H «Υπολοχαγός Νατάσα» και το βέτο του Νίκου Φώσκολου. Η ταινία-φαινόμενο που έσπασε τα ρεκόρ και άλλαξε την καριέρα της Αλίκης. Γιατί ξέσπασε σε κλάματα η μεγάλη πρωταγωνίστρια. Η «Υπολοχαγός Νατάσα» αναμφισβήτητα κατέχει μια ξεχωριστή θέση στον ελληνικό κινηματογράφο, αποτελώντας την πλέον κλασική και συχνά προβαλλόμενη ταινία με θέμα την περίοδο της γερμανικής κατοχής, κυρίως γύρω από την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.

H «Υπολοχαγός Νατάσα» και το βέτο του Νίκου Φώσκολου

Η ταινία, που έκανε πρεμιέρα τον Δεκέμβριο του 1970, κατείχε για τρεις δεκαετίες το ρεκόρ της μεγαλύτερης εισπρακτικής επιτυχίας όλων των εποχών, κόβοντας 751.117 εισιτήρια στην πρώτη της προβολή και κατακτώντας την κορυφή ανάμεσα στις 87 παραγωγές εκείνης της χρονιάς. Επιπλέον, αποτέλεσε την τελευταία κινηματογραφική συνεργασία της Αλίκης Βουγιουκλάκη και του Δημήτρη Παπαμιχαήλ.

Για πολλούς κριτικούς και κοινό, θεωρείται η κορυφαία δραματική ερμηνεία στην καριέρα της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Η συνεργασία της με το σκηνοθέτη Νίκο Φώσκολο ήταν καθοριστική και προέκυψε κατόπιν δικής της επιθυμίας, καθώς η «εθνική σταρ» ήθελε να δοκιμαστεί σε δραματικούς ρόλους, πέρα από τις κωμωδίες. Ωστόσο, ο Φώσκολος ήταν αρχικά διστακτικός. Χρειάστηκε η μεσολάβηση του Φιλοποίμενα Φίνου για να πραγματοποιηθεί η συνάντηση.

Ο Φώσκολος, όπως δήλωσε ο ίδιος το 1996, ξεκαθάρισε από την αρχή τους όρους της συνεργασίας: «Την ιδέα θα την έχω εγώ», της είπε, διατηρώντας πλήρως τον έλεγχο της δημιουργικής διαδικασίας.

Η πρώτη ιδέα του σκηνοθέτη αφορούσε το ρόλο της ηρωίδας με το όνομα «Υπολοχαγός Ναυσικά». Η Αλίκη, όμως, αρνήθηκε κατηγορηματικά, φοβούμενη τους συνειρμούς του κοινού με την κωμική σκηνή «Ναυσικάαα!» από την ταινία «Χτυποκάρδια στο θρανίο». Ζήτησε λοιπόν να αλλαχτεί σε «Νατάσα», όνομα που της άρεσε περισσότερο, με τον Φώσκολο να συναινεί, αλλά δηλώνοντας πως δεν θα της έκανε κανένα άλλο χατίρι.

Προκειμένου να την προφυλάξει από πιθανά βεντετιλίκια, ο Φώσκολος έδειξε την αυστηρότητά του από την αρχή, γυρίζοντας δύο φορές τη σκηνή των βασανιστηρίων. Μάλιστα, όταν η Βουγιουκλάκη εμφανίστηκε με μεταξωτό φόρεμα αντί για το απλό μονόχρωμο που είχε ζητηθεί για τη σκηνή, ο σκηνοθέτης το έσκισε και το γέμισε λάσπες, προκαλώντας την οργή και τα κλάματα της ηθοποιού. Αυτή η συναισθηματική φόρτιση, ωστόσο, αποδείχτηκε ευεργετική για το γύρισμα της σκηνής, με τον Φώσκολο να παραδέχεται πως, πέρα από αυτή την ένταση, η Αλίκη ήταν εξαιρετικά συνεργάσιμη.

Η ταινία, που στο εξωτερικό προβλήθηκε ως «Lt. Natassa», σημείωσε επιτυχία ακόμα και σε διεθνή δίκτυα, όπως το BBC2 το 1980. Μάλιστα, η προβολή της εκεί λέγεται ότι έπαιξε ρόλο στην απόκτηση των δικαιωμάτων του μιούζικαλ «Εβίτα» από την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Η πρώτη της τηλεοπτική προβολή στην Ελλάδα έγινε από την ΕΡΤ τον Οκτώβριο του 1977