Λευτέρης Χαρίτος για ΚΑΣ: Ποιοι είναι αυτοί οι συμβολισμοί
Λευτέρης Χαρίτος για ΚΑΣ: Ποιοι είναι αυτοί οι συμβολισμοί; Τι είπε για τον αποκλεισμό του Λάνθιμου από την Ακρόπολη
Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος βρέθηκε καλεσμένος στην εκπομπή Weekenders, όπου σχολίασε την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) να απορρίψει το αίτημα του Γιώργου Λάνθιμου για κινηματογράφηση σκηνών στην Ακρόπολη. Ο Χαρίτος δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά του και έθεσε επί τάπητος ερωτήματα που αφορούν όχι μόνο τη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά και τον ρόλο της τέχνης στον δημόσιο χώρο και τη φιλοσοφία πίσω από την πολιτιστική διαχείριση.
Η απόφαση του ΚΑΣ και η διπλή διάσταση του ζητήματος
Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, το σκεπτικό της απόρριψης επικεντρώθηκε στο ότι οι σκηνές που θα γυρίζονταν θεωρήθηκαν ασύμβατες με τους συμβολισμούς και τις αξίες του μνημείου. Ο Χαρίτος υποστήριξε πως η στάση αυτή αποκαλύπτει ένα ευρύτερο δίλημμα: ποιος ερμηνεύει τους συμβολισμούς ενός μνημείου; Και πώς αυτοί εφαρμόζονται στη σύγχρονη πολιτιστική πρακτική;
«Αναρωτηθήκαμε ποιοι είναι αυτοί οι συμβολισμοί, τι σημαίνει η Ακρόπολη στις μέρες μας και γιατί δεν μπορεί ένα τέτοιο μνημείο να δοθεί σε έναν σκηνοθέτη αυτής της εμβέλειας και του βεληνεκούς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέχνη και δημόσιος χώρος: Ένα ζήτημα Δημοκρατίας
Η συγκεκριμένη απόφαση, όπως τονίζει ο Χαρίτος, ανοίγει τη συζήτηση για τη θέση της τέχνης σε χώρους δημόσιου πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Τα εμβληματικά μνημεία όπως η Ακρόπολη δεν είναι απλώς ιστορικά κατάλοιπα, αλλά ζωντανά σύμβολα που συνεχίζουν να συνομιλούν με την κοινωνία και να επηρεάζουν τον δημόσιο διάλογο. Αποκλείοντας τη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση από αυτούς τους χώρους, δημιουργείται το ερώτημα: διαφυλάσσουμε ή απονεκρώνουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά;
Η πολιτιστική πολιτική, ιδίως σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με βαρύ ιστορικό φορτίο, δεν μπορεί να είναι στατική ή αμυντική. Πρέπει να είναι συμπεριληπτική, ανοιχτή στον διάλογο και πρόθυμη να αναμετρηθεί με τη μοντέρνα εποχή. Ο Λάνθιμος, ως δημιουργός με διεθνή καταξίωση, δεν ζητούσε να εμπορευματοποιήσει τον χώρο, αλλά να τον εντάξει σε ένα καλλιτεχνικό πλαίσιο που, εν δυνάμει, θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο το κύρος και τη σημασία του.
Η ανάγκη για σύγχρονη προσέγγιση στη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς
Ο Χαρίτος θίγει επίσης την αντίφαση της επιλεκτικής παραχώρησηςμνημείων:
«Δεν είναι ότι η Ακρόπολη απαγορεύεται και δεν έχει πάει ποτέ κανείς. Δεν μπορεί να πει κανείς: “Αφού δεν πήγε ποτέ κανείς, δεν θα πάει ούτε ο κύριος Λάνθιμος”».
Η στάση αυτή υπονοεί μια προστατευτική λογική που όμως κινδυνεύει να εξελιχθεί σε αποκλειστική– και αυτό είναι ενάντια στη φύση της τέχνης, η οποία είναι εξ ορισμού διαλογική και παγκόσμια. Η πολιτιστική πολιτική θα πρέπει να βασίζεται σε σαφή και δίκαια κριτήρια, διαφανείς διαδικασίες και σεβασμό τόσο στην ιστορικότητα όσο και στη σύγχρονη δημιουργικότητα.
