμουθ, το οποίο δημιουργήθηκε στο χώρο της πρώην Εκκλησίας του Αγίου Ανδρέα, το 2013. Η διατηρητέα πρώην Εκκλησία των Μεταρρυθμιστών που χρονολογείται από το 19ο αιώνα ανακαινίστηκε με κόστος 500.000 λιρών το 2020 και διαθέτει υπερσύγχρονο εξοπλισμό, όπως μια μηχανοκίνητη εξέδρα φωτισμού που κατεβαίνει από την οροφή!
Στο βορειοανατολικό Λονδίνο, ένα παρεκκλήσι που κάποτε ήταν μέρος του ψυχιατρικού νοσοκομείου Clayburn Asylum, όταν άνοιξε το 1892, μετατράπηκε σε πισίνα 24 μέτρων. Οι κολυμβητές της Virgin Active Repton Park μπορούν να δουν τις εκπληκτικές γοτθικές καμάρες και τα βιτρό στις εγκαταστάσεις, όπου περιλαμβάνονται επίσης σάουνα και γυμναστήριο!
Σε μια άλλη περιοχή του Λονδίνου, στο Πέκαμ, το Asylum Chapel είναι ένα πρώην παρεκκλήσι που άνοιξε το 1827 και βομβαρδίστηκε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τώρα πια, αποτελεί έναν πολυβραβευμένο χώρο με τέσσερις ξεχωριστές αίθουσες, όπου τελούνται γάμοι αλλά και οι δεξιώσεις μετά τα μυστήρια.
Την ίδια στιγμή, το Unitarian Chapel, οικοδόμημα του 1876, στη High Pavement στο Νότιγχαμ είναι πλέον το μπαρ «Pitcher & Piano», μετά τη μετατροπή του το 1998.
Η Εκκλησία της Αγίας Τριάδας στο Ρέντινγκ, ένα διατηρητέο κτίριο που κατασκευάστηκε το 1850, μετατράπηκε το 2017σε πολυτελές σπίτι, όπου ξεχωρίζουν η εντυπωσιακή διακόσμηση και οι hi-tech εφαρμογές.
Η κυριαρχία του Ισλάμ
Τα τελευταία χρόνια η άφιξη πολλών μουσουλμάνων στην Ευρώπη, φυσικά και στη Βρετανία, έχει οδηγήσει στη μετατροπή κάποιων εκκλησιών ακόμη και σε τζαμιά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με την Daily Mail, ένας ναός στο Γουότφορντ που αγοράστηκε πρόσφατα από μια μουσουλμανική οργάνωση για 3,5 εκατομμύρια λίρες. Η Εκκλησία των Μεταρρυθμιστών του Αγίου Θωμά έκλεισε το 2015 με τον αρχικό σχεδιασμό να τη θέλει να κατεδαφίζεται για να ανοικοδομηθεί λόγω σοβαρών δομικών ζητημάτων. Η πολεοδομική άδεια χορηγήθηκε δύο φορές, αλλά το σχέδιο δεν προχώρησε ποτέ και στη συνέχεια, τον περασμένο Δεκέμβριο, αγοράστηκε από το τοπικό Ar-Rahmah Trust, μία φιλανθρωπική οργάνωση που λειτουργεί με βάση τις θρησκευτικές αρχές του Ισλάμ και παρέχει εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, κατάρτισης, αθλητισμού, αναψυχής και προσευχής.
Τώρα, η φιλανθρωπική οργάνωση προσπαθεί να συγκεντρώσει επιπλέον 1,5 εκατομμύρια λίρες για να ανακαινίσει το κτίριο των 1.850 τετραγωνικών μέτρων, για να το ξανανοίξει ως Masjid Al-Ummah «με εγκαταστάσεις που δεν ξανάγιναν ποτέ».
Σε άλλη περίπτωση, η Εκκλησία της Αγγλίας παρενέβη για να εμποδίσει τη μετατροπή της Εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή στο Χάνλεϊ σε τζαμί, τον Αύγουστο του περασμένου χρόνου. Η εκκλησία δεν είχε χρησιμοποιηθεί ως τόπος λατρείας από τότε που κηρύχθηκε μη ασφαλής, τη δεκαετία του 1980. Το κτίριο, το οποίο χρονολογείται από το 1788, χρησιμοποιήθηκε για τελευταία φορά ως έκθεση με αντίκες και καφετέρια πριν πουληθεί στο Ίδρυμα Zamir, το οποίο κέρδισε την άδεια από το δημοτικό συμβούλιο για να το μετατρέψει σε τζαμί. Ωστόσο, η Εκκλησία της Αγγλίας μπλόκαρε το σχέδιο χρησιμοποιώντας μια νομική ρήτρα που απαγορεύει να γίνει η εκκλησία τόπος λατρείας άλλης θρησκείας.
Όμως, άλλες τέτοιες μετατροπές εκκλησιών έχουν προχωρήσει, όπως η βικτωριανή Μεθοδιστική Εκκλησία του Clayton Heights, που χρονολογείται από το 1870, στο Μπράντφορντ, η οποία πρόκειται να μετατραπεί σε τζαμί. Δεν χρησιμοποιείται από το 2020 κι ενώ υπήρχαν σχέδια για να μετατραπεί σε σπίτια, αυτά δεν έγιναν ποτέ κι έτσι αγοράστηκε από την τοπική μουσουλμανική κοινότητα.
Ο σερ Φίλιπ Ρούτναμ, πρόεδρος του National Churches Trust, δήλωσε στη MailOnline: «Το μέλλον των εκκλησιαστικών κτιρίων είναι η μεγαλύτερη πρόκληση πολιτιστικής κληρονομιάς που αντιμετωπίζει το Ηνωμένο Βασίλειο. Πολλά από τα εκκλησιαστικά μας κτίρια βρίσκονται σε επικίνδυνη κατάσταση και αγωνίζονται να κρατήσουν τις πόρτες τους ανοιχτές. Οι ντόπιοι είναι αυτοί που πρέπει να βρουν τα χρήματα για να πληρώσουν για ΦΠΑ, εκτός από το κόστος της αναγκαίας επισκευής τους. Η κυβέρνηση πρέπει να συγκεντρώσει τα χριστιανικά δόγματα και τους τομείς του τουρισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς και να καταλήξει σε ένα εθνικό σχέδιο για το πώς μπορούμε να προστατεύσουμε αυτά τα κτίρια, ώστε να μπορούμε να τα κρατήσουμε ανοιχτά για να τα χρησιμοποιήσουν και να τα απολαύσουν οι μελλοντικές γενιές, διαφορετικά κινδυνεύουμε να τα χάσουμε οριστικά».
