«Χαστούκι» στη Τουρκία από το Κογκρέσο – Καταδικάζει τις επιθετικές προκλήσεις και τις υπερπτήσεις στο Αιγαίο – Η απόφαση ράπισμα
Ένα ηχηρό μήνυμα και απάντηση τόσο στην τούρκικη προκλητικότητα, όσο και στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερτνογάν, αποτελεί η ετήσια έκθεση της υπηρεσία Μελετών του Κογκρέσου, όσον αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκία. Η μελέτη κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην τούρκικη επιθετικότητα στο Αιγαίο.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι: «Οι μακροχρόνιες διαφωνίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο σημείωσαν σημαντική κλιμάκωση το 2022 εν μέσω μεγαλύτερης στρατηγικής συνεργασίας των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα» καταδικάζοντας στη συνέχεια τις τουρκικές υπερπτήσεις επάνω από ελληνικά νησιά. «Πιστεύουμε ότι οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ δεν πρέπει να πραγματοποιούν μη εξουσιοδοτημένες εδαφικές υπερπτήσεις του εναέριου χώρου άλλου συμμάχου του ΝΑΤΟ» σημειώνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση της Υπηρεσίας Μελετών του Κογκρέσου.
Οι αναφορές και οι ισχυρισμοί της Τουρκίας για την αμερικανική παρουσία στην Ελλάδα, και κυρίως στην Αλεξανδρούπολη, παρουσιάζονται στην έκθεση απορρίπτοντας εμμέσως τους ισχυρισμούς της Άγκυρας. «Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν διαμαρτυρηθεί για την σημαντική νέα στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στο ελληνικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης που βρίσκεται περίπου 10-15 μίλια από τα τουρκικά σύνορα. Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εξηγήσει ότι χρησιμοποιούν το λιμάνι ως διαμετακομιστικό κόμβο για αποστολή εξοπλισμού σε συμμάχους και εταίρους στην περιοχή λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» σημειώνεται.
Η προσέγγιση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν στηλιτεύεται επίσης έντονα, επισημαίνοντας την «ακροβασία» της Τουρκίας μεταξύ Δύσης και Ρωσίας και θέτοντας ευθέως ερωτήματα για τη χρήση των αμερικάνικων βάσεων στο τουρκικό έδαφος.
Κριτική ασκείται τέλος και στην έκθεση για την στρατιωτική δραστηριότητα της Τουρκίας στη Συρία, στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Νότιο Καύκασο, με τρόπο -όπως επισημαίνεται- που έχει επηρεάσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της περιοχής.
Κυρώσεις ζητάει η Αθήνα
Από την πλευρά της η Αθήνα συνεχίζει τις κινήσεις ενημέρωσης της διεθνούς κοινότητας για τις συνεχιζόμενες τουρκικές προκλήσεις. Με επιστολή προς τον ύπατο εκπρόσωπο της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής Ασφαλείας Ζοζέπ Μπορέλ, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ενημέρωσε διεξοδικά για το πρόσφατο περιστατικό στο Φαρμακονήσι, ζητώντας ευθέως την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην Τουρκία.
Στην επιστολή του ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας αναφέρεται στο επεισόδιο που έλαβε χώρα στις 5 Ιανουαρίου, όταν περιπολικό σκάφος του Λιμενικού Σώματος που εκτελούσε διατεταγμένη υπηρεσία εντός ελληνικών χωρικών υδάτων -προς αναγνώριση τριών τουρκικών αλιευτικών σκαφών που αλίευαν στη θαλάσσια περιοχή νοτιοανατολικά του Φαρμακονησίου- δέχθηκε παρενόχληση από τουρκική ακταιωρό.
«H εν λόγω επαναλαμβανόμενη τουρκική πρακτική, σημειώνει ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, δημιουργεί επικίνδυνο περιβάλλον ασφαλείας και αυξάνει την πιθανότητα “ατυχήματος”, το οποίο θα μπορούσε να εργαλειοποιηθεί από την ‘Αγκυρα προκειμένου να κλιμακωθεί η ένταση ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία» αναφέρει η επιστολή, τονίζοντας πως: «η αποφυγή συνεργασίας και η συχνά επιθετική στάση από πλευράς Τούρκων αλιέων, όχι μόνον εναντίον σκαφών του Λιμενικού Σώματος, αλλά και εναντίον ελληνικών αλιευτικών σκαφών, στάση που στρέφεται κατά των νόμιμων αλιευτικών δραστηριοτήτων Ελλήνων αλιέων».
Με αφορμή το επεισόδιο στο Φαρμακονήσι, και κάνοντας αναφορά στην επιθετική ρητορική Τούρκων αξιωματούχων, ο υπουργός Εξωτερικών τονίζει πως : «Σε συνδυασμό με τα περιστατικά αμφισβήτησης της εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, είναι πασιφανές ότι η Τουρκία, με την Παράνομη Λαθραία και ‘Αναρχη αλιεία, προσθέτει ένα ακόμη μέσο για την υλοποίηση της αναθεωρητικής της πολιτικής και την αμφισβήτηση του status quo της περιοχής».
O Νίκος Δένδιας επισημαίνει στον Ζοζέπ Μπορέλ πως: «εφόσον η Τουρκία συνεχίσει την ανωτέρω πρακτική θα πρέπει να ληφθούν μέτρα τα οποία θα επιβάλλουν οικονομικό κόστος», ζητώντας παράλληλα την εφαρμογή του Κανονισμού (1005/2008) για την καταπολέμηση της ΠΛΑ αλιείας, που προβλέπει πως εάν δεν συμμορφώνεται μια τρίτη χώρα, αυτή χαρακτηρίζεται ως «μη συνεργαζόμενη» και η εξαγωγή των αλιευτικών της προϊόντων μπορούν να απαγορευθούν στην αγορά της Ε.Ε.
«Μια τέτοια αντίδραση από πλευράς Ε.Ε., θα αποστείλει ηχηρό μήνυμα στην ‘Αγκυρα και θα αποδείξει εμπράκτως την αλληλεγγύη της Ε.Ε. προς ένα κράτος-μέλος της, το οποίο σε σχεδόν καθημερινή βάση αντιμετωπίζει αμφισβήτηση της κυριαρχίας του και απειλές πολέμου» καταλήγει στην επιστολή του ο υπουργός Εξωτερικών, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
«Άνοιγμα» από Τρίπολη και απάντηση της Αθήνας
Ως «άνοιγμα» προς Ελλάδα, Κύπρο και Αίγυπτο ερμηνεύονται οι τελευταίες δηλώσεις του υπουργού Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, Μοχάμεντ Αούν, για: «πραγματικές δυνατότητες να βρεθούν φιλικές λύσεις μεταξύ των χωρών» ώστε να προκύψουν κοινές συμφωνίες για την οριοθέτηση ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρει ο ιστότοπος protothema.gr.
Μιλώντας στο Al-Jazeera, και χωρίς να υπολογίζει τα όσα πρεσβεύει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, ο Λίβυος υπουργός επεσήμανε: «O κόσμος βρίσκεται πλέον σε ένα προχωρημένο στάδιο κατανόησης για να καθορίσουν τα θαλάσσια σύνορά τους είτε μέσω φιλικών λύσεων είτε μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου», εξηγώντας πως υπάρχουν συγκεκριμένοι μηχανισμοί για τη μέτρηση και το διαχωρισμό της απόστασης μεταξύ οποιωνδήποτε δύο θαλάσσιων γειτονικών χωρών. Χωρίς να αναφερθεί ευθέως στην Τουρκία, ο Αούν μίλησε για «μερικές χώρες που έχουν καταφύγει σε μονομερείς λύσεις αντί για διάλογο και συναίνεση».
Οι δηλώσεις του υπουργού Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, ήρθαν την επομένη της απόφασης Δικαστηρίου της χώρας με την οποία αναστέλλεται η «συμφωνία για εξερεύνηση υδρογονανθράκων» -που υπέγραψε η κυβέρνηση της Τρίπολης πέρυσι με την Τουρκία- όπως μετέδωσε το Reuters. Η φιλοτουρκική κυβέρνηση της Τρίπολης δεν έχει προβεί σε κανένα άμεσο σχόλιο για τη δικαστική απόφαση, ωστόσο έγινε γνωστό πως έχει δικαίωμα να ασκήσει έφεση.
Όσον αφορά τις πρόσφατες ανυπόστατες αιτιάσεις της λιβυκής κυβέρνησης, περί παράνομων ενεργειών του ερευνητικού σκάφους SANCO SWIFT νοτίως της Κρήτης, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε ρηματική απαντητική διακοίνωση προς την Πρεσβεία της Λιβύης στην Αθήνα.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως οι σεισμικές έρευνες που διεξάγονται νοτίως της Πελοποννήσου και νότιο-δυτικά της Κρήτης, λαμβάνουν χώρα σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. «Οι συντεταγμένες των περιοχών στις οποίες πραγματοποιούνται οι έρευνες είναι προσβάσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους μέσω της έκδοσης σχετικών NAVTEX» σημειώνεται στην απάντηση.
Στην επιστολή σημειώνεται πως τα δύο παράνομα και ανυπόστατα μνημόνια κατανοήσεως που η Τρίπολη έχει υπογράψει με την Άγκυρα (2019, 2022) παραβιάζουν κατάφωρα θεμελιώδεις διατάξεις της UNCLOS οι οποίες αντανακλούν και κανόνες του διεθνούς εθιμικού δικαίου. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών παράλληλα, τονίζει πως : «Τα εν λόγω παράνομα μνημόνια αγνοούν και παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της, καθώς και τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της επί της Αποκλειστικής της Οικονομικής Ζώνης».
