Μεγάλη Τρίτη: Η καταδίκη των Φαρισαίων και το τροπάριο της Κασσιανής
Η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη αφενός στη μνεία του ιερού ευαγγελίου που αναφέρεται στη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, των Γραμματέων και των Φαρισαίων, και αφετέρου στην παραβολή των δέκα παρθένων.
Η Εκκλησία θυμάται την παραβολή των 10 Παρθένων.
Το βράδυ ψάλλεται στις Εκκλησίες ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης.
Στην υμνολογία κυριαρχεί το γεγονός «της αλείψεως του Κυρίου δια μύρων υπό πόρνης γυναικός» (Κατά Λουκά ζ’ 44-50), ενώ ψάλλεται ένα από τα πλέον δημοφιλή τροπάρια της θρησκευτικής υμνολογίας, το «Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή», γνωστότερο ως Τροπάριο της Κασσιανής, από το όνομα της υμνογράφου Κασσιανής (810-865), που το συνέθεσε.
Ευαγγέλιο (Κατά Ιωάννη ιβ’ 17-50)
Ο Ιησούς συνεχίζει να διδάσκει, ενώ οι Φαρισαίοι ψάχνουν τρόπους για να τον συλλάβουν. Κάποιοι Έλληνες ζητούν να τον δουν και αυτός τους λέγει: «Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξαστή ο υιός του ανθρώπου». Επίσης, ο Κύριος προλέγει τη Σταύρωση και την Ανάστασή Του.
Ποια ήταν η Κασσιανή
Η Κασσιανή ήταν βυζαντινή ποιήτρια που έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ.. Επειδή δεν την επέλεξε ως σύζυγό του ο αυτοκράτορας Θεόφιλος, έγινε μοναχή και αφιερώθηκε στη λατρεία του Θεού και την ποίηση.
Σύμφωνα με τους βυζαντινούς χρονικογράφους, η Κασιανή υπήρξε πρωταγωνίστρια σε ένα περιστατικό με τον αυτοκράτορα Θεόφιλο, ο οποίος «θαμπώθηκε» από την ομορφιά της. Ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση, η Ευφροσύνη, η μητέρα του αυτοκράτορα, προσκάλεσε το 820 μ.Χ. στην Αυλή τις ωραιότερες και επιφανέστερες κόρες της αυτοκρατορίας. Δώδεκα «κάλλιστοι παρθέναι» ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και πήγαν στο Παλάτι. Η Ευφροσύνη, αφού τις δεξιώθηκε, διαμήνυσε στο Θεόφιλο να προσέλθει και να δώσει το χρυσό μήλο σ’ εκείνη που θα επέλεγε για σύζυγό του.
Ο Θεόφιλος θαμπώθηκε από την ομορφιά της Κασσιανής και, θέλοντας να δοκιμάσει την ευφυΐα της, τη ρώτησε «ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα» (δηλαδή «από τη γυναίκα ξεκινούν τα κακά πράγματα», υπονοώντας την Εύα), για να του απαντήσει εκείνη «αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττω» (δηλαδή «και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα, τα ευγενέστερα», υπονοώντας την Παναγία). Ο αυτοκράτορας δεν γοητεύτηκε από την έξυπνη απάντηση, αλλά θεώρησε ότι περιείχε προπέτεια και επιπολαιότητα, οπότε έδωσε το μήλο στην Θεοδώρα.
Η Κασσιανή απογοητεύθηκε από την αποτυχία της και πήρε την απόφαση να αποτραβηχτεί από τον κόσμο και να αφιερωθεί στον μοναχισμό και την ποίηση. Το περίφημο τροπάριό της είναι εμπνευσμένο από τα λόγια των Ευαγγελιστών για την ανώνυμη μοιχαλίδα που ο Χριστός έσωσε από λιθοβολισμό του έξαλλου πλήθους των Φαρισαίων, λέγοντας το «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω». Όπως αναφέρουν οι ευαγγελικές περικοπές, η εν λόγω γυναίκα έσπευσε αργότερα στο σπίτι του Σίμωνα του Φαρισαίου του λεπρού, όπου βρισκόταν ο Ιησούς, από τον οποίο, με δάκρυα στα μάτια, ζήτησε συγχώρεση, ενώ έπλυνε τα πόδια του και τα σκούπισε με τα μαλλιά της…
