Παιδιά: Βουλιάζουν μέσα στη δυστυχία και στην ανισότητα
Παιδιά: Βουλιάζουν μέσα στη δυστυχία και στην ανισότητα. Η απογοήτευση κυρίαρχο συναίσθημα στους νέους της Ευρώπης
Παιδιά: Βουλιάζουν μέσα στη δυστυχία και στην ανισότητα. Η Ευρώπη, παρόλο που συχνά παρουσιάζεται ως το πρότυπο κοινωνικής ευημερίας, αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις σχετικά με την ευημερία των νέων της. Σύμφωνα με την έκθεση της Children’s Society, τα παιδιά στην Ευρώπη βιώνουν αυξανόμενη δυσαρέσκεια και δυσκολίες που συνδέονται με κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και ψυχικές προκλήσεις.
Παιδιά: Βουλιάζουν μέσα στη δυστυχία και στην ανισότητα
Η Ευρώπη φημίζεται για την κοινωνική της πρόοδο και την ευημερία της, αλλά είναι αυτή η πραγματικότητα για όλους τους νέους της; Η έκθεση της φιλανθρωπικής οργάνωσης Children’s Society, με τίτλο «Good Childhood Report 2024», αναδεικνύει ανησυχητικά ευρήματα που θέτουν σε αμφισβήτηση αυτή την εικόνα. Σύμφωνα με την έρευνα, τα επίπεδα ικανοποίησης των νέων από τη ζωή έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με το 1 στα 6 παιδιά και νέους στην Ευρώπη να δηλώνει δυσαρέσκεια για τη ζωή του.
Η UNICEF, επικαλούμενη στοιχεία από 23 χώρες της Ευρώπης, επισημαίνει ότι τα ποσοστά ικανοποίησης των νέων μειώθηκαν από 74% το 2018 σε 69% το 2022. Η μείωση αυτή αντανακλά τις αυξανόμενες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις που επηρεάζουν τη νέα γενιά, με ιδιαίτερη έμφαση στη φτώχεια, τις ανισότητες και την ψυχική υγεία.
Κοινωνικές Διαφορές στην Ευρώπη
Η εικόνα της ευημερίας των νέων είναι εξαιρετικά διαφοροποιημένη στην Ευρώπη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 25,2% των νέων δηλώνει δυσαρέσκεια, ενώ παρόμοια ποσοστά παρατηρούνται και σε άλλες χώρες, όπως η Πολωνία (24,4%) και η Μάλτα (23,6%). Από την άλλη, οι πιο ευτυχισμένοι νέοι φαίνεται να ζουν στην Ολλανδία, όπου μόνο το 6,7% των νέων 15 ετών εκφράζουν χαμηλή ικανοποίηση από τη ζωή τους. Στην Φινλανδία και τη Δανία, τα ποσοστά δυσαρέσκειας αγγίζουν το 10,8% και 11,3%, αντίστοιχα.
Στην Ελλάδα, το 19% των νέων δηλώνει χαμηλή ικανοποίηση από τη ζωή, ποσοστό που είναι ανώτερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (16,6%), αλλά όχι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Παρά το γεγονός ότι η χώρα μας δεν βρίσκεται ανάμεσα στις πιο δυστυχισμένες, τα δεδομένα είναι ανησυχητικά και υπογραμμίζουν την ανάγκη για δράση.
Οι Κύριοι Παράγοντες της Δυσαρέσκειας: Ανισότητες και Φτώχεια
Η φτώχεια, όπως υπογραμμίζει η έκθεση, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δυσαρέσκεια των νέων. Σύμφωνα με την UNICEF, περίπου 20 εκατομμύρια παιδιά στην ΕΕ ζουν κάτω από τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού. «Η φτώχεια δεν έχει μόνο βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις, αλλά επηρεάζει το σώμα, το μυαλό και τις μελλοντικές προοπτικές των παιδιών», αναφέρει η Ally Dunhill, διευθύντρια πολιτικής της Eurochild.
Οι επιπτώσεις της φτώχειας είναι πολυδιάστατες. Η κακή διατροφή και ο υποσιτισμός οδηγούν σε σωματικά και ψυχικά προβλήματα υγείας. Τα παιδιά που ζουν σε συνθήκες φτώχειας αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο να βιώσουν άγχη, κατάθλιψη και στρες. Η έλλειψη πόρων τους εμποδίζει να συμμετέχουν σε δραστηριότητες, με αποτέλεσμα να βιώνουν κοινωνική απομόνωση. Επιπλέον, οι κακές συνθήκες διαβίωσης επηρεάζουν αρνητικά τη συμμετοχή στην εκπαίδευση, με αποτέλεσμα οι νέοι να μην μπορούν να μάθουν ή να αναπτυχθούν σωστά.
Η έλλειψη εκπαιδευτικής δέσμευσης καθιστά ακόμα πιο δύσκολη την έξοδο από τη φτώχεια στο μέλλον, ενισχύοντας τον κύκλο της ανέχειας. Το αυξανόμενο κόστος ζωής και η αδυναμία των οικογενειών να καλύψουν βασικές ανάγκες καθιστούν την καθημερινότητά τους ακόμα πιο δύσκολη.
Ο Ρόλος του Διαδικτύου στην Ψυχική Υγεία των Νέων
Το διαδίκτυο αποτελεί ένα ακόμη παράγοντα που επηρεάζει την ευημερία των νέων, όπως αναφέρεται στην έκθεση. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός, η έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο και η παραπληροφόρηση, επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική υγεία των νέων. Η Fabiola Bas Palomares από την Eurochild αναγνωρίζει ότι οι επιπτώσεις του διαδικτύου είναι δύσκολο να εκτιμηθούν πλήρως, ωστόσο είναι αδιαμφισβήτητο ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη εθισμού, κοινωνικής απομόνωσης και μειωμένης κοινωνικής εμπιστοσύνης.
Οι νέοι συχνά αντιμετωπίζουν τακτικά ψυχολογικές δυσκολίες που προκύπτουν από τη χρήση του διαδικτύου, με άμεσες συνέπειες στην καθημερινότητά τους. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός και η επαφή με ακατάλληλο περιεχόμενο οδηγούν σε αρνητικές συνέπειες που επηρεάζουν τη συναισθηματική τους ανάπτυξη.
Η Ανάγκη για Κυβερνητικές Παρεμβάσεις
Η ανάγκη για στοχευμένες κυβερνητικές παρεμβάσεις είναι πλέον πιο επιτακτική από ποτέ. Οι ειδικοί προτείνουν μια σειρά δράσεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην Ευρώπη:
- Ψυχική Υγεία: Προληπτική υποστήριξη για τη ψυχική υγεία, με έγκαιρη και προσιτή πρόσβαση σε υπηρεσίες για νέους.
- Μείωση του Κοινωνικού Αποκλεισμού: Στήριξη πρωτοβουλιών όπως η Ευρωπαϊκή Εγγύηση για το Παιδί, που αποσκοπεί στη μείωση των ανισοτήτων.
- Καταπολέμηση της Φτώχειας: Θέσπιση νομοθετικών μέτρων που εξασφαλίζουν τα βασικά αγαθά για όλες τις οικογένειες, με στόχο την αποτροπή του κοινωνικού αποκλεισμού.
Η Ally Dunhill τονίζει ότι παρά τις σημαντικές πρωτοβουλίες, η εφαρμογή τους συναντά εμπόδια, κυρίως λόγω της έλλειψης συνεργασίας μεταξύ κυβερνήσεων και οργανώσεων που υποστηρίζουν τα παιδιά.
Συμπεράσματα: Ευημερία ή Αντιφάσεις;
Συνολικά, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η ευημερία των νέων στην Ευρώπη δεν είναι δεδομένη. Ενώ η κοινωνική πρόοδος είναι αδιαμφισβήτητη, η πραγματικότητα για πολλούς νέους είναι διαφορετική, καθώς αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες που σχετίζονται με τη φτώχεια, τις ανισότητες και την ψυχική υγεία. Για να εξασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον, οι κυβερνήσεις, οι οργανώσεις και οι πολίτες πρέπει να συνεργαστούν και να θέσουν την ευημερία των παιδιών στο επίκεντρο των πολιτικών αποφάσεων. Τα παιδιά και οι νέοι αξίζουν μια ζωή γεμάτη ελπίδα, υποστήριξη και ευκαιρίες.