Πολύνα Γκιωνάκη: Την εκτέλεσαν από λάθος
Η ηθοποιός μιλά για την εκτέλεση της σπουδαίας ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη
Από τη ΣΙΣΣΥ ΜΕΝΕΓΑΤΟΥ
Πολύνα Γκιωνάκη: Την εκτέλεσαν από λάθος. Η Πολύνα Γκιωνάκη μιλά για την εκτέλεση της σπουδαίας ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη. Τι σχέση μπορεί να έχει η εκτέλεση της σπουδαίας ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη με την πρόσφατη τραγική ιστορία του θανάτου της εικαστικού Λίμπερτυ-Λέτης Πολύζου και της κόρης της; Κι όμως, επειδή η ζωή παίζει περίεργα αλλά και τραγικά «παιχνίδια», έχει, όπως εξήγησε στην «ΟΝ time Σαββατοκύριακο» η Πολύνα Γκιωνάκη μιλώντας μας για ένα… έγκλημα λάθους.
Την περίοδο της καραντίνας ολοκλήρωσες το θεατρικό σου έργο «Έγκλημα λάθους», το οποίο είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο και το παρουσιάζεις κάθε Σάββατο στις 19.00 στο Θέατρο Καλλιρρόης.
Χρόνια ήθελα να ασχοληθώ με τη ζωή και τη δολοφονία της σπουδαίας ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη, στην οποία αναφέρεται το έργο μου «Έγκλημα λάθους». Η εκτέλεσή της -καθώς κατηγορήθηκε από το ΕΑΜ για φιλογερμανική στάση και ότι είχε ερωτική σχέση με τον κατοχικό πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη- είναι η πιο δύσκολη σκηνή στην παράσταση, όπου οι θεατές συγκινούνται πάρα πολύ. Κάποιοι κλαίνε. Ήταν άδικος ο θάνατός της, καθώς και ο τότε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης είχε πει «κάναμε λάθος» και είχε ζητήσει συγγνώμη. Ήταν η συγγνώμη της Ιστορίας. Γι’ αυτό έδωσα τον τίτλο στο έργο μου «Έγκλημα λάθους». Η διαταγή από τον καπετάν Ορέστη ήταν να τη δολοφονήσουν με τσεκούρι! Της είπαν να μπει μέσα σε ένα λάκκο στα διυλιστήρια της ΟΥΛΕΝ, έβγαλε μια γούνα που φορούσε και ούρλιαζε ότι ήταν αθώα. Τόσο πολύ, που ο δήμιος δεν άντεξε τις φωνές της και τις έριξε δυο πιστολιές. Οι δήμιοι την ξεγύμνωσαν και της επιτέθηκαν γιατί βρέθηκε με σκισμένα τα εσώρουχα, σε άθλια κατάσταση. Ο θάνατός της ήταν πολύ σκληρός και άδικος. Η Ελένη Παπαδάκη ήταν όχι μόνο η μεγαλύτερη τραγωδός της Ελλάδας αλλά και πολύ μορφωμένη, από αστική οικογένεια, μιλούσε πέντε γλώσσες και διάβαζε όλες τις τραγωδίες στο πρωτότυπο, γιατί ήξερε αρχαία ελληνικά. Ξεχώριζε πάντα και αυτό ήταν κάτι που δεν μπορούσαν να το αντέξουν οι άλλοι. Τη φθονούσαν. Το ταλέντο της ήταν τεράστιο, έπαιζε με πολύ μεγάλα ονόματα (Παξινού, Μινωτής, Βεάκης, Κυβέλη κ.ά.)
Ήταν και η μεγάλη θεατρική αντίζηλος της Κατίνας Παξινού.
Η Παξινού ήταν μεν μεγάλη ηθοποιός, αλλά ήταν πολύ ανταγωνιστική απέναντι στην Παπαδάκη – και τα λέω αυτά επί σκηνής. Όπως και ποια ονόματα την πλήγωσαν και ποια τη βοήθησαν στο θέατρο. Είναι ένα έργο που το έχω αγαπήσει πάρα πολύ, σε σκηνοθεσία της Στέβης Μπουζιάνη. Στο θίασο είναι οι Λίζυ Ξανθοπούλου, Λευτέρης Παπανικολάου-Γκιωνάκης∙ πιάνο-τραγούδι, η Μαρία Κάτσαρη. Πιστεύω ότι δεν είναι ένα έργο εποχής αλλά σύγχρονο, γιατί ο φθόνος, ο εμφύλιος ανάμεσα στους ανθρώπους υπάρχει και σήμερα.
Η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε να παίζεις σε μια παράσταση όπου το σκηνικό είναι το τελευταίο που φιλοτέχνησε η φίλη σου εικαστικός Λίμπερτυ-Λέτη Πολύζου. Ο θάνατός της, σχεδόν ταυτόχρονα με το χαμό της κόρης της Τομασίνα, συγκίνησε πρόσφατα το πανελλήνιο.
Ναι. Η Λέτη μας δεν ήταν μόνο εξωτερικά πανέμορφη, αλλά και εσωτερικά. Ήταν ιστορικός τέχνης και εικαστικός σκηνογράφος. Για έργο εποχής, όπως το δικό μας, ήταν ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για να φιλοτεχνήσει ένα σκηνικό πολύ δύσκολο. Κι αυτό γιατί μέσα στο σκηνικό είναι το σπίτι της Αιμιλίας Καραβία -της πρώτης γυναίκας δημοσιογράφου στο συγκρότημα Λαμπράκη, επιστήθιας φίλης της Παπαδάκη-, το γραφείο της Αιμιλίας Καραβία και ταυτόχρονα το αστικό σπίτι της Ελένης Παπαδάκη και το καμαρίνι της, αλλά και το μπουντρούμι που τη βάλανε στην Πολιτοφυλακή. Χώρισε, δηλαδή, το σκηνικό σε πολλά κομμάτια και όλο αυτό με πολύ ευφάνταστο και δημιουργικό τρόπο. Αυτή η φίλη και πολύτιμη συνεργάτιδα με την οποία δύο μέρες πριν από το θάνατό της μιλούσαμε στο τηλέφωνο, ξημέρωμα Πρωτοχρονιάς βρέθηκε πεθαμένη μαζί με την κόρη της. Ήταν ένα μεγάλο σοκ για μένα, ανατριχιαστικός διπλός θάνατος, καθώς στην αρχή κανείς δεν ήξερε τι είχε συμβεί. Μόλις συνήλθα λίγο από το σοκ, είπα στον αδελφό της Δημήτρη Πολύζο: «Η παράσταση θα είναι αφιερωμένη στη Λίμπερτυ».
Μια τραγική σημερινή ιστορία -μια μάνα της οποίας το άρρωστο παιδί πεθαίνει, κι εκείνη δεν μπορεί να αντέξει αυτό τον τεράστιο πόνο και σταματάει η καρδιά της- και η απίστευτη συγκυρία να παίζουμε στη σκηνή, μέσα στο σκηνικό που δημιούργησε εκείνη, μια εξίσου πολύ δραματική ιστορία μιας άλλης σπουδαίας γυναίκας. Στην παράσταση αυτή είναι συγκινητικό και κάτι ακόμα: Έχω έρθει σε επαφή με πρόσωπο από την οικογένεια της Παπαδάκη, που με βοήθησε και έχω επάνω στη σκηνή την προτομή της. Επίσης, μου έχει δώσει και φοράω στις παραστάσεις το μαργαριταρένιο της κολιέ και υπάρχει και προβάλλεται σε βίντεο ένα μικρό απόσπασμα, όπου φαίνεται η Ελένη Παπαδάκη στη μοναδική βουβή ταινία που έκανε το 1931, τη «Στέλλα Βιολάντη». Το υλικό το πήγα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και τους παρακάλεσα να σώσουν έστω ένα λεπτό για να μπορέσω να το προβάλω στην παράσταση και να δει ο κόσμος το πρόσωπό της, τις εκφράσεις αυτής της σπουδαίας θεατρίνας.
Όλα τα viral βίντεο εδώ
