Ζευγάρι Ελλήνων αγόρασε πίνακα $272.548 με ένα σάντουιτς
Όλα ξεκίνησαν από ένα τραγανό σάντουιτς με τυρί, μέσα σε ένα μικρό εστιατόριο στο Οντάριο του Καναδά, όπου ένα ζευγάρι Ελλήνων, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, προσπαθούσαν να βγάλουν τα προς το ζην. Η ιστορία της οικογένειας των ομογενών, που προ ημερών βρέθηκε ξαφνικά πλουσιότερη κατά περίπου 300.000 δολάρια, έκανε το γύρο του κόσμου μέσα από ένα δημοσίευμα της «Washington Post», που ξετύλιγε την πορεία στο χρόνο ενός «μαύρου φορτηγού», που δεν ήταν παρά ένας πίνακας μιας άσημης τότε ζωγράφου του δρόμου.
Η Μοντ Λιούις, από τη Νέα Σκοτία του Καναδά, από την εφηβική της ηλικία πάλευε άνισα με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα που είχε παραμορφώσει το σώμα της. Παρ’ όλα αυτά η νεαρή Μοντ ζωγράφιζε με πάθος και πολύ ζωντανά χρώματα εικόνες κυρίως από τη φύση γύρω της, τις οποίες πουλούσε προς 10 δολάρια στην άκρη ενός δρόμου. Η Ειρήνη και ο Τόνι Δήμας (69 και 90 ετών σήμερα) αγνοούσαν παντελώς την ύπαρξη της γυναίκας αυτής. Όχι όμως και ο Τζον Κινίαρ με τη σύζυγό του Όντρεϊ που έτρωγαν καθημερινά στο εστιατόριο των Δήμα, καθώς ο Τζον λάτρευε το τραγανό σάντουιτς με τυρί που αγόραζε κάθε μεσημέρι. «Δεν μπορούσα να τον πείσω να πάρει κάτι άλλο», είπε η Ειρήνη Δήμα. Το σάντουιτς, με τιμή 1,95 δολάρια, φτιαχνόταν με φρέσκο ψωμί από ένα τοπικό αρτοποιείο, παλαιωμένο τυρί τσένταρ και μία γενναία δόση βουτύρου. Ο Κινίαρ είχε τότε κάνει συμφωνία με το ζευγάρι των Ελλήνων να τρώει καθημερινά εκεί χωρίς να πληρώνει, με αντάλλαγμα πίνακες που έφτιαχνε ο ίδιος. «Χρειαζόμασταν τέχνη για τους τοίχους μας και εκείνος έπρεπε να τρώει κάθε μέρα», θυμάται η 69χρονη. Κάποια μέρα ο Κινίαρ πήγε στο εστιατόριο κρατώντας πολύχρωμους πίνακες μιας ζωγράφου από τη Νέα Σκοτία.
Για τη Μοντ Λιούις είχε μάθει μέσα από ένα άρθρο της εποχής με τον τίτλο «Η μικρή ηλικιωμένη κυρία που ζωγραφίζει υπέροχα». «Διαλέξτε όποιον θέλετε» είπε στο ζευγάρι των ομογενών, αφού πρώτα τους ενημέρωσε για τη φτώχεια της νεαρής ζωγράφου. Η Ειρήνη Δήμα, έγκυος εκείνη την εποχή στο πρώτο παιδί της, χωρίς δεύτερη σκέψη κράτησε για το παιδικό δωμάτιο το «Μαύρο φορτηγό». Ο πίνακας παρέμεινε στο υπνοδωμάτιο του γιου της για 50 χρόνια. Η Μοντ Λιούις πέθανε φτωχή το 1970. Μετά το θάνατό της η δουλειά της αναγνωρίστηκε, κάνοντάς τη μία από τους κορυφαίους λαϊκούς καλλιτέχνες του Καναδά.
Όταν το ζευγάρι των ομογενών θέλησαν να μάθουν την αξία του έργου που είχαν στα χέρια τους, ειδικοί το εκτίμησαν σε 27.255 δολάρια. «Δεν ήταν εύκολη απόφαση. Ήταν μέρος της ιστορίας μας. Ήξερα ότι θα ερχόταν το κατάλληλο άτομο και θα έβλεπε κάτι ξεχωριστό σε αυτόν τον πίνακα όπως το είχαμε δει κι εμείς χρόνια πριν», είπε η Ειρήνη Δήμα. Και είχε δίκιο. Σε δημοπρασία που έγινε στις 14 Μαΐου ο πίνακας πουλήθηκε για 272.548 δολάρια – 10 φορές πάνω από την εκτιμώμενη αξία του. Τον αγόρασε ένας Καναδός που γοητεύτηκε από την ιστορία του.
Ο Ίθαν Μίλερ, διευθύνων σύμβουλος στον οίκο δημοπρασιών, δικαιολόγησε την εκτόξευση της τιμής εξαιτίας της ιστορίας που είχε δημοσιευτεί πριν από τη δημοπρασία: «Περάσαμε μια δύσκολη εποχή και ξαφνικά μάθαμε για ένα τραγανό σάντουιτς και μία καλλιτέχνιδα που είχε ξεπεράσει τις σωματικές δυσκολίες. Όλα αυτά ακούγονταν ακαταμάχητα όσο κι ένα σάντουιτς με τυρί στη σχάρα».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΟΝ ΤΙΜΕ Σαββατοκύριακο στις 4/6
