«Πράσινο φως» για fast track συντάξεις και «συντάξεις εμπιστοσύνης
Ξεκινά η έκδοση συντάξεων fast track και «συντάξεων εμπιστοσύνης», καθώς με εγκύκλιο του διοικητή του ΕΦΚΑ δίνονται κατευθύνσεις προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του φορέα, για να εφαρμόσουν τις σχετικές προβλέψεις του νόμου 4921/2022 (άρθρα 48-54).
Όπως έχει υπογραμμίσει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, οι δύο αυτοί νέοι θεσμοί έρχονται να προστεθούν στα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί για την επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής συντάξεων και έχουν ήδη αποδώσει καρπούς, κάτι που αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων, στο ρεκόρ όλων των εποχών στην έκδοση κύριων συντάξεων το 2021 και στη μείωση των εκκρεμών συντάξεων.
Στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι η εξάλειψη του «στοκ» των ληξιπρόθεσμων κύριων συντάξεων εντός του καλοκαιριού και η έκδοση των νέων συντάξεων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η επιτάχυνση των συντάξεων θα γίνει μέσω της αξιοποίησης των πληροφοριών που ήδη διαθέτει ο ΕΦΚΑ, κυρίως στα ηλεκτρονικά του αρχεία και των δηλώσεων και των στοιχείων που προσκομίζουν οι ασφαλισμένοι, τα οποία τεκμαίρονται κατ’ αρχήν ως αληθινά (αρχή της εμπιστοσύνης προς τον διοικούμενο). Η επαλήθευση των στοιχείων και των δηλώσεων θα γίνει, μετά την έκδοση των συντάξεων για όλες τις συντάξεις fast track και τις συντάξεις εμπιστοσύνης.
Ενέργειες για έκδοση συντάξεων εμπιστοσύνης
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις οδηγίες αυτές, οι υπάλληλοι καλούνται να σταματήσουν αμέσως κάθε αλληλογραφία για την επαλήθευση στοιχείων που αφορούν τις αιτήσεις συνταξιοδότησης, οι οποίες είχαν υποβληθεί, μέχρι τις 31 Μαρτίου 2022 και να εκδώσουν πράξεις απονομής σύνταξης ή απορριπτικές αποφάσεις με βάση: α. τα στοιχεία του ηλεκτρονικού ασφαλιστικού ιστορικού του αιτούντος (σύστημα «ΑΤΛΑΣ» ή άλλα ηλεκτρονικά συστήματα που τηρούνται στον ΕΦΚΑ) και β. τη δήλωση του αιτούντος για ασφαλιστικό χρόνο πέρα από αυτόν που έχει καταγραφεί ηλεκτρονικά (συντάξεις εμπιστοσύνης).
Προς τον σκοπό αυτό, οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ καλούνται να πράξουν τα εξής:
α) Να εκδώσουν αμέσως εγκριτική συνταξιοδοτική απόφαση με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του ασφαλισμένου, (δηλαδή τον ασφαλιστικό χρόνο που έχει καταγραφεί στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΑΤΛΑΣ» ή άλλα πληροφοριακά συστήματα που διαθέτει ο ΕΦΚΑ) και τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης που έχει δηλώσει ο αιτών, χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση παραστατικών που τις τεκμηριώνουν, αναστέλλοντας προσωρινά κάθε αλληλογραφία για την επαλήθευση των στοιχείων ή των δηλώσεων των ασφαλισμένων. Τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί δεν θα επαληθεύονται, πριν από την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης, αλλά θα ελέγχονται εκ των υστέρων. Οι εκκρεμείς αλληλογραφίες με δομές του ΕΦΚΑ ή άλλες υπηρεσίες για την επαλήθευση δεδομένων σχετικών με τον ασφαλιστικό χρόνο θα πρέπει να ολοκληρωθούν, προκειμένου να ελεγχθούν οι συνταξιοδοτικές πράξεις, αλλά η ολοκλήρωση των διαδικασιών θα γίνει μετά την έκδοση όλων των εκκρεμών πράξεων σύνταξης. Επισημαίνεται ότι ο έλεγχος, μετά την έκδοση της πράξης απονομής συντάξεων με ταχείες διαδικασίες (άρθρο 49 του Ν. 4921/2022), δεν είναι δειγματοληπτικός, αλλά καταλαμβάνει όλες τις συντάξεις της κατηγορίας αυτής.
β) Στις περιπτώσεις που, με βάση το ηλεκτρονικό ιστορικό του αιτούντος και από τη δήλωση για επιπλέον χρόνο ασφάλισης, δεν θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα, οι εισηγητές θα πρέπει να εκδώσουν αμέσως απορριπτικές αποφάσεις.
γ) Επί αιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέχρι τις 31 Μαρτίου 2022, οποιαδήποτε εκκρεμότητα σε σχέση με την επαλήθευση των δηλώσεων των ασφαλισμένων ελέγχεται, μετά την έκδοση πράξης απονομής σύνταξης. Στην περίπτωση που έχει υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση απώλειας ασφαλιστικού βιβλιαρίου και αίτηση για αντικατάστασή του, η έκδοση της σύνταξης δεν θα αναμένει την έκδοση νέου βιβλιαρίου, αλλά θα γίνεται στη βάση των στοιχείων που έχουν, δηλαδή στην αίτηση συνταξιοδότησης.
δ) Η διαδικασία για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης σε αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι τις 31 Μαρτίου 2022, γίνονται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα.
ε) Κάθε αλληλογραφία για αναγνώριση/επαλήθευση χρόνου ασφάλισης επί αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, μέχρι τις 31 Μαρτίου 2022, που έχει ανασταλεί ή δεν έχει ξεκινήσει, θα επανεκκινήσει ή θα εκκινήσει, μετά την έκδοση της αντίστοιχης πράξης απονομής σύνταξης, προκειμένου να ακολουθήσει ο εκ των υστέρων έλεγχος.
στ) Ως εισφορές για τον ασφαλιστικό χρόνο, εκτός του ηλεκτρονικού ασφαλιστικού ιστορικού που έχει δηλωθεί χωρίς τεκμηρίωση, θα λογίζονται αυτές που αντιστοιχούν στο ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη, αν πρόκειται για μισθωτό ή στην κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία, αν πρόκειται για ασφαλισμένο άλλης κατηγορίας, όπως αυτοί ίσχυαν κατά τη χρονική περίοδο που ζητήθηκε να αναγνωριστεί.
ζ) Ο αριθμός των ημερών ή ετών ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης είναι αυτός που προκύπτει από την εφαρμογή των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 48 του Ν. 4921/2022. Για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης εφαρμόζονται αναλογικά όσα ισχύουν για τις περιπτώσεις αυτοτελών συντάξεων.
Ενέργειες για την έκδοση συντάξεων fast track
Για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται από την 1η Απριλίου 2022 και μετά, εάν δεν έχει εκδοθεί απόφαση εντός τριών μηνών από την υποβολή της αίτησης (η προθεσμία ξεκινά λίγο αργότερα, όταν ο αιτών έχει οφειλές ή απαιτείται να τεκμηριώσει και ποσοστό αναπηρίας, για να λάβει σύνταξη), εφαρμόζεται μία διαδικασία fast track: μετά την πάροδο του τριμήνου, οι εισηγητές διακόπτουν κάθε αλληλογραφία για επαλήθευση των στοιχείων που έχει υποβάλει ο αιτών και η πράξη απονομής σύνταξης ή η απορριπτική απόφαση εκδίδεται με βάση: α. τα στοιχεία του ηλεκτρονικού ασφαλιστικού ιστορικού του αιτούντος (σύστημα «ΑΤΛΑΣ» ή άλλα ηλεκτρονικά συστήματα που τηρούνται στον ΕΦΚΑ) και β. τη δήλωση του αιτούντος για ασφαλιστικό χρόνο πέρα από αυτόν που έχει καταγραφεί ηλεκτρονικά (συντάξεις εμπιστοσύνης), στον βαθμό που αυτή έχει τεκμηριωθεί με έγγραφα (διαδικασία fast track). Τα έγγραφα αυτά λαμβάνονται υπόψη, όταν έχουν προσκομιστεί εντός 15 ημερών από την αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ ή έχουν αναρτηθεί, εντός της ίδιας προθεσμίας, ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα μαζί με την αίτηση.
Πρακτικά, οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται από την 1η Ιουλίου 2022, δηλαδή μετά τη συμπλήρωση τριμήνου για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί από την 1η Απριλίου 2022 και μετά.
Η Γενική Διεύθυνση Συντάξεων θα στέλνει σε μηνιαία βάση την πρώτη ημέρα κάθε μήνα, ξεκινώντας από την 1η Ιουλίου 2022, κατάλογο ανά υπηρεσία απονομής συντάξεων που θα αφορά τις εκκρεμότητες απονομής σύνταξης για τις οποίες έχει συμπληρωθεί η τρίμηνη προθεσμία, προκειμένου οι εισηγητές να προχωρούν άμεσα στην έκδοση πράξεων σύνταξης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4921/2022.
