Το 200 ετών προφυλακτικό με την ροζ γκραβούρα. Ένα πραγματικά απίστευτο έκθεμα προστίθεται στη συλλογή του Rijksmuseum στο Άμστερνταμ, προκαλώντας αναμφίβολα έντονο ενδιαφέρον και συζητήσεις. Αυτή την εβδομάδα, οι επισκέπτες του μουσείου θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά ένα προφυλακτικό 200 ετών, το οποίο φέρει μια άσεμνη και προκλητική εικονογράφηση, ρίχνοντας φως στις σεξουαλικές πρακτικές και τις κοινωνικές νόρμες του παρελθόντος.

Το συγκεκριμένο προφυλακτικό, πιθανότατα κατασκευασμένο από σκωληκοειδή απόφυση προβάτου γύρω στο 1830, εκτιμάται ότι προέρχεται από ένα πολυτελές πορνείο στη Γαλλία, με μεγαλύτερες πιθανότητες να ήταν από το Παρίσι. Αυτό που το καθιστά μοναδικό είναι η ερωτική γκραβούρα που το κοσμεί: απεικονίζει μια ημίγυμνη καλόγρια να δείχνει τα γεννητικά της όργανα, ενώ δίπλα της στέκονται τρεις κληρικοί σε στύση. Την εικόνα συνοδεύει η φράση στα γαλλικά «Voila, mon choix» («Ορίστε, αυτή είναι η επιλογή μου»).

Η επιμελήτρια του Rijksmuseum, Joyce Zelen, εξήγησε ότι η γκραβούρα παραπέμπει σκόπιμα στον αρχαίο ελληνικό μύθο της κρίσης του Πάρη, όπου ο πρίγκιπας της Τροίας καλείται να επιλέξει την ομορφότερη ανάμεσα σε τρεις θεές. «Πιστεύουμε λοιπόν ότι όποιος απέκτησε το προφυλακτικό θα ήταν αρκετά εκλεπτυσμένος και μορφωμένος», σημείωσε η επιμελήτρια, υποδηλώνοντας ότι το αντικείμενο απευθυνόταν σε ένα κοινό με γνώσεις κλασικών γραμμάτων.

Αγορασμένο για 1.000 ευρώ (840 λίρες) σε δημοπρασία στο Χάαρλεμ της Ολλανδίας τον περασμένο Νοέμβριο, αυτό το «πρώιμο» αντισυλληπτικό αξεσουάρ εκτέθηκε αυτή την εβδομάδα σε γυάλινη προθήκη. Αποτελεί το κεντρικό κομμάτι μιας μικρής έκθεσης στο Rijksmuseum με τίτλο «Ασφαλές σεξ;», η οποία περιλαμβάνει ολλανδικές και γαλλικές εκτυπώσεις και σχέδια με θέματα τη σεξεργασία και τη σεξουαλική υγεία, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εικόνα των πρακτικών της εποχής.

Πριν από την εφεύρεση του βουλκανισμένου καουτσούκ το 1839, η οποία έκανε τα προφυλακτικά ασφαλέστερα και ευρύτερα διαθέσιμα, αυτά κατασκευάζονταν από λινό, μεμβράνες ζώων ή ακόμα και κελύφη χελωνών. Όπως είναι αναμενόμενο, αυτά τα πρώιμα προφυλακτικά δεν προσέφεραν σχεδόν καμία προστασία από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα όπως η σύφιλη, ούτε απέτρεπαν αποτελεσματικά την εγκυμοσύνη.

«Τη δεκαετία του 1830, όταν κατασκευάστηκε αυτό το προφυλακτικό, η χρήση προφυλακτικών εξακολουθούσε να είναι αποδοκιμασμένη, ειδικά από την εκκλησία», δήλωσε η Zelen. «Πωλούνταν κυρίως κάτω από τον πάγκο σε οίκους ανοχής ή κουρεία, αν και υπάρχουν κάποιες αναφορές για καταστήματα πολυτελείας που προσέφεραν ραπτική κατά παραγγελία», τόνισε.

Το διαφημιστικό σουβενίρ που εκτέθηκε στο Άμστερνταμ, με μήκος 20 εκατοστά, είχε ως στόχο να κολακεύσει τον καταναλωτή του, όπως όλες οι αποτελεσματικές διαφημίσεις. «Το εξετάσαμε με υπεριώδη ακτινοβολία και υποψιαζόμαστε ότι δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ», διευκρίνισε η Zelen.

Η επιμελήτρια προσέθεσε μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια σχετικά με την εικονογράφηση: «Δεν είναι επίσης σαφές αν η καλόγρια στην γκραβούρα δείχνει τον φαλακρό άνδρα, τον αδύνατο άνδρα ή αυτόν που φαίνεται ελαφρώς υπέρβαρος», είπε. «Με αυτόν τον τρόπο, κάθε είδους άνδρας θα μπορούσε να νιώσει ότι του απευθύνεται».

Το προφυλακτικό αυτό, πέρα από την ιστορική του αξία, προσφέρει μια μοναδική οπτική στην κοινωνική ιστορία και τις σεξουαλικές πρακτικές μιας άλλης εποχής, αναδεικνύοντας πόσο έχουν αλλάξει οι αντιλήψεις και η τεχνολογία στον τομέα της σεξουαλικής υγείας.