Στον αέρα οι σχεδιασμοί του Μαξίμου για πολιτική συμφωνία στο Eurogroup
Του Γιώργου Παππού – MoneyPro – Εφημερίδα Παραπολιτικά
Πάμε για το απόλυτο αδιέξοδο με απρόβλεπτες συνέπειες ή θα επιβεβαιωθούν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που εξακολουθούν να πιστεύουν σε λύση έστω και στο παρά πέντε, παρά τις γερμανικές «τρικλοποδιές»;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η Αθήνα βρίσκεται σε μειονεκτική θέση, όχι μόνο γιατί παρακολουθεί ως θεατής τις μονομαχίες για το ελληνικό χρέος, αλλά και γιατί πάει στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου καταδικασμένη να λάβει εξαιρετικά επώδυνες αποφάσεις, χωρίς να διασφαλίζει μάλιστα ότι αυτά τα μέτρα θα είναι τα τελευταία. Τουναντίον.
«Ο χρόνος είναι περιορισμένος για Staff Level Agreement. Τα ανοικτά θέματα είναι πολλά», τονίζουν στο «ΜΡ» ευρωπαϊκές πηγές με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων, παρά το ότι πάντα υπάρχει το σενάριο της συμφωνίας σε δύο φάσεις. Πρόκειται για το σενάριο -στο οποίο επενδύει και η ελληνική πλευρά- με βάση το οποίο θα υπάρξει πολιτική συμφωνία στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου για ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, χαρακτηρίζοντας τις όποιες εκκρεμότητες ως προαπαιτούμενα (milestones), που θα πρέπει να έχουν κλείσει τους πρώτους μήνες του 2017. Πόσες πιθανότητες συγκεντρώνει αυτό το σενάριο; Μάλλον μετρημένες, καθώς, όπως παραδέχονται ακόμα και οι θιασώτες αυτής της προοπτικής, τα ανοικτά θέματα είναι κομβικής σημασίας, «φωτογραφίζοντας» κυρίως το εργασιακό και τα πλεονάσματα έως το 2020-2021.
Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι ότι η τρέχουσα αξιολόγηση δεν συνδέεται απλώς με την εκταμίευση κάποιας δόσης, αλλά με το μείζον θέμα του χρέους και της συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, κάτι που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας.
Το τελευταίο επεισόδιο της γερμανικής… τρικλοποδιάς στη συνάντηση του Washington Group δείχνει κατ’ αρχάς ότι ο Β. Σόιμπλε παραμένει ο απόλυτος ρυθμιστής των εξελίξεων. Ερμηνεύοντας την τακτική του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα ότι, όπως και στο πρόσφατο παρελθόν, επιδιώκει να φέρει το ελληνικό ζήτημα στο τραπέζι του Eurogroup, όπου έχει τον απόλυτο έλεγχο, και όχι σε κάποια άτυπη ομάδα εργασίας -όπως το Washington Group-, όπου οι ισορροπίες και οι συσχετισμοί δυνάμεων διαφέρουν.
Τι θα συμβεί στις 5 Δεκεμβρίου; Θα επιβεβαιωθεί η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με την ελληνική πλευρά, αλλά και η τεράστια απόσταση στα θέματα που η γερμανική πλευρά -και όχι μόνο- θεωρεί μείζονος σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας; Πόσο εύκολη είναι μια πολιτική συμφωνία για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Καθόλου και γι’ αυτό η Αθήνα θα δεχθεί αφόρητη πίεση για επώδυνες αλλαγές στα εργασιακά, στην αγορά ενέργειας, αλλά και στα δημοσιονομικά.
ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ.
Τα δημοσιονομικά είναι το «κλειδί» και για τις εξελίξεις στο χρέος. Σύμφωνα με πληροφορίες από το ευρωπαϊκό στρατόπεδο, οι Ευρωπαίοι, επιδιώκοντας συμβιβασμό με το ΔΝΤ, που, ως γνωστόν, επιμένει σε πλεονάσματα που δεν θα ξεπερνούν το 1,5%, δεν θα χαμηλώσουν τον πήχη κάτω από το 3,5%, αλλά θα μειώσουν τη χρονική διάρκεια αυτών των πλεονασμάτων. Το αρχικό σενάριο των Ευρωπαίων προέβλεπε διατήρηση του 3,5% έως και το 2028, ενώ το ΔΝΤ ζητά 1,5% από το 2018 και μετά. Ο συμβιβασμός που επιδιώκουν, πλέον, οι Ευρωπαίοι δεν είναι να… βρεθούν κάπου στη μέση, δηλαδή στο 2%-2,5%, αλλά να διατηρηθούν αυτά τα πλεονάσματα για λιγότερα χρόνια (3-4 έτη) αντί για μία δεκαετία. Και στη μία (ελαφρώς χαμηλότερα πλεονάσματα) και στην άλλη (υψηλά πλεονάσματα για μικρότερο χρονικό διάστημα) περίπτωση, η Αθήνα θα υποχρεωθεί να πάρει πρόσθετα μέτρα, καθώς το ΔΝΤ έχει ξεκαθαρίσει εξαρχής ότι όσα έχουν ψηφιστεί έως τώρα δεν αποδίδουν πάνω από 1,6%.
Το… αντίδωρο στην Αθήνα -που εκτιμάται από τους Ευρωπαίους ότι μπορεί να λειτουργήσει και ως «καρότο» για το ΔΝΤ- θα είναι κατ’ αρχάς ένα πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, που, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι πολύ πιο τολμηρό και αποδοτικό σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις. Αν και παραμένουν προς διευθέτηση κάποιες παράμετροι, για τις οποίες θα γίνει νέα τεχνική σύσκεψη σε υψηλό επίπεδο πριν από το Euroworking Group, το «κλειδί» είναι η ρύθμιση των επιτοκίων, το αποκαλούμενο fixάρισμα.
Οπως αποκαλύπτουν στο «ΜP» πηγές με άμεση γνώση των σχετικών διαβουλεύσεων, ο στόχος είναι να αποφευχθούν οι μακροπρόθεσμοι κραδασμοί, ήτοι η επιβάρυνση των μελλοντικών χρηματοδοτικών αναγκών, από την αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι τα βραχυπρόθεσμα μέτρα οδηγούν σε Ανάλυση Βιωσιμότητας του Χρέους (Debt Sustainability Analysis) όχι με πρόβλεψη επιτοκίων 5%-6%, δηλαδή με τα εκτιμώμενα επιτόκια της αγοράς, αλλά με 1% για 30 χρόνια!
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Βερολίνο δεν έχει αντίρρηση γι’ αυτά τα μέτρα, από τη στιγμή που χαρακτηρίζονται ως διαχείριση κινδύνου (risk management) από τον ESM. Αντιθέτως, το «πακετάρισμα» των μεσοπρόθεσμων μέτρων, έστω ως «οδικού χάρτη» για μετά το 2018, έχει μεγαλύτερες δυσκολίες και γι’ αυτό είναι πολύ πιθανόν να συνοδευτεί από νέα μέτρα (conditionality), οπότε με αυτόν τον τρόπο οδηγούμαστε πάλι στο κρίσιμο Eurogroup και στους χειρισμούς του Β. Σόιμπλε.
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Αυτό που αναμένουν όλοι -παρά τον πόλεμο Σόιμπλε- είναι ότι ο Μάριο Ντράγκι θα ανακοινώσει τον Δεκέμβριο την παράταση του QE τουλάχιστον έως τον Σεπτέμβριο του 2017. Η Αθήνα δεν κρύβει ότι «καίγεται» γι’ αυτήν την εξέλιξη, καθώς η σχεδιαζόμενη έξοδος στις αγορές εντός του επόμενου έτους προϋποθέτει την προστατευτική «ομπρέλα» της ΕΚΤ, εξού και ο εκνευρισμός για το παιχνίδι καθυστερήσεων που χρεώνουν στη Φρανκφούρτη, παρά το ότι γνωρίζουν άπαντες πως η ΕΚΤ δεν μπορεί να ανάψει «πράσινο φως» χωρίς θετική Ανάλυση Βιωσιμότητας του χρέους.
Και κάπου εδώ «κουμπώνει» ακόμα ένα κομμάτι του παζλ. Χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, ήτοι χωρίς θετική ανάλυση χρέους, αφενός η ΕΚΤ δύσκολα μπορεί να κινηθεί σε αντίθετη κατεύθυνση, αφετέρου οι αγορές αποκλείεται να ανοίξουν για τα ελληνικά ομόλογα, όπως παραδέχονται ανώτατοι τραπεζικοί παράγοντες. Ετσι, αν και το άμεσο όφελος της συμμετοχής στο QE χαρακτηρίζεται περιορισμένο (η ΕΚΤ δεν μπορεί να κατέχει πάνω από το 33% του εμπορεύσιμου χρέους), το έμμεσο όφελος από τη θετική «σφραγίδα» θεωρείται αναγκαία προϋπόθεση επιστροφής στην ομαλότητα.
